
Dirimbilim/Biyoloji'deki FaRkLaR
KARIŞTIRILMAMASI GEREKENLER!!!
(SÜREKLİ AYIRDINDA OLUNMASI GEREKENLER!!!)
itibarı ile 5.363 başlık/FaRk ile birlikte,
5.363 katkı[bilgi/açıklama] yer almaktadır.
Kılavuz içinde sözcük Ara/Bul...
(16/23)
- MRNA ile/||/<> KEŞİF
( Haberci RNA keşfi )
( François Jacob tarafından 1961 yılında keşfedildi/formüle edildi. (1655-1705) (Ülke: İsviçre) (Alan: Matematik) (Önemli katkıları: Bernoulli sayıları, olasılık teorisi) (Nobel: 1965) )
- mRNA ile/ve/<> miRNA ile/ve/<> tRNA ile/ve/<> rRNA
( Messenger RNA. İLE/VE/<> Transfer RNA. İLE/VE/<> Ribozomal RNA. )
- MRNA ile/||/<> TRNA
( mRNA mesaj taşır İLE tRNA amino asit getirir. )
( Formül: Bilgi İLE taşıyıcı )
- MST İLE MAX FLOW İLE MATCHİNG ile/||/<> GRAF OPTİMİZASYON
( Klasik graf optimizasyon problemleri. )
( Formül: Max flow = Min cut )
- MUAMMERİYET[Ar.] değil/yerine/= CANLILIK
- MÜDAHALE EDEMEMEK ile/değil TAHAMMÜL EDEMEMEK
- MUHARRİK[< HAREKET] ile MÜTEHARRİK[< HAREKET]
( Tahrik eden, harekete geçiren, oynatan. | Kışkırtan, ayartan, dürten. İLE Hareket eden, kımıldayan, oynayan. )
- MUHARRİK[Ar. < HARÎK] ile MUHARRİK[Ar. < HARK] ile MUHARRİK[Ar. < HAREKET]
( Yakan, tahrîk eden. İLE Çok yakan. | Çok hareket eden. | Pek susatan. İLE Hareket ettiren, oynatan. | Kışkırtan, ayartan, dürten. | [fels.] Devitken. | [kimya] Karmaç. )
- MUHDES ve/||/<> MANZUM ve/||/<> MALÛL ve/||/<> MAKÛL ve/||/<> MAHDUT ve/||/<> MÜSPET
- MÜKEMMEL SAYI ile/||/<> ARKADAŞ SAYILAR
( Mükemmel sayı bölenlerinin toplamı kendisine eşit İLE arkadaş sayılar birbirlerinin bölen toplamına eşit )
( Formül: σ(n) = 2n (mükemmel) İLE σ(a) = b ve σ(b) = a (arkadaş) )
- MULLİKEN YÜKÜ ile/||/<> NBO YÜKÜ
( Mulliken orbital paylaşım, NBO doğal orbital lokalize. )
( Formül: Basis bağımlı İLE değil )
- MULTİ-COMPONENT REACTİON ile/||/<> TWO-COMPONENT REACTİON
( Multi-component reaction üç veya daha fazla reaktan aynı anda reaksiyona girerken İLE two-component reaction iki reaktan arasında gerçekleşir )
( Formül: MCR efficiency )
- MULTİFERROİC İLE MAGNETOELECTRİC İLE SPİNTRONİCS ile/||/<> ÇOK İŞLEVLİ MALZEMELER
( Birden fazla düzen parametresi. )
( Formül: P·M coupling )
- MULTİVARİATE STATİSTİCS ile/||/<> UNİVARİATE STATİSTİCS
( Multivariate statistics çok değişkenli veri analizi yaparken İLE univariate statistics tek değişkenli analiz yapar )
( Formül: PCA analysis )
- MÜMKÜN DÜNYALAR ile/||/<> GERÇEK DÜNYA
( Mümkün dünyalar mantıksal olasılıklar İLE gerçek dünya fiili durumdur. Kripke semantiği mümkün dünyalar çerçevesinde İLE modal mantık ifadelerini değerlendirir. Zorunluluk tüm mümkün dünyalarda doğruluk. )
( Saul Kripke tarafından 1963 yılında keşfedildi/formüle edildi. (1940-2022) (Ülke: ABD) (Alan: Mantık, Felsefe) (Önemli katkıları: Modal mantık semantiği, Kripke modelleri, isim teorisi, zorunluluk ve olasılık) )
- MÜNÂSİB[< NİSBET] ile ...
( UYGUN, YERİNDE | YAKIŞIK, YARAŞIK )
- MURDÂR[Fars. "MUNDAR" değil!] KİRLİ, PİS | YARAMAZ[Ar.]
- MÜŞTEREK[Ar.] değil/yerine/= BİRLİKTE, ORTAK/LAŞA
- MUTAJEN ile KARSİNOJEN
( DNA'da, mutasyonlara neden olan nesneler. İLE Kansere neden olan nesneler. )
- MUTANT[İng.] değil/yerine/= DEĞİŞMİŞ GEN
- MUTASYON ile/||/<> KURAM
( Mutasyon kuramı ve sıçramalı evrim )
( Hugo de Vries tarafından 1901 yılında keşfedildi/formüle edildi. (1848-1935) (Ülke: Hollanda) (Alan: Botanik, Genetik) (Önemli katkıları: Mutasyon teorisi) )
- DEĞİŞİNİM/MUTASYON ile DEĞİŞKE/MODİFİKASYON
( Genlerin yapısında[DNA] oluşan kalıtsal ve kalıcı değişiklik. İLE Genlerin işleyişinde ve çevresel etmenlerin etkisiyle oluşan kalıtsal değişiklik. )
( [neden olan etken ortadan kalktığında] Eski durumuna dönmez. İLE Eski durumuna döner. )
( Üreme gözelerinde oluşan değişimler kalıtsaldır. İLE Hiçbiri kalıtımsal değişim değildir. )
( ... İLE Bazı değişke örnekleri:
- Güneşlendiğimizde, ten rengimizin koyulaşması.
- Spor yapan birinin kaslarının gelişmesi.
- Çuha çiçeğinin, 30-35 °C beyaz renkli olması, 15-20 °C kırmızı renk alması.
- 16 °C ısıda, sirke sineğinin kanatlarının düz, 25 °C'de kanatların kıvrık olması.
- Kovan arılarının sütle beslenen kraliçe arı, polen ile beslenen arının işçi arı olması.
- Eğrelti otunun deniz seviyesinde 2 metre, kurak bölgede 30-40 cm. olması. )
- MUTASYON ile PERMUTASYON
( MUTATION vs. PERMUTATION )
- MUTASYON ile/||/<> POLİMORFİZM
( Mutasyon nadir değişim İLE polimorfizm yaygın varyant. )
( Formül: 1 den az İLE 1 den fazla )
- MUTASYON ile/||/<> VARYASYON
( Mutasyon DNA değişimi İLE varyasyon çeşitliliktir )
( Formül: Nokta mutasyon İLE boy farkı )
- MÜTEHARRIK[Ar. < HARK] ile MÜTEHARRİK[Ar. < HAREKET]
( Yırtılan, taharruk eden. İLE Hareket eden, kımıldayan, oynayan. | [felsefe, fizik] Hareketli, işler. )
- MÜTEHAVVİL[Ar.]/PARAMETRE[Fr./İng. < PARAMETER] ile DEĞİŞKEN
( PARAMETER vs. VARIABLE )
- MÜTEMMİM CÜZ[Arç] değil/yerine/= TAMAMLAYICI PARÇA
- MÜTENÂSIR[Ar. < NÂSIR] ile MÜTENASSIR[Ar. < NASR] ile MÜTENÂSİR[Ar. < NESR] ile MÜTENÂSİL[Ar. < NESL]
( Yardımlaşan, birbirine yardım eden. İLE Hristiyan olan, tenassur eden. İLE Saçılan, intisâr eden. İLE Doğup büyüyen, tenâsül eden. )
- MUTLAK DEĞER ile/||/<> SAYI DEĞERİ
( Mutlak uzaklık, sayı değeri kendisidir )
( Formül: |-5|=5 İLE -5 )
- MUTLAK REFRAKTER ile/||/<> GÖRECELİ REFRAKTER
( Mutlak hiç uyarılamaz, göreceli güçlü uyarı. )
( Formül: Impossible İLE difficult )
- MUTLAK SICAKLIK ile/||/<> BAĞIL SICAKLIK (İKİLİ KARŞILAŞTIRMA)
( Mutlak Kelvin ölçeği, bağıl Celsius/Fahrenheit ölçeğidir )
( Formül: K İLE °C )
( William Thomson (Lord Kelvin) tarafından 1848 yılında keşfedildi/formüle edildi. )
- MUTLAK UZAY ile/||/<> MUTLAK MEKÂN
( )
( Bilinmiyor tarafından keşfedildi/formüle edildi. )
- MUTLULUK:
SEROTONİN ve/||/<> OKSİTOSİN ve/||/<> MELATONİN ve/||/<>
NORADRENALİN ve/||/<> FENİLETİLAMİN ve/||/<>
DOPAMİN ve/||/<> ENDORFİN ve/||/<> ASETİLKOLİN
( Özsaygı ve uyku hormonu. VE/||/<> Güven hormonu. VE/||/<> Coşku hormonu. VE/||/<> Heyecan hormonu. VE/||/<> Mutluluk hormonu. VE/||/<> Ödül hormonu. VE/||/<> Ağrı kesici hormon. VE/||/<> Uyanıklık hormonu. )
( )
- MUTUAL İLE CONDİTİONAL İLE RELATİVE ile/||/<> BİLGİ ÖLÇÜLERİ
( Farklı bilgi ilişki metrikleri. )
( Formül: I(X;Y) = I(Y;X) ≥ 0 )
- MUTUALİZM İLE KOMMENSALİZM İLE PARAZİTİZM ile/||/<> SİMBİOZ TÜRLERİ
( Türler arası ilişkiler. )
( Formül: Mantar + Alg = Liken )
- MUTUALİZM İLE KOMMENSALİZM İLE PARAZİTİZM ile/||/<> SİMBİYOZ TÜRLERİ
( Türler arası etkileşim tipleri. )
( Formül: +/+ İLE +/0 İLE +/- )
- MUTUALİZM ile/||/<> PARASİTİZM
( Mutualizm +/+ iki fayda İLE parasitizm +/- tek fayda. )
( Formül: Win-win İLE exploitasyon )
- MUTUALİZM ile/||/<> PARAZİTİZM
( Mutualizm karşılıklı yarar İLE parazitizm tek taraflı yarar )
( Formül: +/+ (mutualizm) İLE +/- (parazitizm) )
- MÜZİK ile/||/<> MATEMATİK
( Müzik kuramınin matematiksel temelleri )
( Farabi tarafından 935 yılında keşfedildi/formüle edildi. (870-950) (Ülke: Türkistan) (Önemli katkıları: İkinci öğretmen, mantık, müzik teorisi, siyaset felsefesi) )
- N-GLYCAN İLE O-GLYCAN İLE GPI ile/||/<> GLİKOZİLASYON
( Protein şeker modifikasyonu. )
( Formül: Asn-X-Ser/Thr motifi )
- N-TİPİ İLE P-TİPİ İLE İNTRİNSİK ile/||/<> YARI İLETKEN TÜRLERİ
( Silikon ve germanyumun katkılanma türleri. )
( Formül: E_g(Si) = 1.1 eV )
- N-TİPİ YARIİLETKEN ile/||/<> P-TİPİ YARIİLETKEN
( N-tipi fazla elektron, P-tipi fazla delik )
( Formül: Donor (N) İLE Akseptör (P) )
- N-TİPİ ile/||/<> P-TİPİ
( n-tipi elektron verici katkı İLE p-tipi elektron alıcı katkı. )
( Formül: Donor (P ileAs) İLE Akseptör (B ileGa) )
- NABIZ ile/||/<> TANSİYON
( Nabız kalp atım sayısı İLE tansiyon basınç )
( Formül: Atım/dakika İLE mmHg )
- NADAS ile/ve/değil/yerine/||/<> NEKÂHET
( Toprakta/bitkilerde. İLE/VE/DEĞİL/YERİNE/||/<>/> Sayrıda/kişide. )
- NADH ile/||/<> FADH₂
( NADH 2.5 ATP ETC İLE FADH₂ 1.5 ATP kompleks II giriş. )
( Formül: Kompleks I İLE II )
- NAHÎF[Ar.] ile NAHÎF/NAÎF[Ar. < NEHÂFET] ile NAHİF/NAİF[Fr.]
( Genizden gelen ses. İLE Zayıf, arık. İLE Kendini yetiştirmiş, doğal bir plastik sanat yeteneğine sahip sanatçılar tarafından yaratılan resim sanatı. | Güzel sanatların, özellikle resim alanında kendini yetiştirmiş sanatçısı ya da onun yapıtı. | Saf, deneyimsiz. | Acemice yapılan. )
- NAKED SİNGULARİTY İLE FİREWALL İLE FUZZBALL ile/||/<> KARADELİK PARADOKSLARI
( Karadelik fiziği problemleri. )
( Formül: S = A/4 (Bekenstein-Hawking) )
- NÂMÛS[Ar.] ile/değil/<> NOMOS[Yun.]
( Yasa. | Ar, edep, hayâ, ırz. | Temizlik, doğruluk. | Allah'a yakın olan büyük melek. | Esrâr sahibi. | Sinek. | Derinden gelen ses. İLE/DEĞİL/<> Yasa. )
- NANO-CATALYSİS ile/||/<> BULK CATALYSİS
( Nano-catalysis nanoparçacık katalizör kullanırken İLE bulk catalysis makroskopik katalizör kullanır )
( Formül: High surface area )
- NANO-EMÜLSİYON ile/||/<> MİKRO-EMÜLSİYON
( Nano kinetik kararlı 20-200nm, mikro termodinamik <100nm. )
( Formül: Metastabil İLE kararlı )
- NANO-KAPSÜL ile/||/<> NANO-KÜRE
( Kapsül içi boş ilaç taşıma, küre dolu katı. )
( Formül: Hollow İLE solid )
- NANOKOMPOSİTE HİBRİD ile/||/<> NANOKOMPOSİTE AŞILAMASI
( Nanokomposite hibrid farklı materyallerin kimyasal birleşimiken İLE nanokomposite aşılaması fiziksel karışımdır )
( Formül: İnorganik-organik )
- NANOTEKNOLOJİ ile BİYOTEKNOLOJİ
( Atomik ve moleküler seviyede nesnelerin manipülasyonu ile ilgilenen bir bilim dalı. İLE Canlıları ve biyolojik süreçleri kullanarak ürünler ve hizmetler üreten bir bilim dalı. Bu iki dalın kesiştiği noktada, nano ölçekte biyolojik düzenler ve cihazlar tasarlanmakta. )
- NASH İLE PARETO İLE CORRELATED ile/||/<> DENGE KAVRAMLARI
( Oyun kuramınde denge türleri. )
( Formül: BR(σ₋ᵢ) = σᵢ )
- NASH İLE PARETO İLE STACKELBERG ile/||/<> DENGE KAVRAMLARI
( Oyun kuramınde farklı denge türleri. )
( Formül: BR₁(s₂) ∩ BR₂(s₁) = Nash )
- NASİHAT ile TEMBİH[Ar. < TENBİH]
( Öğüt. İLE Uyarı, uyarma, uyarım. )
- NASTİ ile/ve/||/<> TROPİZMA
- NATURAL İLE YONEDA İLE KAN ile/||/<> KATEGORİ TEOREMLERİ
( Temel kategori kuramı sonuçları. )
( Formül: Nat(Hom(A ile-) İLE F) ≅ F(A) )
- NATURAL ORBİTAL ile/||/<> CANONİCAL ORBİTAL
( NO yoğunluk matrisi özvektör, canonical Fock özvektör. )
( Formül: Doluluk İLE enerji )
- NE KADAR GERÇEKTİR? ile/değil NASIL BİR GERÇEK?
- NE OLDU? ile/ve NASIL OLDU? ile/ve NEDEN OLDU?
- NE? ve/||/<>/>/< NASIL? ve/||/<>/>/< NEDEN? ve/||/<>/>/< NİÇİN?
( Hangi şey? VE/||/<>/>/< Ne asıl? VE/||/<>/>/< Ne'den? VE/||/<>/>/< Ne için? )
( Evren/doğa/nesne/insan. VE/||/<>/>/< Bilim. VE/||/<>/>/< Felsefe/Sanat. VE/||/<>/>/< Sanat/Felsefe. )
( Nedir sorusu, metafizik bir sorudur. )
( "What is?" question is metaphysical question. )
( Cosmos/nature/matter/human. VS./AND/||/<>/>/< Science. VS./AND/||/<>/>/< Philosophy/Art. VS./AND/||/<>/>/< Art/Philosophy. )
( WHAT? vs./||/<>/>/< HOW? vs./||/<>/>/< WHY? vs./||/<>/>/< WHAT FOR? )
- NEDEN?(NE'DEN?) ile NASIL?(NE ASIL?)
( Bilimin sorularıdır. )
( Önemli[öncelikli] olan, neyi yaşadığınız değil, nasıl yaşadığınızdır. )
( WHY? vs. HOW?
Questions of the science.
It's not the issue what you live, it is how you live. )
- NEDEN = İLLET, SEBEP = CAUSE, REASON[İng.] = CAUSE, RAISON[Fr.] = URSACHE, GRUND[Alm.] = CAUSA, RATIO[Lat.] = CAUSA, RAZON[İsp.]
- NEDEN? ile NİÇİN?
( Ne'den? İLE Ne için? )
( Hangi şey? VE Ne asıl? VE Ne'den? VE Ne için? )
( Nedir sorusu, metafizik bir sorudur. )
( Her biri bir ötekinin nedenidir. )
( ŞERAİT ile/ve/<> ŞERİAT )
( ... İLE Neden, sebep, vesile. | Eksik, noksan, kusur, garaz. | Yalandan özür. )
( Çocuk sorusu. İLE/VE Yetişkin sorusu. )
( "Ne?", doğa yasalarıyla bilinebilir. Ya "Kim?" )
( Felsefe ve din alanının sorularıdır. )
( Ne'den? İLE Ne için? )
( WHY? vs. WHAT FOR?
WHAT? vs. HOW? vs. WHY? vs. WHAT FOR?
"What is?" question is metaphysical question.
[not] CAUSE OF vs./but ONE OF THE CAUSES
ONE OF THE CAUSES instead of CAUSE OF
Each is the cause of the other.
[not] THE FIRST CAUSE vs./and/but ONE OF THE CAUSES
ONE OF THE CAUSES instead of THE FIRST CAUSE
CAUSE/S vs./and/<> CONDITION/S
REASON vs. PRETEXT
HOW? vs. HOW MUCH?
WHAT (IS) THIS? vs./and WHAT WORTH OF THIS?
Question of child. WITH/AND Question of adult.
WHAT? vs./and WHO?
It's able to know "What?" by nature laws. So "Who?"
WHO? vs. FOR/TO WHAT?
Questions of the philosophy and religion.
FROM WHAT? vs. WHY? )
- NEDENLENMEMİŞ, ZORUNLU VAROLAN ile/ve/<> NEDENLENMİŞ, ZORUNLU VAROLAN
- NEDENLERDEN BİRİNCİSİ ile/ve/değil/yerine NEDENLERDEN BİRİ
( [not] THE FIRST CAUSE vs./and/but ONE OF THE CAUSES
ONE OF THE CAUSES instead of THE FIRST CAUSE )
- NEDENSEL YASA ile/ve/||/<>/> İSTATİKSEL YASA
- NEDENSELLİK ile/||/<> ALIŞKANLIK
( Nedensellik eleştirisi )
( David Hume tarafından 1748 yılında keşfedildi/formüle edildi. (1711-1776) (Ülke: İskoçya) (Alan: Felsefe) (Önemli katkıları: Şüphecilik, nedensellik eleştirisi) )
- NEGATİF SAYILAR ile/||/<> POZİTİF SAYILAR
( Negatif sayılar eksi değerler İLE pozitif sayılar artı değerlerdir. Brahmagupta negatif sayıları sistematize etti. )
( Brahmagupta tarafından 628 yılında keşfedildi/formüle edildi. (598-668) (Ülke: Hindistan) (Alan: Matematik, Astronomi) (Önemli katkıları: Negatif sayılar, sıfırla işlemler) )
- NEKTARYUMLAR, NEKTAR[Fr. < NECTAR](BALÖZÜ) SALGILAYAN YAPILAR = A'ZÂ-İ NEKTÂRÎYE = NECTAIRES
- NEOLİTİK DEVRİM ile/||/<> SANAYİ DEVRİMİ
( Neolitik devrim tarıma geçiş İLE Sanayi Devrimi makineleşme geçişidir. Neolitik devrim 10 bin yıl sürdü İLE Sanayi Devrimi 200 yılda gerçekleşti. İki devrim insan yaşamını kökten değiştirdi İLE Neolitik devrim yerleşik yaşam İLE Sanayi Devrimi kentleşme getirdi. )
( V. Gordon Childe tarafından 1936 yılında keşfedildi/formüle edildi. (1892-1957) (Ülke: Avustralya/İngiltere) (Alan: Arkeoloji) (Önemli katkıları: Neolitik Devrim kavramını ortaya attı, kentsel devrim teorisi, kültürel evrim yaklaşımı) )
- NEOLİTİK ZİHİNSEL DEVRİM ile/||/<> NEOLİTİK EKONOMİK DEVRİM
( Neolitik zihinsel devrim bilişsel ve sembolik dönüşüm İLE neolitik ekonomik devrim tarım ve hayvancılık geçişidir. Cauvin zihinsel devrim tarım öncesi İLE Childe ekonomik baskı zihinsel değişime yol açtı der. Göbeklitepe zihinsel devrim İLE geleneksel görüş ekonomik devrim önceliği verir. )
( Jacques Cauvin tarafından 1994 yılında keşfedildi/formüle edildi. (1930-2001) (Ülke: Fransa) (Alan: Arkeoloji, Prehistorya) (Önemli katkıları: Neolitik zihinsel devrim teorisi, sembolicizmin tarım öncesi gelişimi, Yakındoğu Neolitik Çağı araştırmaları) )
- NEOPLAZİA ile/||/<> HİPERPLAZİA
( Neoplazia anormal doku büyümesiyken İLE hiperplazia normal hücre sayısı artışıdır )
( Formül: Transformasyon )
- NEPHELAUXETİC ETKİSİ ile/||/<> SPEKTROKİMYASAL ETKİ
( Nephelauxetic kovalent karakter, spektrokimyasal Δ büyüklüğü. )
( Formül: B azalma İLE Δ artma )
- NEREDE ÇOKLUK, ORADA BOKLUK ile/ve/değil/yerine NEREDE HAREKET, ORADA BEREKET
- NEREDEYSE ÖLMEK ile/ve/değil/||/<>/< ÖLMEK
( Hiçbir şeyi değiştirmez. İLE/VE/DEĞİL/||/<>/< Herşeyi değiştirir. )
- NERNST DENKLEMİ ile/||/<> BUTLER-VOLMER
( Nernst denge potansiyeli, Butler-Volmer akım-aşırıgerilim. )
( Formül: E = E° + RT/nF lnQ )
( Walther Nernst tarafından 1889 yılında keşfedildi/formüle edildi. )
- NERNST ile/||/<> DENKLEMİ
( Elektrokimyasal pil potansiyeli hesaplama denklemi )
( Walther Nernst tarafından 1889 yılında keşfedildi/formüle edildi. (1864-1941) (Ülke: Almanya) (Alan: Kimya) (Önemli katkıları: Nernst denklemi, termodinamik) (Nobel: 1920) )
- NESEB ASABİYESİ ile/değil/yerine SEBEP ASABİYESİ
- NESEB ile MEZHEB
( Soy, nesil. İLE Bir dinin görüş, yorum ve anlayış ayrılıkları nedeniyle ortaya çıkan kollarından her biri. | Anlayış, görüş. | Öğreti. )
- NESEB/SOY değil/yerine/>< NİSBET
- NESİL/KUŞAK/AHLÂF[Ar. < HALEF] -<
( Bir nesil üretir/tutar, bir nesil tüketir/harcar. )
( Bir nesilin çözümü, bir sonraki nesilin aksiyomudur. )
- NEŞ(İ)R ile ...
( DAĞILMA, YAYILMA )
- NESNE İKİLİĞİ ile HAREKET İKİLİĞİ
- NESNE İLE MORFİZMA İLE FUNKTOR ile/||/<> KATEGORİ TEMEL KAVRAMLARI
( Kategori kuramınin yapı taşları. )
( Formül: F: C → D )
- NESNE ile/ve/<> HAREKET
( OBJECT vs./and/<> MOVEMENT )
- NESNE ile/ve/<> YÜZEY
( vs./and/||/<> SURFACE )
- NESNELERDE, TEMEL VE ORTAK ÖĞELER:
KARBON ile/ve/||/<> OKSİJEN ile/ve/||/<> HİDROJEN ile/ve/||/<> AZOT ile/ve/||/<> FOSFOR ile/ve/||/<> SÜLFAT
- NESNENİN (T)ÖZÜ ve/||/<> İNSANIN (T)ÖZÜ ve/||/<> TİNİN (T)ÖZÜ
( Çekim, zorunluluk. VE/||/<> Özgürlük. VE/||/<> Eylem. )
- NETWORK İLE FLUX İLE CONSTRAİNT ile/||/<> METABOLİK MODELLEME
( Gözesel metabolizma modellemesi. )
( Formül: Sv = 0 (steady state) )
- NETWORK THEORY ile/||/<> GRAPH THEORY
( Network theory gerçek dünya ağ sistemlerini modellerken İLE graph theory soyut graph yapılarının matematik özelliklerini inceler )
( Formül: Scale-free networks )
- NEURAL NETWORK POTENTİAL İLE GRAPH NEURAL NETWORK İLE VAE ile/||/<> ML KİMYA
( Makine öğrenmesi kimya uygulamaları. )
( Formül: E = NN(R) )
- NEUROETHOLOGY ile/||/<> CLASSİCAL NEUROSCİENCE
( Neuroethology doğal davranış sırasında sinir sistemi aktivitesini incelerken İLE classical neuroscience laboratuvar koşullarında sinir sistemi inceler )
( Formül: Natural behavior neuroscience )
- NEUTRAL İLE NEARLY NEUTRAL İLE SELECTİON ile/||/<> MOLEKÜLER EVRİM
( Evrim kuramları. )
( Formül: Ne·s << 1 (neutral) )
- NEUTRON STAR ile/||/<> BLACK HOLE
( Neutron star aşırı yoğun nötron materyaliyken İLE black hole event horizon ötesi gravitasyonel çökmedir )
( Formül: Chandrasekhar limit )
- NEVANLİNNA THEORY ile/||/<> JENSEN FORMULA
( Nevanlinna değer dağılım, Jensen ortalama-sıfır ilişkisi. )
( Formül: Value distribution İLE mean-zero relation )
- NEWTON MEKANİĞİ ile/||/<> KUANTUM MEKANİĞİ
( Newton makro dünyayı, kuantum mikro dünyayı tanımlar )
( Formül: F=ma İLE ĤΨ=EΨ )
( Albert Einstein tarafından 1905 yılında keşfedildi/formüle edildi. (1879-1955) (Ülke: Almanya/ABD) (Alan: Fizik) (Önemli katkıları: Görelilik teorisi, fotoelektrik etki) (Nobel: 1921) )
- NEWTON YASALARI İLE LAGRANGE İLE HAMİLTON ile/||/<> KLASİK MEKANİK FORMÜLASYONLARI
( Klasik mekaniğin üç farklı matematiksel ifadesi. )
( Formül: S = ∫L dt )
( Isaac Newton tarafından 1687 yılında keşfedildi/formüle edildi. )
- NGS İLE SANGER İLE NANOPORE ile/||/<> DNA DİZİLEME TEKNOLOJİLERİ
( Farklı nesil dizileme yöntemleri. )
( Formül: Okuma uzunluğu: Sanger < NGS < Nanopore )
- NİÇİN? ile/ve/değil/yerine/önce/||/<>/>/< NASIL?
( Ne için? İLE/VE/DEĞİL/YERİNE/ÖNCE/||/<>/>/< Ne asıl? )
( Niçin'i olan, nasıl'a [biraz/bazen] "katlanabilir". )
( Sokrates öncesi > Sokrates > Platon > Aristoteles. İLE/VE/DEĞİL/YERİNE/ÖNCE/||/<>/>/< Aristoteles > Descartes > Newton > Kant > Hegel ve sonrası. )
- ...'NIN ...:
"BİTECEĞİ" ile/ve/değil/yerine/||/<>/< SÜRMEYEBİLECEĞİ
- ...NIN "DOKUNMA/SI" ile/ve/yerine ...NIN ETKİ ETME/Sİ
- ...'NIN:
KANITI ile/değil GÖSTERGESİ
- NİŞ ile HABİTAT
( Bir organizmanın ekodüzendeki rolü. İLE Bir organizmanın yaşadığı çevre. )
- NİŞ ile/||/<> HABİTAT
( Niş ekolojik rol İLE habitat yaşam yeridir )
( Formül: İşlev İLE yer )
- NİŞASTA ile/ve/||/<>/> GLİKOJEN
( Bitkilerde enerji depolayan polisakkarit. İLE/VE/||/<>/> Hayvanlarda enerji depolayan polisakkarit. )
- NİŞASTA ile TAPYOKA[Fr. < TAPIOCA]
( ... İLE Manyok kökünden çıkarılan nişasta. )
- NISF ile/ve/||/<> CERH
( Yarım. İLE/VE/||/<> Yarmak. )
- NISQ İLE FAULT-TOLERANT İLE ANALOG İLE DİGİTAL ile/||/<> KUANTUM BİLGİSAYAR ÇAĞLARI
( Kuantum hesaplama evreleri. )
( Formül: ~1000 logical qubits )
- NISQ ile/||/<> HATA TOLERANSLI
( NISQ gürültülü yakın dönem, toleranslı tam düzeltmeli gelecek. )
( Formül: ~100 qubit İLE 10⁶ qubit )
- NİTELİKLİ/KAPSAMLI YANIT ve/||/<>/>/< NİTELİKLİ SORU
- NİTROJEN FİKSASYONU ile/||/<> NİTRİFİKASYON
( Nitrojen fiksasyonu atmosferik azotu amonyağa dönüştürür İLE nitrifikasyon amonyağı nitrata dönüştürür. Nitrojen fiksasyonu Rhizobium gibi bakteriler yapar İLE nitrifikasyon Nitrosomonas ve Nitrobacter gerçekleştirir. Beijerinck ve Winogradsky bu süreçleri keşfetti. )
( Martinus Beijerinck tarafından 1901 yılında keşfedildi/formüle edildi. (1851-1931) (Ülke: Hollanda) (Alan: Mikrobiyoloji) (Önemli katkıları: Virüsleri keşfetti, zenginleştirme kültürü tekniği, azot fiksasyonu bakterileri) )
- NİTROJEN[Fr.] değil/yerine/= AZOT(Az)
- NİTROZAMİT ile/ve/||/<> NİTROZAMİN
- NMR İLE IR İLE UV-VİS İLE MS ile/||/<> ANALİTİK SPEKTROSKOPİ
( Molekül karakterizasyon teknikleri. )
( Formül: ΔE = hν )
- NMR SPEKTROSKOPİ ile/||/<> MASS SPEKTROSKOPİ
( NMR manyetik çekirdek rezonansı, MS kütle/yük oranı )
( Formül: δ (ppm) kimyasal kayma İLE m/z oranı )
- NMR ile/||/<> EPR
( NMR çekirdek spin ¹H ¹³C İLE EPR elektron spin radikaller. )
( Formül: MHz İLE GHz )
- NMR ile/||/<> ESR
( NMR çekirdek spin İLE ESR elektron spin rezonansıdır )
( Formül: Çekirdek İLE elektron )
- NOETHER ile/||/<> TEOREMİ
( Simetri ve korunum yasaları ilişkisi )
( Emmy Noether tarafından 1915 yılında keşfedildi/formüle edildi. (1882-1935) (Ülke: Almanya) (Alan: Matematik, Fizik) (Önemli katkıları: Soyut cebir, Noether teoremi) )
- NOKTA İLE DOĞRU İLE DÜZLEM İLE UZAY İLE HİPERUZAY ile/||/<> BOYUT HİYERARŞİSİ
( 0-boyuttan n-boyuta geometrik nesnelerin boyut sıralamasıdır. )
( Formül: ℝ⁰ ⊂ ℝ¹ ⊂ ℝ² ⊂ ℝ³ ⊂ ℝⁿ )
- NOKTA İLE DOĞRU İLE DÜZLEM İLE UZAY ile/||/<> GEOMETRİK BOYUTLAR
( Temel geometrik nesneler. )
( Formül: dim = 0 İLE 1 İLE 2 İLE 3 )
- NOKTA MUTASYON ile/||/<> FRAMESHİFT MUTASYON
( Nokta tek baz, frameshift çerçeve kaymasıdır )
( Formül: Substitüsyon İLE insersiyon/delesyon )
- NOKTA MUTASYON ile/||/<> INDEL
( Nokta tek baz değişim, indel ekleme/silme. )
( Formül: Substitution İLE insertion/deletion )
- NOKTA ile/||/<> DOĞRU
( Nokta boyutsuz İLE doğru tek boyutludur )
( Formül: 0D İLE 1D )
- NOKTALI DENGE ile/||/<> GRADUALİZM
( Noktalı sıçramalı denge, gradualizm kademeli. )
( Formül: Gould İLE Darwin )
- NOKTASAL İLE DÜZGÜN İLE L² ile/||/<> YAKINSAKLIK TÜRLERİ
( İşlev dizilerinin farklı yakınsaklık modları. )
( Formül: ||fₙ - f||∞ → 0 )
- NOMİNALİZM ile/||/<> REALİZM
( Tümeller tartışması )
( William Ockham tarafından 1320 yılında keşfedildi/formüle edildi. (1287-1347) (Ülke: İngiltere) (Alan: Felsefe, Mantık) (Önemli katkıları: Occam'ın usturası) )
- NON-ABELİAN GEOMETRİ ile/||/<> ABELİAN GEOMETRİ
( Non-Abelian geometride gauge alanlar komüte etmezken İLE Abelian geometride komüte ederler )
( Formül: [D_μ İLE D_ν] ≠ 0 )
- NON-LİNEAR OPTİCS ile/||/<> LİNEAR OPTİCS
( Non-linear optics yoğun ışıkta malzeme yanıtının lineer olmadığı durumken İLE linear optics ışık-madde etkileşiminin lineer olduğu durumudur )
( Formül: Kerr effect )
- NON-PARAMETRİC STATİSTİCS ile/||/<> PARAMETRİC STATİSTİCS
( Non-parametric statistics dağılım varsayımı olmadan analiz yaparken İLE parametric statistics belirli dağılım varsayımları kullanır )
( Formül: Rank-based tests )
- NON-PARAMETRİC ile/||/<> PARAMETRİC
( Non-parametric dağılım varsaymaz İLE parametric varsayar. )
( Formül: Distribution-free İLE assumes distribution )
- NONCOMMUTATİVE GEOMETRY ile/||/<> SPECTRAL GEOMETRY
( Noncommutative geometry cebirsel yaklaşımla geometri yaparken İLE spectral geometry operatör spektrumu ile geometri yapar )
( Formül: Gelfand-Naimark duality )
- NONSENSE ile/||/<> FRAMESHİFT
( Nonsense erken stop İLE frameshift çerçeve kayması. )
( Formül: Stop kodon İLE okuma çerçevesi )
- NORM TOPOLOJİ ile/||/<> WEAK TOPOLOJİ
( Norm ||x-y|| mesafe, weak linear functional süreklilik. )
( Formül: Strong İLE weak convergence )
- NORMAL DAĞILIM ile/||/<> UNİFORM DAĞILIM
( Normal çan eğrisi, uniform düz dağılımdır )
( Formül: Gauss İLE eşit olasılık )
( Carl Friedrich Gauss tarafından 1809 yılında keşfedildi/formüle edildi. (1777-1855) (Ülke: Almanya) (Alan: Matematik) (Önemli katkıları: Sayılar teorisi, istatistik, manyetizma) )
- NORMAL DAĞILIM ile/||/<> ÜSTEL DAĞILIM
( Normal çan eğrisi simetrik, üstel bekleme süresi asimetrik )
( Formül: N(μ ileσ²) İLE λe^(-λx) )
( Carl Friedrich Gauss tarafından 1809 yılında keşfedildi/formüle edildi. (1777-1855) (Ülke: Almanya) (Alan: Matematik) (Önemli katkıları: Sayılar teorisi, istatistik, manyetizma) )
- NORMAL İLE BİNOM İLE POİSSON İLE ÜSTEL İLE GAMMA İLE BETA ile/||/<> OLASILIK DAĞILIMLARI
( İstatistikte sıkça kullanılan altı temel olasılık dağılımı. )
( Formül: f(x) = (1/σ√2π)e^(-(x-μ)²/2σ²) )
- NORMAL ile/||/<> COMPLETELY REGULAR
( Normal kapalı küme ayrık İLE completely regular Urysohn lemma. )
( Formül: Closed separation İLE function separation )
- NÖRO-BEHÇET ile/||/<> MULTİPL SKLEROZ
( Nöro-Behçet beyin sapı tutulumu İLE multipl skleroz beyaz cevher lezyonlarıdır. Nöro-Behçet vaskülit tabanlı İLE MS demiyelinizasyondur. İkisi de nörolojik semptomlar İLE farklı patolojik mekanizmalar gösterir. )
( Hulusi Behçet tarafından 1937 yılında keşfedildi/formüle edildi. (1889-1948) (Ülke: Türkiye) (Alan: Dermatoloji, İmmünoloji) (Önemli katkıları: Behçet hastalığını 1937 yılında tanımladı. Üçlü semptom kompleksini (ağız yaraları, genital yaralar, göz iltihabı) bir hastalık olarak ortaya koydu. İsmini taşıyan ilk Türk doktor.) )
- NÖRO-BULANIK ile/||/<> GENETİK-BULANIK
( Nöro-bulanık sinir ağları ile İLE genetik-bulanık genetik algoritmalar ile birleştirilmiş sistemler )
( Jang tarafından 1993 yılında keşfedildi/formüle edildi. (Ülke: Bilinmiyor) (Alan: matematik) )
- NÖROBİLİM ile PSİKOLOJİ
( Sinir düzeninin yapısını, işlevini ve gelişimini inceleyen bir bilim dalı. İLE İnsan ve hayvan davranışlarını inceleyen bir bilim dalı. Bu iki dalın kesiştiği noktada, sinir düzeninin davranışları nasıl etkilediği ve zihinsel süreçlerin sinirsel temeli araştırılmakta. )
- NÖROTRANSMİTERLER ile SİNAPTİK İLETİM
( Sinir gözeleri arasında bilgi iletimini sağlayan kimyasal haberciler. İLE Sinir gözeleri arasında sinyallerin nasıl iletildiğini gösteren süreç. )
- NÖTR ile ATÂLET
- NÖTRAL KURAM ile/||/<> SEÇİLİM KURAMSİ
( Nötral çoğu mutasyon etkisiz, seçilim adaptif. )
( Formül: Kimura İLE Darwin )
- NÖTRALİZASYON (ETKİLEŞİMİ) ile/||/<> OKSİDASYON (ETKİLEŞİMİ)
( Asit ve bazın etkileşimi/tepkimesi. İLE/||/<> Bir nesnenin elektron kaybetmesi ya da oksijenle etkileşime/tepkimeye girme süreci. )
- NÖTRİNO SALINIMI ile/||/<> KARIŞIM AÇISI
( Nötrino çeşit değiştirme, karışım PMNS matrisi. )
( Formül: ν_e ↔ ν_μ ↔ ν_τ )
- NÖTRON YILDIZI İLE KARA DELİK İLE KUARK YILDIZI ile/||/<> EGZOTİK GÖK CADLERİ
( Aşırı yoğun astrofizik nesneler. )
( Formül: Rs = 2GM/c² (Schwarzschild) )
- NÖTRON[Fr.] ile/ve PROTON[Yun.]
( Yaklaşık olarak proton ağırlığında ve elektrik yüklü olmayan bir atom parçacığı[yüksüz parçacık]. İLE Atom çekirdeğinde, her biri +1 pozitif elektrik yükü taşıyan atom parçacığı. | Hidrojen atomunun çekirdeği. )
( Kütleleri hemen hemen aynı olup, her biri yaklaşık 1.7 x 10¯²4 gramdır. )
- NÖTRON ile/||/<> PROTON
( Nötron yüksüz, proton pozitif yüklüdür, ikisi de çekirdektedir )
( Formül: n⁰ İLE p⁺ )
- NÜFÛZ ile/ve/||/<> DUHUL
- NÜKLEER FİSYON ile/||/<> NÜKLEER FÜZYON
( Fisyon U/Pu bölünme mevcut, füzyon D-T birleşme geliştirilme. )
( Formül: Atık sorun İLE temiz )
- NÜKLEER değil/yerine ÇEKİRDEKSEL
- NÜKLEON ile/||/<> LEPTON
( Nükleon (p,n) güçlü etkileşir, lepton (e,ν) güçlü etkileşmez. )
( Formül: Kuark yapısı İLE temel )
- NÜKLEOPLAZMA değil/yerine/= ÇEKİRDEK SIVISI
- NÜKLEOTİD ile NÜKLEOSİD
( DNA ve RNA'nın yapı taşları. İLE Nükleotidin fosfat öbeği olmayan durumu. )
- NUMERİCAL MATHEMATİCS ile/||/<> SYMBOLİC MATHEMATİCS
( Numerical mathematics sayısal yaklaşım yöntemleri kullanırken İLE symbolic mathematics cebirsel sembolik manipülasyon yapar )
( Formül: Finite element method )
- NUTRİGENOMİCS ile/||/<> NUTRİTİON SCİENCE
( Nutrigenomics beslenmenin gen ifadesine etkisini incelerken İLE nutrition science genel beslenme ve sağlık ilişkisini inceler )
( Formül: Gene-diet interaction )
- NÜVE ile ÖZ | ÇEKİRDEK, GÖZE HÜCRE
( ÖZ | ÇEKİRDEK, HÜCRE )
- O³ ve/<> O²
( Küp ve/<> Kare )
- ÖBEK ile GÖBEK
- OBEZİTE İLE İLİŞKİLİ MİKROBİYOTA ile/||/<> ZAYIFLARLA İLİŞKİLİ MİKROBİYOTA
( Obezlerde Firmicutes/Bacteroidetes oranı yüksek İLE zayıflarda bu oran düşüktür. Obezite mikrobiyotası daha fazla enerji hasadı İLE zayıf mikrobiyotası daha az enerji hasadı sağlar. )
( Jeffrey Gordon tarafından 2006 yılında keşfedildi/formüle edildi. (1947-) (Ülke: ABD) (Alan: Gastroenteroloji, Mikrobiyoloji) (Önemli katkıları: Bağırsak mikrobiyotasının obezite ve metabolizmadaki rolü) )
- ÖD ile ÖD ile ÖT
( Safra. İLE Hz. Muhammed'in ruhaniyetine işarettir. İLE Kuşların ötmesi. | [argo] Konuşmak/konuşturmak, itiraf etmek/ettirmek[ötmek/öttürmek]. )
- ODE İLE PDE İLE STOCHASTİC ile/||/<> BİYOLOJİK MODELLEME
( Matematiksel biyoloji yaklaşımları. )
( Formül: dX/dt = αX - βXY )
- ÖDÜL ile/ve/değil/||/<>/< UYARAN
- OG ile/||/<> ÖG
( Ovmak. İLE Öğütmek. )
- OGAR ile OR ile OY
[< Divân-ü Lugât-it-Türk]
( Alnında beyaz bir leke olan.[at] İLE Rengi parlak kırmızımsı kahverengi ile koyu sarı arasında olan.[at] İLE Kül renginde.[at] )
- ÖGE/ÖĞE ile/ve/||/<>/> BİLEŞİK ile/ve/||/<>/> TEK GÖZELİ/HÜCRELİ ile/ve/||/<>/> CANLI ile/ve/||/<>/> ÇOK GÖZELİ/HÜCRELİ ile/ve/||/<>/> İNSAN
( Kimyasal olarak ayrıştırılamayan saf nesneler. İLE/VE/||/<>/> Bir ya da daha fazla ögenin kimyasal olarak birleşmesiyle oluşur. İLE/VE/||/<>/> Bir gözeden oluşan organizmalar. İLE/VE/||/<>/> ... İLE/VE/||/<>/> Birden fazla gözeden oluşan organizmalar. İLE/VE/||/<>/> ... )
- ÖĞELER, UNSURLAR, ELEMENTLER = CEVÂHİR-İ BASÎTE = ORGANES ÉLÉMENTAIRES
- ÖĞELER ile/ve/||/<>/> KİMYASAL EVRİM ile/ve/||/<>/> DİRİMSEL(BİYOLOJİK) EVRİM
( )
( Kimyasal evrimin, hidrojen siyanür[HCN] ve formaldehid[H2CO] gibi basit organik moleküllerin, abiyotik sentezleriyle başladığı sanılmaktadır. Bu moleküllerin oluşumuyla ilgili olası mekanizmalar bilinmektedir fakat oluşum oranları hakkında belirsizlikler bulunmaktadır. Gereken şey, reaktif olmayan atmosfer moleküllerinin, yeni moleküller oluşturmak üzere birbiriyle birleşmleri için reaktif bileşenlere ayrılmalarını sağlayacak bir enerji kaynağıdır. Şimşekler ve güneşten gelen mor ötesi ışınlar, yerin ilk zamanlarında, uygun enerji kaynağı yaratmış olabilir.
Polimerlerin, bileşenleri olan monomerlerden oluşmaları için enerji girişi gerekir. Polimerler ve öteki organik bileşikler, daha basit bileşikler olarak yalınlaştıklarında, enerji açığa çıkar.
Tüm organizmalarda, metabolik ve genetik aygıttan başka, protein ve başka polimerlerden oluşan zarlar bulunur. Bazı zarlar, hücreyi kuşatarak canlı protoplazmayı çevresindeki ortamdan ayırır; ötekiler ise iç zarlardır. Son araştırmalar, zarların sadece basit bir koruma olmadıklarını, hücrenin biyokimyasal işlemlerinin çoğunun zarlarda oluştuğunu göstermiştir. Örneğin, hücre çeperinin etkin işlevlerinden biri, çevredeki bileşenler ortamından hücre için gereken özütleme işleminin yapılması ve artık ürünlerin çevreye atılmasıyla ilgilidir. Kimyasal evrim, yaşam başlamadan önce yüksek olasılıkla ham biyolojik zarlar üretmek zorunda kalmıştır.
Hücrenin ortaya çıkmasıyla birlikte yeryüzü tarihinin kimyasal çağı sona ermiştir. Ne yazık ki, kimyasal evrim, jeolojik kayıtlarda kesin bir iz bırakmamış. Yaşamın kökenini kavrayışımız, kurama, laboratuvarda yapılan benzetim çalışmalarına ve karşılaştırmalara dayanmaktadır. )
- ÖĞELERİN/ELEMENTLERİN YAPILARI:
FİZİKİ ile/ve/||/<> KİMYEVİ
(
AKTİNYUM | ||||||||||
ALTIN | ||||||||||
ALÜMİNYUM | ||||||||||
AMERİKYUM | ||||||||||
ANTİMON | ||||||||||
ARGON | ||||||||||
ARSENİK | ||||||||||
ASATATİN | ||||||||||
AZOT | ||||||||||
BAKIR | ||||||||||
BARYUM | ||||||||||
BERKELYUM | ||||||||||
BERİLYUM | ||||||||||
BİZMUT | ||||||||||
BOR | ||||||||||
BROM | ||||||||||
ÇiNKO | ||||||||||
CiVA | ||||||||||
CURiYUM | ||||||||||
DEMİR | ||||||||||
DİSPROSYUM | ||||||||||
EINSTEINYUM | ||||||||||
ERBİYUM | ||||||||||
EUROPYUM | ||||||||||
FRANSİYUM | ||||||||||
FERMİYUM | ||||||||||
FLOUR | ||||||||||
FOSFOR | ||||||||||
GADOLİNYUM | ||||||||||
GALYUM | ||||||||||
GERMANYUM | ||||||||||
GÜMÜŞ | ||||||||||
HAFNİYUM | ||||||||||
HAHNYUM | ||||||||||
HELYUM | ||||||||||
HİDROJEN | ||||||||||
HOLMİYUM | ||||||||||
İNDİYUM | ||||||||||
İRİDYUM | ||||||||||
İTTERBİYUM | ||||||||||
İTRİYUM | ||||||||||
İYOD | ||||||||||
KADMİNYUM | ||||||||||
KALAY | ||||||||||
KALSİYUM | ||||||||||
KALİFORNİYUM | ||||||||||
KARBON | ||||||||||
KLOR | ||||||||||
KRİPTON | ||||||||||
KURCHATOVVUM | ||||||||||
KROM | ||||||||||
KOBALT | ||||||||||
KSENON | ||||||||||
KURŞUN | ||||||||||
KÜKÜRT | ||||||||||
LANTAN | ||||||||||
LAWRENCİYUM | ||||||||||
LİTYUM | ||||||||||
LUTESYUM | ||||||||||
MANGAN | ||||||||||
MAGNEZYUM | ||||||||||
MENDELEVYUM | ||||||||||
MOBİLBEN | ||||||||||
NEODİM | ||||||||||
NEON | ||||||||||
NEPTUNYUM | ||||||||||
NİKEL | ||||||||||
NİOBYUM | ||||||||||
NOBELYUM | ||||||||||
OKSİJEN | ||||||||||
OSMİYUM | ||||||||||
PALLADYUM | ||||||||||
PLATİN | ||||||||||
PLUTONYUM | ||||||||||
PRASEODİM | ||||||||||
PROMETYUM | ||||||||||
PROTAKTİNYUM | ||||||||||
POLONYUM | ||||||||||
POTASYUM | ||||||||||
SAMARYUM | ||||||||||
SELENYUM | ||||||||||
SERYUM | ||||||||||
SEZYUM | ||||||||||
SİLİSYUM | ||||||||||
SKANDİYUM | ||||||||||
SODYUM | ||||||||||
STRONSİYUM | ||||||||||
RADON | ||||||||||
RADYUM | ||||||||||
RENYUM | ||||||||||
RODYUM | ||||||||||
RUBİDYUM | ||||||||||
RUTENYUM | ||||||||||
TALYUM | ||||||||||
TANTAL | ||||||||||
TEKNESYUM | ||||||||||
TERBİYUM | ||||||||||
TELLUR | ||||||||||
TİTAN | ||||||||||
TULYUM | ||||||||||
TORYUM | ||||||||||
URANYUM | ||||||||||
VANDANYUM | ||||||||||
VOLFRAM | ||||||||||
ZİRKONYUM |
- OĞUL -=
( Doğan demektir.
[ Önceleri erillikle sınırlı ya da "özdeş" değildi. ] )
- OHM İLE JOULE İLE WATT ile/||/<> ELEKTRİK GÜÇ YASALARI
( Elektrik devrelerinde güç ve enerji ilişkileri. )
( Formül: P = V²/R = I²R = VI )
( Georg Ohm tarafından 1827 yılında keşfedildi/formüle edildi. (1789-1854) (Ülke: Almanya) (Alan: Fizik) (Önemli katkıları: Ohm yasası, elektrik direnci) )
- OHM İLE KİRCHHOFF İLE THEVENİN İLE NORTON ile/||/<> DEVRE TEOREMLERİ
( Elektrik devre analizi kanunları. )
( Formül: ΣI = 0 İLE ΣV = 0 )
( Georg Ohm tarafından 1827 yılında keşfedildi/formüle edildi. (1789-1854) (Ülke: Almanya) (Alan: Fizik) (Önemli katkıları: Ohm yasası, elektrik direnci) )
- OHM YASASI ile/||/<> KİRCHHOFF YASALARI
( Ohm tek eleman, Kirchhoff tüm devre analizidir )
( Formül: V=IR İLE ΣI=0 ileΣV=0 )
( Georg Ohm tarafından 1827 yılında keşfedildi/formüle edildi. (1789-1854) (Ülke: Almanya) (Alan: Fizik) (Önemli katkıları: Ohm yasası, elektrik direnci) )
- OK PARADOKSU ile/||/<> AN PARADOKSU
( Ok paradoksu her anda ok hareketsiz İLE hareket paradoksu zamanın doğasını sorgular. Zenon her an ok durağansa hareket olanaksız İLE bu süreklilik ve ayrıklık problemini gösterir. Diferansiyel hesap ile çözüldü. )
( Zenon (Elea) tarafından -450 yılında keşfedildi/formüle edildi. (-490--430) (Ülke: Antik Yunan) (Alan: Felsefe, Mantık) (Önemli katkıları: Zenon paradoksları (Aşil ve kaplumbağa, ok paradoksu), hareket ve bölünebilirlik paradoksları) )
- ÖKARYOT değil/yerine/= GERÇEK ÇEKİRDEKLİ
- GÖZE/HÜCRE:
ÖKARYOT ile PROKARYOT
( )
( )
( Çekirdeği olan. İLE Çekirdeği olmayan. )
- ÖKLİD GEOMETRİSİ ile/||/<> ÖKLİD DIŞI GEOMETRİ
( Öklid geometrisi düzlemde paralel aksiyomunu kabul ederken, öklid dışı geometriler etmez.
Düzlemsel. İLE Eğri uzaylarda. )
( Formül: Öklid: Üçgen iç açıları toplamı = 180°\nHiperbolik: < 180°\nEliptik: > 180°
Σ açı = 180° (Öklid) İLE ≠180° (Öklid dışı) )
( Öklid tarafından -300 yılında keşfedildi/formüle edildi. (-325--265) (Ülke: Antik Yunan) (Alan: Matematik) (Önemli katkıları: Öklid geometrisi, Elemanlar kitabı) )
- ÖKLİD İLE GENİŞLETİLMİŞ ÖKLİD İLE BİNARY ile/||/<> EBOB ALGORİTMALARI
( En büyük ortak böleni bulma yöntemleri. )
( Formül: gcd(a ileb) = gcd(b İLE a mod b) )
( Öklid tarafından -300 yılında keşfedildi/formüle edildi. (-325--265) (Ülke: Antik Yunan) (Alan: Matematik) (Önemli katkıları: Öklid geometrisi, Elemanlar kitabı) )
- ÖKLİD İLE HİPERBOLİK İLE ELİPTİK İLE PROJEKTİF ile/||/<> GEOMETRİ TÜRLERİ
( Farklı aksiyom sistemlerine dayanan dört temel geometri. )
( Formül: K = 0 İLE K < 0 İLE K > 0 )
( Öklid tarafından -300 yılında keşfedildi/formüle edildi. (-325--265) (Ülke: Antik Yunan) (Alan: Matematik) (Önemli katkıları: Öklid geometrisi, Elemanlar kitabı) )
- OKSİDASYON İLE İNDİRGENME İLE REDOKS ile/||/<> ELEKTRON TRANSFER REAKSİYONLARI
( Elektron alışverişi içeren kimyasal reaksiyonlar. )
( Formül: E°cell = E°katot - E°anot )
- OKSİDASYON/OKSİTLE(N)ME/OXIDATION[İng.] değil/yerine/= YÜKSELTGE(N)ME
- OKSİDASYON ile/||/<> REDÜKSİYON
( Oksidasyon elektron verme İLE redüksiyon elektron almadır )
( Formül: Zn → Zn²⁺ + 2e⁻ (Oksidasyon)\nCu²⁺ + 2e⁻ → Cu (Redüksiyon)\nE°_hücre = E°_katot - E°_anot )
- OKSİJEN[Fr. < Yun. OKSYS: Ekşi. | GENNAN: Doğurmak.] ile OZON[Yun.]
( Hidrojenle birleşerek suyu oluşturan, atom ağırlığı 16, rengi, kokusu ve tadı olmayan, havada, %20 oranında bulunan bir gaz.[Sıvı ve katı hallerinde soluk mavi renk ile görünür.] [Simgesi: O] İLE Molekülünde üç atom bulunan oksijenden oluşan, ağır kokulu, gaz durumundaki basit öğe.[Simgesi: O3] )
- OKSİJEN ile/ve/||/<> DOYMUŞ OKSİJEN
(
Oksijen ve Doymuş Oksijen Arasındaki FaRkLaR
Özellik | Oksijen (O₂) | Doymuş Oksijen / Oksijen Saturasyonu |
---|---|---|
Tanım | Renksiz, kokusuz, tatsız bir öge ve gaz | Bir ortamdaki oksijenin doygunluk durumu ya da yüzdesi |
Formül / Gösterim | O₂ (iki oksijen atomu) | SpO₂ (pulse oksimetre) veya SaO₂ (arteriyel) |
Ölçüm Birimi |
• Konsantrasyon: mg/L, ppm • Basınç: mmHg, kPa • Yüzde: % (havadaki oran) |
• Yüzde: % (saturasyon) • Konsantrasyon: mg/L (çözünmüş) • Parsiyel basınç: PaO₂ |
TIBBİ BAĞLAM | ||
Normal Değerler |
• Havada: %21 • Arteriyel kan PaO₂: 80-100 mmHg |
• Normal SpO₂: %95-100 • Hafif hipoksi: %90-94 • Ciddi hipoksi: <%90 |
Ölçüm Yöntemi |
• Kan gazı analizi • Oksijen analizörü • Kimyasal testler |
• Pulse oksimetre (parmak ucu) • Arteriyel kan gazı analizi • Transkutanöz monitörler |
Klinik Kullanım |
• Oksijen tedavisi (maske/kanül) • Mekanik ventilasyon • Hiperbarik oksijen tedavisi |
• Hasta monitörizasyonu • Tedavi etkinliğinin değerlendirilmesi • Sayrılık tanısı ve izlemi |
KİMYASAL BAĞLAM | ||
Suda Çözünürlük |
• 0°C'de: 14.6 mg/L • 20°C'de: 9.0 mg/L • 40°C'de: 6.4 mg/L |
• Doygunluk = Maksimum çözünürlük • Sıcaklık ↑ = Doygunluk ↓ • Basınç ↑ = Doygunluk ↑ |
Etkileyen Etmenler |
• Atmosfer basıncı • Rakım • Sıcaklık |
• Akciğer işlevi • Hemoglobin miktarı • Dolaşım durumu • pH ve CO₂ düzeyi |
İLİŞKİ VE ETKİLEŞİM | ||
Fizyolojik İlişki | Oksijen (O₂) → Akciğerlerden alınır → Kana geçer → Hemoglobine bağlanır → Oksijen Saturasyonu oluşur | |
Uygulama Örnekleri |
|
|
Tedavi Yaklaşımı |
Oksijen Verilmesi: • Nazal kanül: 1-6 L/dk • Basit maske: 5-10 L/dk • Rezervuarlı maske: 10-15 L/dk |
Hedef Saturasyon: • Normal kişi: >%95 • KOAH: %88-92 • COVID-19: >%92 |
- OKSİJEN ile/ve/||/<>/ KOKU
( "Oksijeni bilmem ama kokun şart!" )
- OKSİJENLİ SOLUNUM ile FERMANTASYON
( Oksijen varlığında enerji üretimi. İLE Oksijensiz enerji üretimi. )
- OKSİT ile/||/<> PEROKSİT
( Oksit O²⁻ İLE peroksit O₂²⁻ içerir )
( Formül: MgO İLE H₂O₂ )
- OKSİTLENME ile/||/<> İNDİRGENME
( Oksitlenme elektron verme, indirgenme elektron almadır )
( Formül: Fe→Fe²⁺+2e⁻ İLE Cu²⁺+2e⁻→Cu )
- OKSİTLEYİCİ ile/||/<> İNDİRGEN
( Oksitleyici elektron alırken, indirgen elektron verir )
( Antoine Lavoisier tarafından 1777 yılında keşfedildi/formüle edildi. (1743-1794) (Ülke: Fransa) (Alan: Kimya) (Önemli katkıları: Modern kimyanın kurucusu, kütlenin korunumu) )
- ÖKSÜRÜK ile KURU ÖKSÜRÜK
- OKTAHEDRAL İLE TETRAHEDRAL İLE KARE DÜZLEM ile/||/<> KOORDİNASYON GEOMETRİLERİ
( Kompleks bileşiklerin uzaysal düzenleri. )
( Formül: Δo > Δt (kristal alan) )
- OKTAHEDRAL ile/||/<> TETRAHEDRAL
( Oktahedral 6 ligand d²sp³ İLE tetrahedral 4 ligand sp³. )
( Formül: Oh İLE Td simetri )
- OLABİLDİĞİNCE ...:
KÜÇÜLTELİM!/AZALTALIM! ve/||/<> ARTIRALIM!
( Lokmalarımızdaki oranı. VE/||/<> Çiğneme sayımızı. )
- OLAN ile/ve/<>/değil/yerine OLABİLEN
( Evren/dekiler. İLE/VE/<>/DEĞİL/YERİNE İnsan... )
- OLAN ile/ve/||/<> ORAN
( MATTER vs./and/||/<>/and RATIO )
- OLASI/LIK ile/ve/||/<> GÖRELİ/LİK
- OLASILIK = İHTİMALİYET = PROBABILITY[İng.] = PROBABILITÉ[Fr.] = WAHRSCHEINLICHKEIT[Alm.] = PROBABILITAS[Lat.] = PROBABILIDAD[İsp.]
- OLASILIK ile/||/<> KOMBİNASYON
( Olasılık ve Kombinasyon arasındaki ilişki )
- OLASILIK ile/||/<> KURAM
( Olasılık kuramınin analitik yaklaşımı )
( Pierre-Simon Laplace tarafından 1812 yılında keşfedildi/formüle edildi. (1749-1827) (Ülke: Fransa) (Alan: Matematik, Astronomi) (Önemli katkıları: Laplace dönüşümü, olasılık teorisi) )
- OLASILIK'IN:
ÇOKLUĞU ile/değil ÇEŞİTLİLİĞİ
- OLAY UFKU TELESKOBU ile/||/<> RADYO TELESKOP DİZİSİ
( Olay Ufku Teleskobu küresel VLBI ağı İLE radyo teleskop dizisi yerel gözlemdir. EHT dünya boyutunda sanal teleskop İLE M87 kara delik ilk görüntüsü aldı. EHT 2019'da kara delik gölgesi İLE kuramları doğruladı. )
- OLAY UFKU ile/||/<> ERGOSFER
( Olay ufku geri dönüşsüz sınır İLE ergosfer enerji çıkarılabilir bölge. )
( Formül: r = r_s İLE r_s < r < 2r_s )
- OLAY UFKU ile/||/<> TEKİLLİK
( Olay ufku dönüş noktası olmayan sınır İLE tekillik sonsuz yoğunluk noktasıdır. Olay ufku gözlemlenebilir İLE tekillik matematiksel kavramdır. Schwarzschild yarıçapı olay ufku büyüklüğü İLE tekillik merkezde yer alır. )
( Karl Schwarzschild tarafından 1916 yılında keşfedildi/formüle edildi. (1873-1916) (Ülke: Almanya) (Alan: Astrofizik, Matematik) (Önemli katkıları: Schwarzschild yarıçapı, Einstein alan denklemlerinin ilk tam çözümü, kara delik teorisinin matematiği) )
- ÖLÇEKLER/MİKYÂS[< KIYÂS:
Ölçü aleti, kıyas edecek alet. | Uzunluk ölçeği.] -<
( BAHÂR[Ar.]: Ölçek. )
( * MİKYÂS-I AMEL/ERGOGRAF: Kas gücünü ölçmekte kullanılan âlet.
* MİKYÂS-I AMÛDÎ: İki nokta arasındaki dikey[şâkulî] mesafeyi belirlemeye yarayan âlet.
* MİKYÂS-I GAZ/MANOMETRE: Gaz ölçmekte kullanılan âlet.
* MİKYÂS-I HACM: Hacim ölçüleri.
* MİKYÂS-I HAMZ: Asit ölçmekte kullanılan âlet.
* MİKYÂS-I HİSS: Duyumölçer.
* MİKYÂS-I HURDEBÎNÎ: Mikrometre.
* MİKYÂS-I İNHİNÂ/MEYL: Eğimölçer.
* MİKYÂS-I İRTİFÂ'/ALTIMETRE: Yükseklikölçer.
* MİKYÂS-I KALEVÎ: Alkol derecesini ölçmekte kullanılan âlet.
* MİKYÂS-I KESÂFET/DENSIMETRE: Yoğunlukölçer.
* MİKYÂS-I KLOR: Klorölçer, klorimetre.
* MİKYÂS-I KUVVET: Kuvvetölçer, dinamometre.
* MİKYÂS-I KÜRE: Küreölçer.
* MİKYÂS-I KÜÛL: Alkollü bir sıvıda alkol yüzdesini gösteren âlet.
* MİKYÂS-I MÂ: Hidrometre.
* MİKYÂS-I MÂYİÂT: Sıvıölçer, areometre.
* MİKYÂS-I MEYL: Eğim ölçüsü.
* MİKYÂS-I NÂR: Ateşölçer, pirametre.
* MİKYÂS-I RİYÂH: Yelölçer, anemometre.
* MİKYÂS-I RÜTÛBET: Havanın rütûbet derecesini ölçen âlet.
* MİKYÂS-I SAFFET-İ HEVÂ: Odyometre.
* MİKYÂS-I SEDÂ: Sedânın[insan sesinin] uyumunu ve şiddetini ölçmeye yarayan âlet.
* MİKYÂS-I ZELÂZİL: Yer sarsıntısının şiddetini ve yönünü gösteren âletler, sismograf.
* MİKYÂS-ÜL-GAZÂT: Gazölçer, manometre.
* MİKYÂS-ÜL-HARÂRE: Termometre.
* MİKYÂS-ÜL-LEVN: Renkölçer, kolorimetre.
* MİKYÂS-ÜL-MATAR: Bir yılda yağan yağmur mikdarını gösteren âlet, pluviometre. )
- ÖLÇEKSİZ AĞ ile/||/<> RASTGELE AĞ
( Ölçeksiz üs yasası P(k)~k^(-γ), rastgele Poisson. )
( Formül: Hub var İLE homojen )
- ÖLÇÜ ile/ve/değil/||/<>/< ARAÇ
- ÖLÇÜ ile/ve/||/<> DERECE
( MEASURE vs./and/||/<> DEGREE )
- ÖLÇÜ ile/ve/değil/||/<>/< YÖNTEM
( [not] MEASURE vs./and/but/||/<>/< METHOD )
- ÖLÇÜM İLE BELİRSİZLİK İLE HATA ile/||/<> DENEYSEL YÖNTEM
( Fizik deneylerinin temelleri. )
( Formül: σ = √(Σ(x-μ)²/n) )
( Werner Heisenberg tarafından 1927 yılında keşfedildi/formüle edildi. (1901-1976) (Ülke: Almanya) (Alan: Fizik) (Önemli katkıları: Belirsizlik ilkesi, kuantum mekaniği) (Nobel: 1932) )
- ÖLÇÜT ile/ve/||/<> GEREKÇE
- ÖLÇÜT = MISDAK, MİYAR, KISTAS = CRITERION[İng.] = CRITÉRIUM, CRITÈRE[Fr.] = KRITERIUM[Alm.] = KRITERION < KRINEIN:AYIRMA, YARGILAMA[Yun.] = CRITERIO[İsp.]
- OLD ile/değil GOLD
- ÖLDÜRME ile !KIYA/!CİNAYET[Ar.]
( )
- OLED İLE QLED İLE PEROVSKİTE LED ile/||/<> IŞIK YAYAN MALZEMELER
( Display teknolojisi malzemeleri. )
( Formül: EQE = IQE × ηout )
- OLİGODENDROSİT İLE SCHWANN İLE ASTROSİT ile/||/<> GLİA GÖZELERİ
( Sinir sisteminin destek gözeleri. )
( Formül: Miyelin: 20x hız artışı )
- OLİGODENDROSİT ile/||/<> SCHWANN HÜCRESİ
( Oligodendro CNS çoklu, Schwann PNS tekli. )
( Formül: Central multiple İLE peripheral single )
- ... OLMASINDAN/DURUMUNDAN (DA):
ANLAŞILACAĞI GİBİ ..." ile/ve/değil "HAREKET EDİLEBİLECEĞİ GİBİ ..."
- ÖLMEK/ÜŞÜMEK ile BUYMAK
( ... İLE Soğuktan, donarak ölmek. | Çok üşümek. )
- ÖLÜ ile/ve/değil/||/<>/< ÖLÜMLÜ
- ÖLÜM >< AŞK
( Ölümün karşısındaki tek güç ve olanak, ancak ve ancak aşktır! )
- ÖLÜM ile/ve/değil/< AYRILIK/MEHCÛR[Ar. < HİCR]/HİCRET
( Bir kere ölmek. İLE/VE/DEĞİL Her an ölüp ölüp dirilmek. )
( İnsan/kişi ancak öldükten sonra bilince konu olur/olabilir. )
- ÖLÜM ile/ve/değil/yerine DAĞILMA/YAYILMA/AYRIŞMA
( MEVT ile/ve/değil/yerine NEŞR )
- ÖLÜM ile/||/<> KIYIM/CİNAYET[Ar.] ile/||/<> ÖZKIYIM/İNTİHAR[Ar.]
- ÖLÜM ile/ve/||/<>/> ORGAZM
( Tüm ölçü(t)lerin ölçütü. İLE/VE/||/<>/> Tüm deneyimlerin/duyumların ölçütü. )
- ÖLÜM ile/ve/||/<> SIRALI ÖLÜM
- ÖLÜM ile TAN TUN
( ... İLE "Öldürülmek ya da başı belaya uğramak" anlamına gelen tan tuna gitmek deyiminde geçen bir söz. )
- ÖLÜM ile/ve/||/<>/> TEMEVVÜT[Ar. < MEVT]
( ... İLE/VE/||/<> Bir örgenin çürüyüp ölü duruma geçmesi. )
- ÖLÜMCÜL ile ÖLDÜRÜCÜ
- ÖLÜMDE "ÖNCELİK":
[ya] SEN/O ile/ve/ya da/||/<> BEN ile/ve/ya da/||/<> AYNI ANDA, İKİMİZ BİRDEN
( [değil/yerine/ya da]
Bu üç olasılıktan biri gerçekleşmeden, ikimiz/hepimiz[düşünebilen ve seven/sevebilen herkes], ölümle yüzleşip ölmeden önce "ölerek" ve sevdiklerimizle ölüm/ümüz konusunu da konuşabilme olanağıyla, bu üçünün de dışına çıkabilmek. )
- OLUR ile/ve/||/<> OLMAZ
( Diye bir şey yok! İLE/VE/||/<> Diye bir şey yok! )
- ÖLÜRSE/M" değil ÖLÜNCE
- OLUŞ = SAYRURET, TEKEVVÜN = BECOMING, GENESIS[İng.] = DEVENIR, GENÉSE[Fr.] = WERDEN, GENESIS[Alm.] = FIERI < IN FIERE: OLUŞ HALİNDE[Lat.] = GENESIS[Yun.]
( Kesintisiz/sürekli doğuş. )
- OLUŞ ve/||/<>/>/< SONSUZLUK
( İkisinin de tek sözcüğü/aracı... "... bile değil!" )
- OLUŞMA ile OLUŞTURMA
- OLUŞMA ile "UYANMA"
- OLUŞUM ile/ve/||/<> DÜZEN
- OLUŞUM ile/ve/||/<>/> OLGUNLAŞMA
- OLUŞUM = TEŞEKKÜL = FORMATION[İng., Fr.] = BILDUNG[Alm.] = FORMACIÓN[İsp.]
- OLUŞUM ile/ve/||/<> TÜRÜM
( ... İLE/VE/||/<> Varolanların oluşumu. )
- OMURGALI İLE OMURGASIZ ile/||/<> HAYVAN GRUPLARI
( Temel hayvan sınıflandırması. )
( Formül: 5 omurgalı sınıfı )
- OMURGALILAR:
SUCUL ile/ve/<> KARACIL ile/ve/<> İKİ-YAŞAYIŞLI
- OMURGALILAR ile/ve OMURGASIZLAR
( Omurgalıların Sınıflandırılması )
( VERTEBRATES vs. INVERTEBRATES )
- ÖNCELİK-SONRALIK ve/değil BİRLİKTELİK
- ONDALIK KESİR ile/||/<> ADİ KESİR
( Ondalık virgüllü, adi kesir çizgili gösterimdir )
( Formül: 0.5 İLE 1/2 )
- ONDALIK SİSTEM ile/||/<> İKİLİ SİSTEM
( Ondalık 10 tabanlı, ikili 2 tabanlı )
( Formül: 0-9 rakamlar İLE 0-1 bitler )
- ONDALIK SİSTEM ile/||/<> POZİSYONEL NOTASYON
( Ondalık sistem 10 tabanlı sayı sistemi İLE pozisyonel notasyon basamak değeri sistemidir. )
( Aryabhata tarafından 500 yılında keşfedildi/formüle edildi. (476-550) (Ülke: Hindistan) (Alan: Matematik, Astronomi) (Önemli katkıları: Sıfır kavramı, ondalık sistem, trigonometri, güneş merkezli sistem teorisi) )
itibarı ile 5.363 başlık/FaRk ile birlikte,
5.363 katkı[bilgi/açıklama] yer almaktadır.
(16/23)