ZEHİRLEYİCİ(/"ZEHİRLİ") GAZ ile BOĞUCU(ASFİKSİYAN) GAZ
( ... İLE Yanardağ ya da maden ocağı gibi yerlerde çıkan tehlikeli gaz. )
FaRkLaR Kılavuzu 12.02.2016 [17:22]
(
)
Zehirleyici(/"Zehirli") Gazlar ile Boğucu Gazlar Arasındaki Farklar
1. Zehirleyici Gazlar (Toksik Gazlar)
Tanım: Solunduğunda gövdeye kimyasal olarak zarar veren, genellikle gözelere, örgenlere ya da sinir düzenine doğrudan etki eden gazlar.
Etkileri:
- Gözesel işleyişi bozar.
- Örgen yetmezliğine ya da ölümcül zehirlenmelere yol açabilir.
- Etkileri genellikle kalıcı ya da gecikmelidir.
| Gaz | Özelliği |
|---|---|
| Fosgen (COCl₂) | İkinci Dünya Savaşı'nda kullanılan; akciğerlerde sıvı birikmesine neden olur. |
| Klor (Cl₂) | Mukozalarda yanma, öksürük, boğulma hissi. |
| Hidrojen Siyanür (HCN) | Hücrelerin oksijen kullanmasını engeller. |
| Kükürt Dioksit (SO₂) | Solunum yollarında yakışa(tahrişe) neden olur. |
| Amonyak (NH₃) | Göz ve solunum yollarında yanık etkisi oluşturabilir. |
2. Boğucu Gazlar (Asfiksiyanlar)
Tanım: Solunduğunda doğrudan oksijenin yerini alarak ya da oksijenin kullanımını engelleyerek boğulmaya yol açan gazlar.
Etkileri:
- Oksijenin yerini alarak ortamda boğulmaya neden olur.
- Bazıları kandaki oksijen taşıma işlevini bozar.
- Bilinç kaybı, baş dönmesi ve ani ölümle sonuçlanabilir.
a) Yalın Boğucular
| Gaz | Özelliği |
|---|---|
| Azot (N₂) | Kapalı ortamda oksijenin yerini alarak boğulmaya yol açabilir. |
| Metan (CH₄) | Yanıcıdır; yüksek yoğunlukta oksijen yetersizliğine neden olur. |
| Helyum (He) | Solunum yerine geçerek boğulmaya neden olabilir. |
b) Kimyasal Boğucular
| Gaz | Özelliği |
|---|---|
| Karbonmonoksit (CO) | Hemoglobinle birleşerek oksijen taşınmasını engeller. |
| Hidrojen Sülfit (H₂S) | Sinir düzenine hızla etki eder, solunumu durdurabilir. |
Temel Farklar
| Özellik | Zehirleyici Gazlar | Boğucu Gazlar |
|---|---|---|
| Etki biçimi | Kimyasal zehirleyici etki | Oksijen eksikliğiyle boğulma |
| Hedef | Örgenler, gözeler, sinir düzeni | Solunum düzeni ve kan dolaşımı |
| Örnek Gazlar | Fosgen, HCN, Klor, NH₃ | CO, CH₄, N₂, H₂S |
| Sonuç | Zehirlenme, doku hasarı | Bilinç kaybı, ölüm |
| Kalıcılık | Kalıcı ya da gecikmeli etki | Genellikle ani etki |
FaRkLaR Kılavuzu 09.07.2025 [05:32]
