BESLENME'DE

- BESLENME TERİMLERİ SÖZLÜĞÜ

- AYNI ÖĞÜNDE YENMEMESİ / YENMESİ GEREKENLER'İ
( [Ar.] VECBE: Öğün. )
( BEZME: Gündüz yenilen bir öğün yemek. )
( FOOD THAT SHOULDN'T BE/SHOULD BE EATEN AT A MEAL )

- KAHVALTI ile BRUNCH
( [Fars.] ÂB-ÇERÂ ile ... )
( BREAKFAST with BReakfastlUNCH )

- KAHVALTI ile AKŞAM YEMEĞİ
( Zengin gibi yap. İLE Yoksul gibi ye. )

- [Ar.] AŞVE ile AŞY
( Akşam karanlığı. | Akşam yemeği. İLE Akşam yemeği. )

- GIDA ile/ve/> BESİN
( ZÂD[Ar.]: Erzak, azık, yiyinti. )
( )

- GIDA GÜVENLİĞİ ile/ve/değil GIDA GÜVENCESİ
( TECEDDÜ'[Ar.]: Kötü besinden ya da besin yetersizliğinden dolayı gözdeki meşîme tabakasının arkadan yarılması. )
( [not] FOOD SECURITY with/and FOOD SAFETY )

- İŞLENMİŞ/RAFİNE/PAKETLİ/KONSERVE/DONMUŞ/HAZIR GIDALAR ile/değil/yerine OLABİLDİĞİ KADAR DOĞAL OLANI
( )

- BESLEMEK ile/ve/<> BESLENMEK
( [Ar.] ... ile/ve/<> TAGADDÎ/TAGAZZÎ[< GIDÂ/GIZÂ][çoğ. TAGADDİYYÂT/TAGAZZİYYÂT]/TAGDİYE[< GIDA] )
( FEED with/and/<> NUTRITION/NOURISHMENT/ALIMENT )

- AĞIZA/DUDAKTAN GİREN ile/ve/<> AĞIZDAN/DUDAKTAN ÇIKAN
( İnsan/kişi, iki dudağı arasındadır.
1. İçeri ne gireceğini [yiyeceğini/içeceğini] bilen.
2. Dışarı ne [söz] çıka(ra)cağını bilen. )
( Dudak ise beşer'i, İnsan yapan/yapabilendir! [Dudağın altı doğadır.[doğanın/düzenin parçasıdır, doğayla ve doğada varolanlarla ortaktır.] )
( İnsan/kişi, yediğini bilen/tanıyan, doğasına uygun olanları dudağından geçirendir/geçirebilendir. )
( BİR ŞEY Kİ...
YAPMASAN DA OLUR! YAPMA!!!

BİR ŞEY Kİ...
SÖYLEMESEN DE OLUR! SÖYLEME!!!

 

BİR ŞEY Kİ...
YEMESEN DE OLUR! YEME!!!

BİR ŞEY Kİ...
İÇMESEN DE OLUR! İÇME!!!
[Özellikle abur-cuburlar, kahve ve sigara gibi...] )

- YEMEK İÇİN YAŞAMAK ile/yerine/değil YAŞAMAK İÇİN YEMEK
( Olgun kişi sözlerinde dikkatli, yiyip içtiklerindeyse ölçülüdür. )
( Gıdanın ahlâkı bizde kalır, posası dışarı çıkar. )
( Kötüler yemek için yaşarlar, iyiler ise yaşamak için yerler. )
( EŞHÂ[Ar. < ŞEHÎ]: En çok sevilen, sevilerek/istekle yenilen şey. )
( NEHEM[Ar.]: Yemeğe şiddetli aruz duyma. )
( TELEBBÜK[Ar.]: Mide dolgunluğuna uğrama. | İMTİLÂ'[MELÂ] )

- [Ar.] TA'M[çoğ. TUÛM] ile TAMA'
( Yeme. | Tad, lezzet. İLE Doymazlık, çok isteme, açgözlülük. )

- TENÂVÜL[< NEVL]: Alıp yeme.

- CAN SIKINTISINDAN (DOLAYI) YEMEK ile/değil/yerine AÇLIKTAN (DOLAYI) YEMEK

- EVİNİ/MUTFAĞINI/BUZDOLABINI MARKETE ÇEVİRMEK değil/yerine EVİNİ/ZİHNİNİ MARKETTE TUTMAK
( İstediğimiz zaman/gerektiğinde, gerektiği kadarını marketten almak varken "her an ve hemen istediğim yerine gelsin" diye onlarca gereksiz/gerekli ürünü evimizde bulundurmamız şart değil! )

- 2.5 ilâ 3.5 °C
( Sebzeleri buzdolabında saklama dereceleri. )

- SEBZELERİ SAKLAMADA: BUZDOLABININ KENARI değil/yerine ORTASI

- SEBZELER: BUZDOLABI POŞETİNDE SAKLANMAMALI ve/veya POŞETLER DELİNMELİ

- SEBZELERİ: YIKAMADAN SAKLAMAK ya da YIKANMIŞSA İYİCE KURULAMAK

- BUZDOLABINDA SAKLANMASI GEREKEN SEBZELER ile/değil/yerine BUZDOLABINDA SAKLANMAMASI GEREKENLER
( ... İLE/DEĞİL/YERİNE Kabak, soğan, patates, sarımsak. )

- BUZDOLABINDAKİ KÖTÜ KOKULARI ALMADA: KARBONAT ile/ve KÖMÜR

- KÖKLÜ SEBZELER
( Işık görmemeli. )

- SEBZELERİ DOĞRARKEN: UÇUŞMAMALARI İÇİN ÇOK AZ TUZ SERPMEK

- ÂŞ[Fars.]: Yemek, aş. | Muharrem ayında pişirilen aşure.

- AŞ ERME değil AŞ YERME
( [Ar.] VİHÂM )

- [Fars.] ÂŞÂM ile ÂŞÂM
( Yiyecek ve içecek. İLE İçen, içici. )

- [Ar.] AYŞ Ü İŞRET ile/ve AYŞ Ü NÛŞ ile/ve AYŞ Ü TARAB
( Yeme içme, çalgı çengi, eğlence. )
( AYŞ: Yaşama. )

- ET'İME-İ LEZÎZE ile/ve ET'İME-İ NEFÎSE
( Lezzetli yemekler. İLE/VE Çok hoş yemekler. )

- AŞURE GÜNÜ: Muharrem'in 9'unda pişirilir, 10. gün dağıtımı yapılır.

- GEÇİŞTİRMEK ile/ve "BASTIRMAK"

- EKMEĞİN, YEMEĞİN YANINDA KATIK OLMASI ile/ve/yerine
YEMEĞİN, EKMEĞİN YANINDA KATIK OLMASI
( Para olmadığında. İLE/VE/YERİNE Para olduğunda. )
( İDÂM[Ar.]: Katık, ekmeğe katık edilen şey. )

- YEMEK PİŞİRMEK ve/<> SEVGİ
( TABH: Pişirme, pişirilme. | İlâç kaynatma. )
( TABHİYYE: Pişirmek/pişirilmek üzere birine verilen ücret, pişirmelik. )
( TANZÎH: Gereği gibi pişirme/pişirilme. )
( Gönülsüz yapılan aş, ya karın ağrıtır, ya da baş. )
( | )

- DÜNYANIN EN KALIN KİTABI ile DÜNYANIN EN İNCE KİTABI
( TÜRK YEMEK KİTABI ile İNGİLİZ YEMEK KİTABI )

- MATBAH[Ar. < TABH | çoğ. MATÂBİH], TÂB-HÂNE: MUTFAK

- HÂN: Yemek, yemek sofrası.

- [Ar.] ATYEB-İ ME'KÛLÂT ile A'ZEB
( Yiyeceklerin en güzeli. İLE En lezzetli ve tatlı. )

- [Ar.] LEZZET-ŞİNÂS ile LEZZET-YÂB
( Tat alan, tadına varan. İLE Lezzet alan, tat duyan. )

- İGSÂS[Ar.]: Güzel yemek yedirme/yedirilme.

- ÇERVİŞ[Fars.]: Yemeğin sulu kısmı. | Kavrulmuş un ile yapılan bir çeşit yemek.

- HAZIN: Kışlık yiyecek.

- TAHAMMÜR[< Ar. HAMR | çoğ. TAHAMMÜRÂT]: Mayalanma, ekşime.

- TE'KÎL[Ar.]: Birine yedirme, yedirilme.

- TELEBBÜN[Ar. LEBEN]: Memeden sütün damla damla akması.

- TELVÎH[Ar. < LEVH | çoğ. TELVÎHÂT]: Posa haline getirme.

- ZÂD: Azık, yiyinti.

- ETEN ile/ve EŞELEK
( Meyvelerin/yemişlerin yenen bölümü. İLE/VE Meyvelerin/yemişlerin yenmeyen iç bölümü. )

- TIKINMA/K ile/değil/yerine YEME/K

- TIKINMAK ve/> IKINMAK
( Tıkınırsanız ıkınırsınız. )

- TIKINMA! | IKINMA! | SIKILMA!

- PATLAYANA KADAR ile/değil/yerine DOYANA/DOYACAK KADAR

- DOYUMLUK ile/ve/değil/yerine TADIMLIK

- ADI ile/ve/</değil/yerine TADI

- ŞİŞMEK ile/ve/değil/yerine DOYMAK

- DOYMAK ile "KESİLMEK"

- ÇOK YEMEK ile/değil/yerine YEMEYİ SEVMEK
( [not] TO EAT MUCH with TO LOVE TO EAT )
( TO LOVE TO EAT instead of TO EAT MUCH )

- YEMEME ile ORUÇ/RİYÂZAT
( [Ar.] ... ile TECEVVÜ'[< CÛ'] )

- KARNI AÇ (OLAN) ile AÇGÖZLÜ
( Doyar. İLE Doymaz! )

- ACIKMA ile/ve/> DOYMA İSTEĞİ
( [Ar.] TECVÎ': Acıktırma/acıktırılma. )

- ACIKMA/AÇLIK ve/<> SUSAMA/SUSUZLUK
( [Ar.] MECÂ', MECÂE/MECÂET ve/<> ATŞ, BEHAS )
( [Ar.] TELAKKUM: Lokma lokma yutma. | Karın gurultusu. )
( TO BE HUNGRY, HUNGER and/<> TO BE THIRSTY )

- İMRENME ile/ve TELAHHUZ[Ar.]
( ... İLE/VE İmrenerek ağzın sulanması. )

- ÖĞÜTMEK ile/ve SİNDİRMEK
( Ağızda. İLE/VE Midede ve sonrasında. )
( Yediğinizi için, içtiğinizi yiyin! )
( NÂCÎ[Ar.]: Sindirimi kolay yiyecek. )

- "YUVARLAMAK/İNDİRMEK/GÖTÜRMEK" ile/değil/yerine YEMEK
( Lokmalar olabildiği kadar ağızda kalmalı, iyi çiğnenmelidir! Acele etmemeli ve yutma arzusunu kontrol edebilmelidir! )
( Yediğinizi için, içtiğinizi yiyin! )
( İSÂGA-İ TAÂM[Ar.]: Yemeğin kolaylıkla yutulması. )

- KİLO ALDIRAN ile/ve/değil YARAYAN/YARAMAYAN

- ÇOCUKLARA ABUR CUBUR ALMAK/VERMEK, GÖTÜRMEK, HEDİYE ETMEK yerine MEYVE VERMEK, GÖTÜRMEK, HEDİYE ETMEK
( Çikolata/gofret çeşitleri, özellikle çocuklar için olduğu gibi yetişkinler için de sağlığa zararlı ürünlerdir. Neredeyse hiç denilebilecek kadar az tüket(tir)menizi salık veririz. LÜTFEN! )
( Çocukları meyve ya da daha yararlı yiyecek ya da küçük/basit/ucuz hediye ve oyuncaklarla sevindirebiliriz. )
( Çocuklarımıza ve geleceğimize sahip çıkmak, yapılmaması gerekenleri bugün yerine getirerek, sürekli doğru örnek olarak sağlanabilir. )

- TEK BAŞINA YEMEK ile/yerine/değil BİRİ(LERİ)YLE (PAYLAŞARAK) YEMEK
( Her açıdan daha bereketlidir. )

- (SEVDİĞİN)(BİR ŞEYİ)TOK KARNINA YEMEK ile/yerine AÇKEN (KARARINCA) YEMEK

- SU ile/ve/değil/yerine BAĞIL SU
( ... İLE/VE/DEĞİL/YERİNE Çorba, taze meyve suyu vb. )

- "TATLI" ile/ve/değil LEZZETLİ

- HELVA ile/ve TATLI
( Eskiden tatlının genel adı Helva idi. )

- TATLI ile EKŞİ
( [Ar.] HULV ile MÂZIR/MÂZİR, HÂMIZ[: Ekşi ve asitli. | Kekre.] )

- İRMİK HELVASI ile/ve UN HELVASI
( [Ar.] ... ile/ve HABÎS/A, BERÎK/E, BÜRÛK )

- TATLIYI YEMEKTEN ÖNCE YEMEK ile YEMEKTEN SONRA YEMEK

- SUYU: YEMEKTE İÇMEK değil/yerine YEMEKTEN 1 SAAT ÖNCE YA DA SONRA İÇMEK
( [Fars.] ÂB-HURDE: Su içen. )

- SUYU: AYAKTA İÇMEK değil/yerine OTURARAK İÇMEK

- İÇKİ ile/ve/değil/yerine İÇECEK

- KAHVE yerine ELMA

- İŞRET ve/> ZİLLET

- YEMEK ile KEMAN
( Birlikte olmasında bir sorun yoktur fakat yemek esnasında çalınan keman, hem aşçıya hem kemancıya saygısızlıktır. )
( İkisi de başlı başına büyük sanattır. İkisi de çok değerli ve önemlidir. Ayrı ayrı yaşamak daha yerinde olur. )

- YEMEK ile/ve SEVİŞME SONRASI YEMEK

- PİŞER-PİŞMEZ YEMEK ile/değil/yerine PİŞTİKTEN SONRA BİRAZ DİNLENDİRİP YEMEK

- KOTARMAK: Pişmiş yemeği başka kaplara boşaltmak. | Bir işi tamamlamak/bitirmek.
( Son zamanlarda sıkça duyulan/kullanılan "kotarmak" sözcüğünün anlamını bilerek yanlış kullanımından uzaklaşmanız dileğiyle... )

- TERBİYE[< RÜBÜV]: Bazı yemeklere konulan limon, sirke, salça gibi şeyler.

- SERVİS DÜZENİ ve ÇATAL-BIÇAK KULLANIMI

- KESİLECEK ŞEYİN ÜZERİNDE BIÇAĞI: İTMEK/BASTIRMAK değil/yerine ÇEVİRMEK/YUVARLAMAK

- BAZI KOLAY ÖLÇÜLER:
( TATLI KAŞIĞI ...... 3-5 gram
YEMEK KAŞIĞI ...... 8-10 gram
SU BARDAĞI ...... 100 gram )

- GÖZ KARARI ile/ve EL KARARI

- KAYNATMA ile/ve/değil HAŞLAMA
( Bazı bitkileri/çayları, kaynatarak değil haşlama yaparak içmek gerekir. )
( Kök sebzelerini[patates, yerelması vb.] soğuk su ile. İLE/VE/DEĞİL Yeşil yapraklı, çiçekli ve çeşitli narin sebzeleri[ıspanak, brokoli, kuşkonmaz vb.] kaynamış suyun içine, fazla kaynatmadan, diri tutmak üzere kısa süreli. )

- KARIŞTIRMA ile/ve/değil SOĞUTMA

- AHÇI değil AŞÇI
( [Ar.] ... değil TABBÂH[< TABH | çoğ. TABBÂHÎN], TÂBİH[< TABH] )
( [Fars.] ... değil ÂŞ-PEZ )

- HİJYEN ile TEMİZLİK
( HYGIENE with CLEANLINESS )

- GENETİĞİ DEĞİŞTİRİLMİŞ ORGANİZMALAR [GDO] ile HORMONLU ile İLÂÇLI

- KARIN KAZINMASI ile ACIKMA

- "KAZINMA" ile "EZİLME"

- (AĞIZDA) 30 SN. ile/yerine (MİDEDE) 2,5 SAAT'E ÖNEM/DEĞER/ÖNCELİK VERMEK

- DOYMAK(SINIRA GELMEK) ile/yerine GEREKSİNİM DUYDUĞUN KADARINI ALMAK

- DOYMAK ile/ve/değil ŞİŞMEK
( Beyin doyma bilgisini 20 dak. sonra oluşturur. )

- LOKMAYI ÇABUK YUTMAK ile/yerine YETERİNCE ÇİĞNEDİKTEN SONRA YUTMAK
( Yemek yerken bir sonraki lokmayı hazırlamak yerine ağızdaki lokmayı iyice çiğnemek, yavaş yemek ve yiyeceğin tadını/zevkini tam olarak almaya çalışmaktır doğru olanı! )

- LOKMA'NIN BEDELİ değil/yerine LOKMAN'IN TEDBİRİ(AKLI/BİLGİSİ)

- ÇİĞNEMEK ile (")GEVİŞ GETİRMEK(")
( İnsanda. İLE Hayvanda ve beşerde. )
( Lokmalarını sıralamayıp gerektiği kadar [20-40 kez] çiğneyerek yutan. İLE Lokmalarını çiğnemeden yutanların yaşadığı. )
( [Ar.] MAZG/MADG ile ... )
( [Ar.] MÂZIG: Çiğneyen, çiğneyici. )
( CHEW, MASTICATION with CHEW THE CUD )

- ÇİĞNEMEK ile/ve/<> EZMEK

- ÇENEYİ KULLANMADA: (FAZLA) KONUŞMAK İÇİN ile/ve/değil/yerine ÇİĞNEMEK İÇİN

- GIDA ile YEMEK
( Gıdanın ahlâkı bizde kalır, posası dışarı çıkar. )
( Aldığımız gıdalar, hayat ve huy sahibidir. )
( Kazın yediği otlar insan için şifalıdır. )
( [Ar.] MAT'ÛM[çoğ. MAT'ÛMÂT]: Yenilecek yemek. )

- EKMEK ile YEMEK

- YEMEĞE: TUZLA BAŞLAMAK ve/> TUZLA TAMAMLAMAK

- İKİ TUZLU ve BİR TATLI

- KARA YEMEK / KARA ASLAN TAKIMI

- TUZ-EKMEK HAKKI

- NAN: EKMEK

- TA'YÎN[< AYN][Ar.] ile/ve NÂN-PÂRE[Fars.]
( Erzak. İLE/VE Ekmek parçası. )

- EKMEK ile GOLOT
( ... İLE Küçük somun ekmek. )
( ... İLE Gümüşhane'de verilen adı. )

- BERÎCEN/BERÎZEN[Fars.]: İçinde ekmek pişirilen ocak, fırın.

- PAÇAMURA: Suyla ezilmiş ekmek.

- PİDE ile FODLA

- YÖRE ile/ve İRMİK
( İri un. İLE/VE İri taneli un. )

- RAZMOL ile/ve PASPAL
( İri kepekli un. İLE/VE Çok kepekli un. )

- ÂRD[Fars.]: Buğday ve benzerlerinden öğütülen un. | Değirmen taşına buğdayı akıtan oluk.

- ARAROT: Sıcak iklimlerde yetişen maranta adlı kamıştan ve başka bitkilerin kökünden çıkarılan un. (Çocuk maması yapılan un.)

- İRMİK ile/ve SAGU
( ... İLE/VE Hint irmiği. )

- PARMAK ile EKMEK ile BIÇAK

- MİDE ve/> MEDRESE

- DİLİM/PARÇA ile LOKMA
( [Ar.] ŞERHA ile AZÂZ, ÜKLE[çoğ. ÜKEL] )
( SLICE/PIECE with BOLUS )

- YUDUM ile/ve LOKMA
( İçeceklerde. İLE/VE Yiyeceklerde. )
( [Ar.] CÜRA, TECERRU'[< CUR'A][: Yudum yudum içme.], TECRÎ'[< CER'/CERE'] ile/ve LOKMA, TELAKKUM: Lokma lokma yutma. | Karın gurultusu. )

- LOKMA ile/ve RIZÂ

- NİMET ve/<> ŞÜKÜR
( Nimetin şükrü, nimetten daha değerlidir. )
( Bir nimetin çok olması, onun nimet olmadığını göstermez. )

- RIZK > KAZÛRAT <> RIZK
( RZK > KZR <> RZK [~] )
( Doğadan kişiye/hayvana. > Kişide/hayvanda. <> Doğaya. )
( Gıda. > Besin-posa. <> Gübre-toprak-gıda. )
( Tohum/fidan/ağaç. > Yaprak/çiçek/meyve. <> Çürük yaprak/meyve-gübre-toprak-fidan/ağaç.

- YUTUVERMEK/İÇİVERMEK(/"MİDEYE İNDİRMEK/BIRAKMAK/ATMAK") ile/değil/yerine ÇİĞNEMEK

- YUTUVERMEK/İÇİVERMEK ile/değil/yerine YUTMAK/İÇMEK
( Yeterince çiğnemeden/ağızda tutmadan. İLE/DEĞİL/YERİNE Yeterince[uzunca] çiğnedikten/ağızda tuttuktan sonra. )

- LOKMA ile/ve/> KİMÜS
( ... İLE/VE/> Yemeklerin mide özsuyuyla karıştıktan sonra aldığı durum. )
( İSTİHLÂB[Ar.]: Yemeğin, bağırsaklarda sindirilmek üzere yoğun sıvı kıvamına geçmesi. )
( PEPSIN: Mide özsuyunun hazmı kolaylaştıran bir maddesi. )
( TEKEYLÜS: Yiyeceklerin midede ve bağırsaklarda ezilerek lenf damarları tarafından emilmeye elverişli duruma gelmesi. )
( BOLUS with/and/> CHYME )

- AĞIZDA SİNDİRME ile/ve/> MİDEDE SİNDİRME ile/ve/> İNCE BAĞIRSAKLARDA SİNDİRME

- DİYET ile/ve/değil REJİM
( [not] DIET with/and REGIMEN )

- PIRTLAMA ile OSURMA(YELLENME/GAZ ÇIKARMA/KAVARA/ZARTA)
( Birinin/birilerinin yanında yelleniliyorsa ya çok büyük bir yakınlığa ya da kopuşa/uzaklaşmaya işarettir. )
( Sevgili/eş yanında yellenebilmek, ilk başlarda yakınlığın/rahatlığın bir göstergesi olsa da daha sonraları dikkatsiz tutumlarla uzaklaşmanın ya da fazla kanıksamanın göstergesi olabilir. )
( Kişilere ayrı oda verme gereğinin/isteğinin de en büyük olası nedenlerinden biridir. )
( ... ile OS[İsveççe]: Kötü koku. )

- GEĞİRMEK ile/ve OSURMAK
( Kültürlere göre ikisi de çok büyük ayıp/yanlış/hata olarak da, sıradan bir durum olarak da algılanabilmekte/değerlendirilebilmektedir. )
( Bazı kültürlerde, yemek sırasında yellenme bile sıradan bir durum olarak karşılanabilmektedir. )
( [Ar.] TECEŞŞÜ' ile/ve ... )
( [Fars.] ÂRÛG ile/ve ... )
( TO BELCH, BURP, ERUCTATION with/and TO FART )
( FLATUS VOCES )

- KUSMAK ile/ve SIÇMAK
( Fiziksel ve psikolojik hastalıklarda/uyumsuzluklarda. İLE/VE Doğal ve zorunlu. )
( [Ar.] İSTİFRAĞ[< FERÂG], GASEYAN, KAY' ile/ve DEF'İ-HÂCET, TEGAVVUT[< GAİTA] )
( [Fars.] BİŞKÛFE ile/ve ... )
( VOMIT/EXCRETE with/and TO SHIT/DEFECATE/EGESTION/EXCRETION/PUPE )

- KUSMAK ile/ve KUSAR GİBİ OLUP KUSAMAMAK
( [Ar.] ... ile/ve TAKAYYÜ' )

- DİYET yerine BESİDÜZEN

- KÜR ile/ve REJİM
( CURE with/and REGIMEN )

- DİYET ÜRÜN ile DİYABETİK ÜRÜN

- KOPARILMIŞI YEMEK ile AĞAÇTAN KOPARARAK YEMEK

- "OLMAMIŞ" ile/ve "DÜŞMEMİŞ"

- HAM ile GÖK

- HAM ile ÇİĞ

- PİŞMİŞ ile/ve/<>/||/değil/yerine ÇİĞ

- YÜKSEK ATEŞTE(HARLIDA) ISITMAK ile/değil/yerine KISIK ATEŞTE ISITMAK

- PROTEİN(LER) ile YAĞ(LAR) ile KARBONHİDRAT(LAR) ile MİNERAL(LER) ile VİTAMİN(LER)
( PROTEINS with FATS with CARBOHYDRATES with MINERALS with VITAMINS )

- SUDA ERİYEN VİTAMİNLER ile YAĞDA ERİYEN VİTAMİNLER

- SCURVY: İSKORBÜT, C VİTAMİNİ EKSİKLİĞİNDEN OLAN HASTALIK

- MARGARİN yerine ZEYTİNYAĞI!

- (ÇEŞİTLİ) BİTKİSEL/HAYVANSAL YAĞLAR yerine ZEYTİNYAĞI!

- SİYAH ÇAY ile/değil/yerine BİTKİ ÇAYLARI
( Çay kadehte dide efruz olmalı
Leb-rÎz-i leb-reng-i leb-sÛz olmalı
[Çay, bardakta berraklığı ile göz alıcı, dikkat çekici
Leb-renk: Demi dudak renginde olmalı
Leb-rîz: Sıcaklığı dudak yakıcılığında
Leb-sûz: Bardağa doldurulduğunda mutlaka dudak payı bırakılmalı] )

- LDL ile/ve HDL
( Kötü kolestrol. İLE/VE İyi kolestrol. )
( LOW DENSITY LIPOPROTEIN with/and HIGH DENSITY LIPOPROTEIN )

- MAKRO MİNARELLER ile/ve MİKRO MİNARELLER(ESER ELEMENTLER)
( Gövdenin günlük gereksiniminin 100 miligramdan fazla olduğu elementler. İLE/VE
Gövdenin günlük gereksiniminin 100 miligramdan az olduğu elementler. )

- ESER ELEMENTLER ile/ve ULTRA ESER ELEMENTLER
( Gövdenin günlük gereksiniminin 100 miligramdan az olduğu elementler. İLE/VE
Eser elementlerin binde biri kadar yani günde 100 mikrogram gerekli olan elementler. )
( Kritik önemi olan [esansiyel] elementler [Canlılığın devamı için mutlaka alınması gereken olmazsa olmaz elementlerdir.]:
Magnezyum, demir, çinko, bakır, mangan, molibden, krom, selenyum, kobalt, flor, iyot, boron, nikel, vanadyum ve silikon. )

- ASİT VE ALKALİ BESİNLER'İ
MEYVELER'DE:
- TADI ASİT OLAN MEYVELER ile/ve TADI HAFİF ASİT OLAN MEYVELER
( * Portakal - Alkali
* Mandalina - Alkali
* Klementin - Alkali
* Greyfurt - Alkali
* Limon - Alkali
* Nar - Alkali
* Ananas - Alkali
İLE/VE
HAFİF ASİT OLANLAR
* Çilek - Alkali
* Domates - Alkali
* Elma - Alkali
* Armut - Alkali
* Şeftali - Alkali
* Üzüm - Alkali
* Kiraz - Alkali
* Kayısı - Asit
* Erik - Asit )

- TADI TATLI OLANLAR
* Hurma - Alkali
* İncir - Alkali
* Tatlı üzüm - Alkali
* Tatlı elma - Alkali
* Muz - Alkali

- YANSIZ MEYVELER
* Karpuz - Alkali
* Kavun - Alkali

- KURUTULMUŞ MEYVELER
* Erik - Asit
* Kayısı - Asit
* Armut - Alkali
* Elma - Alkali
* İncir - Alkali
* Muz (olgunsa) - Alkali

SEBZELER'DE:
- HAFİF UNLU ile/ve ORTA DERECE UNLU ile/ve ÇOK UNLU
( HAFİF UNLULAR
* Kuşkonmaz - Alkali
* Patlıcan - Alkali
* Mantar - Alkali
* Lahana - Alkali
* Karnabahar - Alkali
* Balkabağı - Alkali
* Salatalık - Alkali
* Kabak - Alkali
* Tere - Alkali
* Ispanak - Alkali
* Hindiba - Alkali
* Yeşil Fasulye - Alkali
* Marul - Alkali
* Mısır/Frenk Salatası - Alkali
* Pırasa - Alkali
* Tatlı Biber - Alkali
* Turp - Alkali
* Semizotu - Alkali
* Kuzukulağı - Asit
İLE/VE
ORTA DERECE UNLULAR
* Enginar - Alkali
* Pancar - Alkali
* Havuç - Alkali
* Kereviz - Alkali
* Brüksel Lahanası - Alkali
* Şalgam - Alkali
* Maydanoz - Alkali
* Radika - "Alkali
* Taze Bezelye - Alkali
* Roka - Alkali
* Bamya - Alkali
* Soğan - Asit
* Sarımsak - Asit
İLE/VE
- ÇOK UNLULAR
* Kestane - Alkali
* Patates - Alkali
* Yer elması - Alkali )

- KURU SEBZELER
* Bakla - Asit
* Kuru fasulye - Asit
* Kuru bezelye - Asit
* Mercimek - Asit
* Soya - Asit

YAĞLI MADDELER
* Avokado - Alkali
* Zeytin - Alkali

YAĞLI KURUYEMİŞLER
* Ceviz - Asit
* Fındık - Asit
* Şamfıstığı - Asit
* Amerikan fıstığı - Asit
* Badem - Alkali

TAHIL VE MAMULLERİ
* Yulaf - Asit
* Buğday - Asit
* Beyaz un - Asit
* Mısır - Asit
* Arpa - Asit
* Kepekli ve beyaz pirinç - Asit
* Çavdar - Asit
* Kepekli ekmek - Asit
* Hamur işleri - Asit
* İrmik - Asit
* Mısır unu - Asit
* Yulaf unu - Asit
* Patates nişastası - Asit

ZARARLI OLANLAR
* Kakao - Asit
* Çay ve kahve - Asit
* Baharat - Asit
* Konserveler - Asit
* Şeker ve şekerli maddeler - Asit
* Her tür pasta ve benzerleri - Asit
* Alkol - Asit

- YAZ SEBZE VE MEYVELERİ ile/ve KIŞ SEBZE VE MEYVELERİ
( Domates, salatalık, patlıcan, biber, kabak, taze fasulye, bezelye, bamya, semizotu, enginar, taze bakla. Erik, kiraz, çilek, karpuz, kavun, kayısı, şeftali, nektarin, yaz armudu, yaz elması, ayva, incir, üzüm, kızılcık. İLE/VE
Lahana, ıspanak, karnabahar, pırasa, havuç, turp, pazı, brokoli. Elma, muz, portakal, mandalina, greyfurt, kış armudu, kivi. )
( [Ar.] FA'KİHE/FEVA'KİH[çoğ.] )

- HAVUÇ ile YABANİ HAVUÇ
( [Ar.] CEZER ile CEZER-üt-TÜRÂB )

- SU ile ÖTEKİ İÇECEKLER

- SIVI YAĞ ile/ve/yerine ZEYTİNYAĞI

- DOYMUŞ YAĞ ASİDİ(SATURE) ile/yerine DOYMAMIŞ YAĞ ASİDİ(UNSATURE)
( Karbon atomları, birbirine tek bağ ile bağlanmış ve hidrojenle doyurulmuş olan yağ asitleri. Hayvansal olan sert yağlarda oranı yüksektir. İLE/YERİNE
Karbon atomlarının bazılarında çift bağ bulunan ve hidrojenle doyurulmamış yağ asitleri. Bitkisel sıvı yağlarda oranı yüksektir. )

- BOZUK ile ÇÜRÜK
( GONE BAD with ROTTEN/DECAYED )

- NİŞASTA ile PATATES NİŞASTASI/FEKÜL[Fr.]
( STARCH with POTATO STARCH )

- AĞDA ile/ve ŞERBET
( Koyu. İLE/VE Sulu. )

- HOŞAF/SÖZ KESEN ile KİFÂYE/KOMPOSTO
( Kurudan yapılır. İLE Tazeden yapılır. )
( Sıvı yoğundur. İLE Ürün yoğundur. )
( Yemek sırasında/yanında içilir. İLE Yemek sonrasında içilir/yenir. )
( Şekerli de şekersiz de olabilir. İLE Şekerlidir. )

- MISIR NİŞASTASI ile BUĞDAY NİŞASTASI
( CORN STARCH with WHEAT STARCH )

- KABARTMA TOZU ile SODYUM BİKARBONAT
( BAKING POWDER with BAKING SODA )

- "OT" ile/ve/değil SEBZE

- SEBZE ile BİTKİ
( VEGETABLE with PLANT/WORT )

- SEBZE ile/ve MEYVE
( [Fars.] SEBZ: Yeşil. | SEBZE: Yeşillik. )
( VEGETABLE with/and FRUIT )
( [Lat.] ... cum/et POMUM )

- KURU MEYVE ile/ve TAZE MEYVE
( KAK: Meyve kurusu, dilimlenmeden kurutulmuş meyve. )

- MEYVELER ile TURUNÇGİLLER
( FRUITS with CITRUS FRUITS )

- SIRIK DOMATES ile YER DOMATESİ ile YEŞİL DOMATES ile KAVATA[< Oyulmuş tahta kap.]
( Salatalık. İLE Yemeklik. İLE Turşuluk. İLE Dolmalık. [Kızarmayan domates] )

- EN DAYANIKLILAR ile EN DAYANAKSIZLAR, EN KOLAY/HIZLI ÇÜRÜYENLER
( Pancar, havuç, soğan. İLE Kuşkonmaz, Brokoli, Mısır. )

- TAHIL ile BAKLAGİLLER
( CEREAL with PULSE/LEGUMINOUS PLANTS )
( [Lat.] ... cum LEGUMINOSAE )

- TAHIL ile ALAZA
( .... İLE Dökülen tohumlarla ertesi yıl çıkan tahıl. )

- TAHIL ile FİRİK
( .... İLE Olgunlaşmak üzere olan tahıl. | Çerez olarak yenilen tahıl kavurgası. )

- TAHIL ile MALAMA
( .... İLE Samanla karışık tahıl. )

- TAHIL ile YARMA
( .... İLE İri, gelişigüzel kırılmış tahıl. )

- TAHIL ile TÂHIL
( Buğday, arpa, mısır, yulaf, çavdar, pirinç vb. hasat edilen ürünler ile tohumlarının genel adı, hububat. İLE Bayat su, bekleyerek bozulmuş su. )

- BUĞDAY ile KEPEK ile ARPA ile ÇAVDAR ile YULAF
( [Fars.] BESEK/BESDEK: Harman yerinde toplanılan buğday ve arpa demeti. )
( WHEAT with WHOLE-WHEAT with BARLEY with RYE with OATS )

- BUĞDAY ile GÖCE
( ... İLE Dövülmüş kabuksuz buğday. )

- BUĞDAY ile KAPLICA
( ... İLE Taneleri ufak bir tür buğday. )
( [Lat.] ... cum TRITICUM MONOCOCCUM )

- ARPA ile MALT
( ... İLE Kurutulmuş arpa. )

- BOZA: ÂHŞÜME[Fars.]

- PİRİNÇ ile ANBERBU/Y
( Pirinç.[hubûbat] | Pilav. | Pirinç.[Maden] İLE Anber kokulu, iri daneli Hint pirinci. )
( PİRİNÇ MÜZESİ: Malezya'da, Langkawi'dedir. )
( [Ar.] ERZ/ERÜZ ile ... )
( [Fars.] BİRİNC ile ... )
( RICE with INDIAN RICE )

- PİRİNÇ ile PİRİNÇ
( Hububat. İLE Maden. )

- BEYAZ PİRİNÇ yerine/değil KABUKLU/KEPEKLİ PİRİNÇ, ÇELMİK

- OSMANCIK PİRİNCİ ile BALDO PİRİNCİ

- ÇELTİK ile/ve/> PİRİNÇ ile/ve/> PİLAV

- PİLAVDA: BEYAZ PİRİNÇTEN yerine KABUKLU PİRİNÇTEN (YA DA BULGUR PİLAVI)

- BÜRYANİ: PİLAV

- MAKARNA ile ERİŞTE

- BULGUR ile FİRİK

- BULGUR ile HEDİK
( ... İLE Kaynatılmış bulgur. )

- BULGUR ile DÜĞÜ/DÜYÜ/DÜĞÜRCÜK/SİMİT
( ... İLE İnce bulgur. )

- TARHANA ile OVMAÇ
( ... İLE Taze tarhana. )

- KIRMIZI MERCİMEK ile YEŞİL MERCİMEK ile SARI MERCİMEK
( YASMIK )
( [Ar.] ADES[çoğ. A'DÂS], BÎKA )
( [Fars.] ÂŞ-I HALÎL[bitkibilimde]: Mercimek. )

- SARI MERCİMEK ile/değil SOYULMUŞ YEŞİL MERCİMEK

- MAHLÛTA[Ar.]: Bulgurla karışık mercimek çorbası.

- PATATES ile TATLI PATATES
( POTATO with YAM/SWEET POTATO )
( [Lat.] SOLANUM TUBEROSUM cum IPOMOEA BATATAS )

- PATATES ile MANYOKA

- TAZE FASULYE ile KURU FASULYE
( GREEN BEAN with HARICOT BEAN )
( [Lat.] CICER ARIETINUM cum PHASEOLUS VULGARIS )

- NOHUT ile KURU FASULYE
( CHICKPEA with HARICOT BEAN )
( [Lat.] CICER ARIETINUM cum PHASEOLUS VULGARIS )

- CİLBAN ile ÇALI FASULYESİ ile MÂŞ FASULYESİ[Fars.] ile SIRIK FASULYESİ ile SOYA FASULYESİ
( Küçük taneli fasulye. İLE ... İLE Börülceye benzeyen fasulyenin iki türü. İLE ... İLE ... )

- BARBUNYA ile FASULYE

- FİĞ ile BEZELYE
( Hayvanlar yer. İLE İnsanlar yer. )

- BEZELYE ile ARAKA
( [Bazı kültürlerde] En dış kabuğuyla birlikte yenene verilen ad. İLE
Bezelyenin tanelerine verilen ad. | İri taneli bezelye. )

- TANE ile/değil DANE

- BÖRÜLCE ile KURŞUNOTU
( ... İLE Deniz börülcesi. )

- BAKLA ile ÇİN/HİNT BAKLASI
( [Ar. (botanikte)] BÂKILÂ )
( BROAD/FAVA/HORSE BEAN with TONKA BEAN )
( [Lat.] VICIA FABA cum DIPTERYX ODORATA )

- YAPRAK ile LABADA/EFELİK

- MISIR ile HEDİK
( ... İLE Kaynatılmış mısır. )

- SOĞAN ile PIRASA
( ONION with LEEK )
( [Lat.] ALLIU(/A)M CEPA cum ALLIUM PORRUM )

- SOĞAN ile SİRMO
( ... İLE Yabani soğan. )

- SİRMO ile İNCALİZ
( ... İLE Turşusu yapılan yabani soğan. )

- SOĞAN ile BASAL[Ar.]
( ... İLE Soğan ve benzeri gibi kökler. )

- SOĞAN ile BELBÛS[Fars.]
( ... İLE Yabani soğan, sarımsak. Dağ soğanı. | Bir çeşit haşhaş. )

- SOĞAN ile/ve SARIMSAK
( ... ile/ve TÜRK-İ RÜSTÂYÂN )
( [Ar.] ... ile/ve SÛM, FÛM )
( [Fars.] ... ile/ve SÎR )
( ONION with/and GARLIC )
( [Lat.] ALLIU(/A)M CEPA cum/et ALLIUM SATIVUM )

- SARIMSAK ile KÖMÜREN
( ... İLE Yabani sarımsak. )

- ÇİĞ SARIMSAK ile/ve/değil PİŞMİŞ SARIMSAK
( Yedikten sonra ağız kokusu olur. İLE/VE/DEĞİL [pek] Kokusu olmaz. )
( Keskindir. İLE/VE/DEĞİL Keskinliği gider. )

- KURU SARIMSAK ile/ve TAZE SARIMSAK
( ... İLE/VE Yedikten sonraki ağız kokusu daha fazla olabilir. )

- SARIMSAKTA: YEŞİL FİLİZİ OLAN değil/yerine BEYAZ FİLİZİ OLAN

- TAHİN ile/ve/<> PEKMEZ
( Karıştırmamak değil, karıştırıp afiyetle yemek gerekiyor. )
( [Fars.] ... İLE/VE/<> GÛŞÂB/GÛŞÂN )

- PEKMEZ'LERDE: HURMA ile/ve KAYISI ile/ve DUT ile/ve ÜZÜM ile/ve HARNUP/KEÇİBOYNUZU ile/ve ANDIZ

- PEKMEZ ile NARDENK[Fars.]
( ... İLE Nar, erik, kızılcık gibi yemişlerden yapılan pekmez. )

- KEÇİBOYNUZU ve ÇİTLEMBİK
( İkisinde de azcık fakat etkili/hoş bir tad için çok fazla uğraş vermek gerekir. )

- ÇEMİÇ: Dut/üzüm kurusu.

- MESİR MACUNU ile LERP
( Kuvvet macunu. Afrodizyak. [Manisa'da] İLE Kudret helvası. [Avustralya'da] )

- | PELTE/PALUZE ile ELMÂSİYE/JÖLE | ile/yerine MURABBÂ
( | Meyvesularının nişastayla ve bir miktar şeker ile koyulaştırılması/kaynatılmasıyla elde edilen tatlı. İLE
Meyvesularının jelatin ve şekerle koyulaştırılması/kaynatılmasıyla elde edilen tatlı. | İLE/YERİNE
Meyvesularının katkısız olarak -kısık ateşte- uzun süre kaynatılıp koyulaştırılmasıyla elde edilen tatlı. [az miktarda şeker katılabilir][Jöle de denilir fakat içinde jelatin yoktur!] )
( Sayın Gökçen ADAR'ın, yemek kitaplarına ulaşmanızı salık veririz. )

- ZEYTİN ile DELİ/CE ZEYTİN
( OLIVE with ... )
( [Lat.] OLEA EUROPAEA cum ... )

- ÇİZİK ZEYTİN ile/yerine KIRIK(ÇEKİÇTE/ÇEKİŞTE) ZEYTİN

- ZEYTİN ile ÇEKİŞTE
( ... İLE Tuzla terbiye edilmiş yeşil zeytin. )

- ZEYTİNLER'DE: ÇOLUR ile/ve HAL ile/ve KALİ ile/ve KALAMATA ile/ve KALEMBEZİ ile/ve MEMECİK ile/ve MEMİLİK ile/ve SARIULAK ile/ve SELE ile/ve USLU ile/ve YOĞULIĞ

- ZEYTİNYAĞI'NDA: RİVİERA ile/ve/yerine SIZMA

- ZEYTİNYAĞI'NDA: BURUN YAĞI ile/ve AYAK YAĞI

- ZEYTİNYAĞI ORGANOLEPTİK'İNDE:
( TAZE | YAKICI | ACI | MEYVEMSİ | TATLI | KEKREMSİ | KÜFLÜ | RUTUBETLİ | SİRKEMSİ | EKŞİ | ÇAMURLU | METALİK | YANIK | KARASU | TUZLU | MİNDER | KURTLU | SALATALIK )

- PELET: PRİNA POSASI

- ŞÛR[Fars.]: Tuzlu, kekremsi.

- LİMON ile LİM
( ... İLE Küçük limon, misket limonu. )

- [Ar.] KEBÂD ile KEBBÂD/KÜBBÂD
( İri limon. İLE Ağaç kavununa benzer bir çeşit büyük ve yumuşak bir limon.[dilim dilim kesilerek tatlısı yapılır] )

- KORUK SUYU ile LİMON SUYU

- KORUK ile ÜZÜM

- ÜZÜM ile MALAGA
( ... İLE İri taneli misket üzümü. )
( [Ar.] İNEB ile ... )
( [Fars.] ENGÛR ile ... )

- BÂŞENG: Asma üzerinde bulunan üzüm salkımı. | Tohumluk olmak üzere alıkonulan sarı ve iri hıyar.

- BİRİG[Fars.]: Üzüm salkımı.

- OMACA: Üzüm asmasının dip kısmı.

- TÂK-DÂNE[Fars.]: Üzüm çekirdeği.

- ÜZÜM SUYU ile/> ŞIRA ile/> ŞARAP ile/> SİRKE
( CEM ŞÎT: Şarabı bulan. )

- ÜZÜM ve SUSAM
( Yiyeceklerde en üst değerde tutulanlar. )
( [Ar.] İNEB ve SİMSİM )
( [Lat.] VITIS LABRUSCA et SESAMUM INDICUM )

- ŞİF: Şırası alınmış üzüm posası.

- ŞIRLAĞAN: Susam yağı.

- FINDIK ile PALAZ

- FINDIK ile KURU DUT/KURU ÜZÜM(CURRANT/RAISIN)
( Karıştırmamak değil, karıştırıp afiyetle yemek gerekiyor. )

- (BEYAZ) ŞEKER ile/yerine DOĞAL GLİKOZ

- (BEYAZ) ŞEKER ile/yerine TATLANDIRICI

- ŞEKER ile PUDRA ŞEKERİ
( [Ar.] SÜKKER-İ MESHÛK: Toz şeker. )
( SUGAR with CASTOR SUGAR )

- MELAS[Fr. < İsp.]: Şeker üretiminde, billurlaşan şeker alındıktan sonra kalan şekerli posa.

- YABAN MERSİNİ ve EKŞİ NAR
( Kan şekerini dengelemede doğal ürünler olarak yararlanılabileceklerden. )

- RAFİNE TUZ yerine DENİZ TUZU

- NEMEK: TUZ

- FISTIKLI BAKLAVA yerine CEVİZLİ BAKLAVA

- KADAYIF ile KÜNEFE

- KÜNEFE ile MERSİN KÜNEFESİ

- KÜNEFE ile KÜNEFİ
( Tatlı. İLE Bir tür üzüm. )

- SICAK ÇORBA ile SOĞUK ÇORBA

- MERCİMEK ÇORBASI ile EZOGELİN ÇORBASI

- DOLMA ile SARMA

- TAVADA: KAVURMAK ile/değil ÇEVİRME

- TAVANIN SAPINI, OCAĞIN: DIŞINA DOĞRU değil YANLARA DOĞRU TUTMAK

- METAL KAŞIK ile/yerine TAHTA KAŞIK

- TAHTA KAŞIK'TA: ŞİMŞİR ile/ve/değil/yerine SANDAL AĞACINDAN

- OKLAVA ile MERDANE

- TABAK ile ÇANAK

- TAVA ile KAÇAROLA

- İNCİR/YEMİŞ ile ÖTEKİ MEYVELER
( Bilgeliği simgeler. İLE ... )
( [Ar.] TİN ile ... )
( FIG with OTHER FRUITS )
( Signs the wisdom. WITH ... )

- TEFAKKÜH ile TEFKÎH
( Yemiş toplama, yemiş yeme. İLE Yemiş yedirme. )

- HURMA/TEMR/NAHL[Ar.] ile ÖTEKİ MEYVELER
( Birlik'in/Tevhid'in meyvesi. [Bulunmadığında erik!] İLE ... )
( Dünyada 600 çeşit hurma vardır. 150 çeşidi Medine'de bulunmaktadır. )

- HURMA ile TEMR-İ HİNDÎ
( ... İLE Hind hurması, demirhindi. )

- HURMA'LARDA: MEBRUM ile SAFAVİ ile SUFRİ ile SUGAYİ

- İRAN HURMASI ile ÖTEKİ HURMALAR

- KURU HURMA ile TAZE HURMA

- NAHL[Ar.] ile ŞİMRAH[Ar.]
( Hurma ağacı. İLE Hurma budağı, salkımı. )
( Ekildikten ancak 40 - 50 yıl sonra meyve verir. )

- KITMİR: Hurma ile çekirdeğin arasındaki zar.

- ELMA ile ARMUT
( Elmayı soy da ye, armudu say da ye. Elma, kabuğu soyularak, armut da aşırı gidilmeyerek, sayı ile yenilmelidir. )
( Armudun önü, kirazın sonu. Armudu ilk çıktığı zaman, kirazı da biteceği zaman yemeli. )
( Her gün bir elma, doktor uzakta! )
( Elma, birçok uyarandan daha etkili bir uyku açıcıdır. )
( SİG: ELMA [Sevgilinin çenesi ve gabgabı sürekli elmayla betimlenir.] )
( [Ar.] TÜFFÂH ile İCCÂS )
( APPLE with PEAR )
( ONE APPLE A DAY, KEEP DOCTOR AWAY! )
( [Lat.] PYRUS MALUS cum PIRUS COMMUNIS )

- ELMA ile MİSKET (ELMASI)

- ELMA ile/değil HÜNLAP

- ELMA ile KAK

- AMERİKA ELMASI ile DAĞ ELMASI ile DEVE ELMASI ile FİL ELMASI ile KİRAZ ELMASI ile PAMUK ELMASI ile YER ELMASI/BADAT

- AMERİKA ARMUDU(AVOKADO) ile ÇAKAL ARMUDU ile DAĞ ARMUDU ile HİNT ARMUDU

- DEVECİ ARMUDU ile AHLAT ARMUDU ile ANKARA ARMUDU ile ST. MARIA ARMUDU

- AMERİKA ÜZÜMÜ ile AYI ÜZÜMÜ ile BEKTAŞÎ ÜZÜMÜ ile ÇAVUŞ ÜZÜMÜ ile DENİZ ÜZÜMÜ ile KÖPEK ÜZÜMÜ ile KUŞ ÜZÜMÜ ile TİLKİ ÜZÜMÜ

- KUZU KESTANESİ ile AT KESTANESİ ile HİNT KESTANESİ
( [Fars.] ... ile BİRNÎS ile ... )
( TOPUR: Kestanenin dikenli dış kabuğu. )

- BARDAK ERİĞİ ile CAN ERİĞİ ile ÇAKAL ERİĞİ ile DAĞ ERİĞİ ile GÖVEM ERİĞİ ile MALTA ERİĞİ/YENİDÜNYA ile TÜRBE ERİĞİ

- HİNT İNCİRİ ile KAVAK İNCİRİ

- CAN ERİK ile PAPAZ ERİK
( [Fars.] ÂLÛ-GÜRDE ile ... )
( PLUM with ... )
( [Lat.] PRUNUS DOMESTICA cum ... )

- ERİK ile MALTA ERİĞİ/YENİ DÜNYA

- ENCALA/ANGELA ERİK'TE: KIRMIZI ile BEYAZ

- ERİK ile TÜRBE

- ÇİLEK ile BÖĞÜRTLEN ile DUT ile AHUDUDU(AĞAÇÇİLEĞİ)
( BÜK, DİKENDUTU: Böğürtlen. )
( AGREGAT MEYVELER: Birkaç karpeli olan, tek bir çiçekten gelişen meyve. )
( [Ar.] FERAVLE ile ... ile ... ile ... )
( STRAWBERRY with BLACKBERRY/DEWBERRY with MULBERRY with RASPBERRY )
( [Lat.] FRAGARIA VESCA cum ... cum MORUS ALBA cum ... )

- AHUDUDU ile/ve İZMAVLA
( Ağaç çileği. İLE/VE Sarı ahududu. )

- KİRAZ ile VİŞNE
( [Fars.] ... ile ÂLÛ-BÂLÛ/ÂLBÂLÛ )
( CHERRY with SOUR CHERRY/MORELLO/AMARELLE )
( [Lat.] PRUNUS cum PRUNUS CERASUS )

- KİRAZ ile/ve SİDRE
( ... İLE/VE Arabistan kirazı. )

- KİRAZ ile/ve NABAK
( ... İLE/VE Yaban kirazı. )

- KİRAZ ile/ve VAŞ

- KIZILCIK ile VİŞNE
( CORNELIAN CHERRY with SOUR CHERRY/MORELLO/AMARELLE )
( [Lat.] CORNUS MAS/FRUCTUS CORNI cum PRUNUS CERASUS )

- KIZILCIK ile GERİMŞİK/GERMİŞİK
( ... İLE Yabani kızılcık. )

- KIZILCIK ile ÇİĞDE
( ... İLE Kızılcığa benzer kabuğu sert bir meyve. )

- ŞEFTALİ ve KAYISI ile NEKTAR
( [Ar.] HAVH ile MIŞMIŞ ile ... )
( BERKUK: Şeftali, kayısı, zerdâli. )
( PEACH and APRICOT with NECTAR )
( [Lat.] PRUNUS PERSICA et PRUNUS ARMENIACA cum ... )

- ŞEFTALİ ile/ve DURAKLI

- ÜLGER: Şeftali üzerindeki ince tüyler.

- KAYISI/MIŞMIŞ[Ar.]/ZERDÂLİ ile ŞEKERPARE

- KAYISI ile/ve İRİBİTİRGEN

- KAYISI ile/ve SOĞANCI

- KAYISI ile/ve ÇATALOĞLU, ÇİĞİLİ, ÇOLOĞLU, HACIHALİLOĞLU, HASANBEY, KARACABEY, ŞAM, TOKALOĞLU, TURFAN, DAİZMİR, YÖRÜKRAMAZAN

- MUŞMULA/DÖNGEL/BEŞBIYIK ile ÜVEZ

- MANDALİNA[İsp. MANDARINA] ile PORTAKAL
( Kabuğu soyulduktan sonra meyvenin etrafındaki/üstündeki ince kabuk "kalıntılarını"(/beyaz lifleri) soymadan, birlikte yemekte yarar vardır! )
( TANGERINE with ORANGE )
( [kökeni/etimolojisi] MANDARİN PORTAKALI: Mandarin denen ülkede yetişen yemişli ağaç. İLE ... )
( [Lat.] ... cum CITRUS AURANTIUM )

- MANDALİNA ile/ve SATSUMA CİNSİ MANDALİNA
( ... İLE/VE 10 ay boyunca bakım gerektirir. İnce kabuklu, sulu ve çekirdeksizdir. Kuytu bölgelerde yetişir. Edremit'te 240.000 ağacı bulunur. )

- KAVUN ile KELEK

- KAVUN ile ŞAMAMA[Ar.]
( ... İLE Güzel kokulu bir tür kavun. )
( [Ar.] BITTÎH ile ... )
( [Fars.] ... ile KÂLE )

- KARPUZ ile ŞALAK
( ... İLE Ham karpuz. )
( [Ar.] BATİH, BITTÎH ile ... )

- KARPUZ ile ÇAKAL KARPUZU
( ... İLE Bazı tarlalarda çakal karpuzu olur. Çakallar karpuzu yer, sonra da etrafı pislerler. Pislikteki bütün(hazma uğrayıp erimemiş) çekirdekler, karpuz ekiminden önce, örneğin kışın toprağa düşmüş olurlar. Toprak, karpuz mevsimi gelinceye kadar, çekirdeğin yarı kuvvetini alır. Zamanı gelince, o zayıf çekirdekten ufak bir karpuz olur. Buna "çakal karpuzu" denir. )

- KARPUZ ile CİMCİME

- KESİLMİŞ VE BEKLETİLMİŞ KARPUZ/KAVUN'UN KESİK YÜZEYİNİ TARAMAK YA DA İNCECİK KESEREK SUNMAK!

- MUZ ile/ve EBEKE
( ... İLE/VE Filipinler'de yetişen bir muz. )
( [Ar.] MEVZ ile/ve ... )
( BANANA with/and ... )

- NAR: RÜMMÂN[Ar.]
( Musevi geleneğine göre adâletin ve doğruluğun bir simgesidir. )

-@@ AYVA: SEFERCEL[Ar.], ÂBÎ, BİH/Î[Fars.], CYDONIA VULGARIS[Lat.]
( Sonbaharda çıkan ayvanın bol olması, kışın zorlu geçeceğine işarettir. )

- PATLICAN: BÂDİNCÂN, HADAK[Ar.], BÂDİNGÂN[Fars.]

- MANGO: Hint kirazı.

- KİRAZ ÇEKİRDEĞİ ve ZEYTİN ÇEKİRDEĞİ ve KEÇBOYNUZU ÇEKİRDEĞİ
( Isıtılarak uzun süreli ısıtıcı olarak kullanılabilirler. )

- SALATALIK/HIYAR ile BADEM
( [Ar.] KISSA ile ... )
( [Ar.] KISSÂ ÜL-HİMÂR: Eşek hıyarı.(ÉLATER) )

- SALATALIK/HIYAR ile ACUR

- SALATALIK/HIYAR ile ALKAM
( ... İLE Acı salatalık. )

- PORTAKAL ile GREYFURT
( ORANGE with GRAPEFRUIT )
( [Lat.] CITRUS SINENSIS cum CITRUS PARADISI )

- PORTAKAL ile TURUNÇ
( ORANGE with BITTER/SEVILLE ORANGE )
( [Lat.] CITRUS SINENSIS cum CITRUS AURANTIUM )

- KARNABAHAR ile BROKOLİ
( CAULIFLOWER with BROCOLI )
( [Lat.] BRASSICA OLERACEA BOTRYLIS) cum BROCCOLI )

- LAHANA(KELEM) ile BRÜKSEL LAHANASI
( [Ar.] MELFUF ile ... )
( KOLZA: Lahana tohumu. )
( CABBAGE with BRUSSELS SPROUTS )
( [Lat.] BRASSICA OLERACEA cum ... )

- KABAK ile VEZİRKÜLAHI
( Kabak kızartılmamalıdır. [Tüm özellikleri nitelikleri kaybolur.] )

- KABAK ile BALKABAĞI/HELVACIKABAĞI
( SQUASH with PUMPKIN, WINTER SQUASH )
( [Lat.] CUCURBITA cum CUCURBITA MAXIMA/PEPO )

- KEREVİZ ile TURP
( Yüksek tansiyon sorunu olanların pek kullanmaması salık verilmektedir. İLE ... )
( [Fars.] KEREFS ile ... )
( [Fars.] ECMÛD[bot.] ile ... )
( CELERY ROOT with RADISH )
( [Lat.] APIUM GRAVEOLENS cum RAPHANUS SATIVUS )

- TURP ile ŞALGAM/ÇOMUR
( RADISH with TURNIP )
( [Lat.] RAPHANUS SATIVUS cum BRASSICA RAPA )

- TURP ile/ve TERME
( ... İLE/VE Yabani turp. )

- PANCAR ile ŞALGAM
( BEET(ROOT) with TURNIP )
( [Lat.] BETA VULGARIS cum BRASSICA RAPA )

- BAMYA ile AMBERİYE
( OKRA with MUSK OKRA )
( [Lat.] HIBISCUS ESCULENTUS cum ABELMOSCHUS MOSCHATUS )

- DEMET ile SALKIM
( BUNCH with WISTERIA/WISTARIA )

- BAKL, BAKLA[Ar. çoğ. BUKUL]: Sebze, yeşillik. | Yeşil kabuklu, iri taneli sebze.

- SEMİZOTU ile/ve ISPANAK
( [Ar.] BAKLA-YI HAMKA/BEYYİNE ile/ve ... )
( [Fars.] BUHLE ile/ve ... )
( PURSLANE with/and SPINACH )

- MAYDANOZ ile/ve TERE
( MAYDANOZ[< MÎDE-NÜVÂZ]'dan geldiği söylenilmekte fakat sözlükte Yunanca'dan geldiği belirtilmiştir. )
( [Ar.] BEKDUNES ile ... )
( PARSLEY with GARDEN CRESS )
( [LAT.] PETROSELINUM SATIVUM/CRISPUM cum LEPIDIUM SATIVUM )

- MAYDANOZ ve LİMON

- ROKA ile TERE
( ROCKET with GARDEN CRESS )
( [Lat.] ERUCA SATIVA cum LEPIDIUM SATIVUM )

- TERE OTU ile DERE OTU
( GARDEN CRESS with DILL )
( [Lat.] LEPIDIUM SATIVUM cum ANETHUM GRAVE OLENS )

- ERKEK EĞRELTİOTU ile/yerine DİŞİ EĞRELTİOTU

- ENCÜR: Isırganotu, çalaganotu.

- FESLEĞEN: İSPERHEM/İSPERGEM[Fars.], DAYMURÂN[Ar.]

- SAFRAN ile/ve HASPİR

- KETEN TOHUMU (SAREK, ZAREK, ZEREK, ZERPİK, BIZIKTAN, KIRBASÇEDENE, ZEYREK)
( LIN[İng./Fr.], LEIN[Alm.], LINI SEMEN/LINUM USITATISSUMUM[Lat.] )

- BEZİR: Keten tohumu yağı.

- BUY-I GÜL: Gül yağı.

- GÜLBEŞEKER: Gül reçeli.

- TOHUMLUK ile/ve SOFRALIK

- REÇEL ile MARMELÂT/PELVERDE

- EZİK ile ÇÜRÜK

- ÇAYIR MANTARI ile HOROZ MANTARI ile KAV MANTARI ile KEÇİ MANTARI ile KUZU MANTARI ile YER MANTARI

- KÜLTÜR MANTARI ile ZEHİRLİ/ŞAPKALI MANTAR
( ... with TOADSTOOL )

- HİNT KAMIŞI ile SU KAMIŞI ile ŞEKER KAMIŞI

- DAĞ NANESİ ile TAŞ NANESİ

- NANE ile NARPIZ
( ... İLE Yaban nanesi. )

- NANE ile KEKİK
( PEPPERMINT with THYME )
( [Lat.] MENTHA PIPERITA cum THYMUS VULGARIS )

- KEKİK(ŞEYTANOTU) ile/ve KOPUZLA

- KARABİBER ile DÂR-İ FÜLFÜL[Fars., Ar.]
( ... İLE Karabibere benzer uzun dâneli baharat. )

- BAHARATLI ile/ve/değil ACI
( [Fars.] ... ile/ve/değil TELH )

- TABİL[Ar. | çoğ. TEVÂBİL]: Nane, biber, tarçın, karanfil gibi baharatlar.

- EFELEK/LABADA: Sebze gibi yenilen bir yaprak.

- EBEGÜMECİ/PİNPİRİK(MALVA SILVESTRIS[Lat.]): Çiçekleri ilâç, yaprakları sebze olarak kullanılan, kendiliğinden yetişen bir ot.

- İĞDE: SÜZEN

- KARANFİL ile TARÇIN[Fars. < DÂRÇÎN < DÂRÛ-Yİ ÇİN/DÂR-I ÇİN: Çin darısı.]
( CLOVE with CINNAMON )

- ANTEP FISTIĞI ile ÇAM FISTIĞI

- AMERİKA BADEMİ ile HİNT BADEMİ ile TAS BADEMİ

- BADEM ile PAYAM/ACIPAYAM
( [Ar.] LEVZ ile ... )
( SOMATA: Badem şerbeti. )

- KAVRULMUŞ BADEM değil/yerine ÇİĞ BADEM

- YER FISTIĞI ile ŞAM FISTIĞI

- CEVİZ ile/ve HİNDİSTAN CEVİZİ
( [Ar.] ... ile/ve NÂRCÎL, BEVVÂ )
( [Fars.] GİRDGÂN ile/ve NÂRÇÎL, BÂDİNC )
( GÖVEK/TETİR/BEZBÂZ[Fars.]: Cevizin yeşil kabuğu. )

- CEVİZ ile/ve PEKAN CEVİZİ
( KOZ ile/ve ... )
( [Fars.] GİRDGÂN ile/ve ... )

- ÇİĞE: Ceviziçi.

- TETİR: Cevizin yeşil kabuğu ve yaprağı. | Yeşil ceviz kabuğu, nar gibi bitkilerin bıraktığı leke.

- FISTIK/PİSTE[Fars.] ile/ve YERFISTIĞI/ARAŞİT[Fr.(< Yun.)]

- FISTIK ile/ve KÜRKAS
( ... İLE/VE Hint fıstığı. )

- PEYNİR ile/değil EKŞİMİK
( Poğaça, börek gibi ürünlerde daha çok peynir değil ekşimik kullanırlar. )

- DÜRÜM ile/değil SIKMA

- EZMEK ile YEDİRMEK

- YEDİRMEK ile İŞLEMEK

- ÇİĞNEMEK ile EZMEK

- ÇÜRÜME ile PÖRSÜME

- EPRİMEK: Ekşiyip bozulmak.

- KÂFÛR: Uzakdoğu'da yetişen bir çeşit taflandan elde edilen ve hekimlikte kullanılan, beyaz ve yarı saydam, kolaylıkla parçalanan, ıtırı kuvvetli bir madde.
( "Taflan" için sözlüklerden yararlanınız. )

- İŞTAHSIZLIK ile İSTEKSİZLİK

- BESLENME YETERSİZLİĞİ(DYSTROPHY)

- HAZIMSIZLIK(DYSPEPSIA)
( Gövde ve ahlâk hazımsızlıklarının ikisi de ağızdan çıkar: Küfür ve kusma. )
( Hazım gözde başlar. )

- ANOREKSİYA(ANOREXIA) ile PAROREXIA ile HIPOROREXIA

- ANOREKSİYA ile PELLEGRA
( İştahsızlık. İLE Vitaminsizlikten kaynaklanan hastalık. )

- KAŞEKSİA ile OBEZİTE

- BERİBERİ: Beslenme bozukluğu.

- DİSPEPSİ: Sindirim güçlüğü.

- GRADO: Bir sıvının içindeki alkol derecesi.

- KİLOS: 126 dakika.

- BAYAT, DURMUŞ: STALE[İng.]

- BAYAT ile KURU

- BARDAK ile KADEH

- ŞARAP ile/değil HAMR

- MAYONEZ değil/yerine YOĞURT

- HAMR ile NEBÎZ
( Aynıyla haramdır. İLE Sarhoş ediciliğiyle orantılı olarak haramdır. )

- BEZM ile/ve REZM

- YEMEK ile DAVET

- EVİNDE YEMEK ile BAŞKASINDA YEMEK
( ... İLE Nedense daha tatlı gelir. )
( Buyurun misafirler, davranın bizimkiler. )

- KIR YEMEĞİ ile BERVÂZE[Fars.]
( PICNIC with ... )

- [Fars.] BERVÂZE ile BESÎM
( Gezinti için tertiplenen yemek. İLE Hazırlık, yol/sefer hazırlığı. | Yol azığı. )

- HALİL İBRAHİM SOFRASI ile ZEKERİYÂ SOFRASI

- HAK SOFRASI ile/ve ALİ SOFRASI

- KIRK LOKMA ile/ve/<> KIRIK LOKMA

- APOSTON SOFRASI

- SOFRA ile/ve SIMAT/SİMÂT/SOMAT
( ... İLE/VE Sofra, yemek masası. | Sofraya gelmiş yemekler. | Ziyafet. )
( ... İLE/VE Mevlevî sofrası. )

- SOFRA ile/ve MÂİDE[Ar.]
( ... İLE/VE Üzerinde yemek bulunan, kurulmuş sofra. | Yemek, ziyafet. )

- MASADA ile/ve/değil/yerine YERDE
( Daha çok yenilir. İLE/VE/DEĞİL/YERİNE Yeterince, gerektiği kadarı yenilir. )

- HÂN/SÎNÎ[Fars.]: Yemek sofrası. | Üstüne yemek konulan tepsi.

- MAKREME/MIKREME[Ar.]: Sofra havlusu. | Elbezi. | Bazı köylü hanımların başlarına sardıkları nakışlı örtü. | Peştemal.

- NAT: Hasır ya da meşin sofra.

- ŞİLAN: Padişah sofrası.

- VELÎME[Ar. çoğ. VELÂİM]: Düğün yemeği/ziyafeti, şölen. | Evlenme, düğün.

- İ'ŞÂ'[Ar.]: Akşam yemeği verme.

- MAZÎF[Ar]: Ziyafet evi. | Herkese kapısı/sofrası açık ev.

- ME'DEBE: Düğün yemeği.

- MEÂDİB[Ar. < ME'DEBE]: Ziyafetler.

- PALUSAMİ: Samoa yerlilerinin sevdikleri bir tür yemek.

- TAAŞŞÎ: Akşam yemeği yeme.

- ZÎYÂFET: Konuk kabul etme. | Konuğa yedirip içirme, şölen.

- ÇİLİNGİR SOFRASI: "Üzerine meze ve içki konulmuş sofra" olarak geçse de, adını masadakilerden değil iki kişinin yaptığı/yapabileceği sohbetten alır. Biri konuşur, anlatırken öteki etkin bir dinleyicidir. Dinlerkenki sorumluluğa/göreve verilen addır. Sohbetin öneminden, anlatana yardımcı olmaya çalışmaktan, rahatlatmaktan, dinleyen kişinin güvenilirliğinin altını çizerek, anlatanın tüm dertlerini ve özelini, kendisini açabileceğini anlatan bir tanımdır. "Çilingir" bunun önemini bilen/uygulayan kişidir. Aynı zamanda bir sağaltım(terapi) yöntemidir.

- "ŞEREFE": İçki ya da bir şeyler içmeden önce bardakları tokuşturarak söylenen bu sözün anlamı, Şeref[Ululuk, Yücelik] üzerinedir. Ortam, sohbet ortamı olduğu için söylenen sözlerin, yapılan konuşmaların orada kalacağına söz vermektir, yemindir. Bunu da kişinin en önemli değerlerinden biri olan Şeref'i üzerine, Şeref üzerine olduğunun kullanımı/anlatımıdır. "Şeref'e[> "Şerefe"]" olarak yerleşmiştir.