(1996'dan beri)
KIZTAŞI
Ayasofya'nın yapımı sırasında genç bir kız, efsane bu ya, sırtına yüklediği koca bir sütunla inşaat alanına doğru gitmekteyken, aniden karşısına bir cin çıkmış ve kıza nereye gittiğini sormuş.
"Ayasofya diye bir kilise yapıldığını duydum. Çorbada benim de tuzum bulunsun diye bu sütunu oraya götürüyorum" diye cini yanıtlamış kız.
"Sen geç kalmışsın, kilise çoktan bitti. Sen o taşı aldığın yere bırak" diye kıza karşılık vermiş cin.
Kız üzülerek taşı aldığı yere dikine bırakmış, ancak içine de bir kuşku düşmüş. Kendi gözüyle kiliseyi görmek için yola düşmüş genç kız. Ayasofya'ya varınca bir de ne görsün. İnşaat bitmek şöyle dursun, daha yarılanmamış bile. O zaman genç kız cinin kendisini kandırdığını anlamış ve taşı geri almak için hemen geri dönmüş.
Ne var ki, dikili duran taşı yerinden kıpırdatamamış. Çünkü genç kız, cinin sözüne uyup taşı bıraktığı için tılsımlı gücünü kaybetmiş. İşte o gündür, bugündür bu sütun "Kıztaşı" olarak anılır olmuş.
1500 yaşından daha eski, M.S. 450-457 yıllarından kalma bu anıt, İstanbul'da ayakta durabilen
birkaç Bizans anıt sütunundan birisidir. Söylencelerden biri de o ki, sütuna Kıztaşı denilmesinin
nedeni, altından geçen kızlara, bakire olup olmadıklarını fısıldamasıymış! İmparator II.
Justinianos'un baldızının kulağına da bir şeyler fısıldayınca, üzerindeki heykel kırılıp
devrilmiş! Kıztaşı, imparator baldızına ne demişti acaba?
Bir başka öykü daha anlatılır Kıztaşı hakkında. Sütun, dikdörtgen bir kaide üzerinde
yükseliyor, tepesinde bir kronit başlık ve bunun da üzerinde kare bir blok bulunuyormuş. Bu
bloğun köşelerinde, kanatlarını açmış dört melek heykeli varmış ve muhtemelen İmparator
Marcianus'un heykeli bu bloğun üzerinde duruyormuş.
Bizans çağında bu dikilitaşın bulunduğu meydan, "Forum Amastrion" olarak bilinirmiş. Biraz
batıda, Şehzadebaşı'nda, yani Philadelphion’daki Tetrapilon Anıtı önündeki "el" heykelleri
önünden geçirilen "idamlıklar"ın cezaları, daha sonra Kıztaşı'nın bulunduğu Forum
Amastrion'da infaz edilirmiş...