( Öncelikle "ev" ve "konut" sözcükleri ele alınmalı... Türkçe'de konut sözcüğünün kökeni olan "kon", geçici olarak bir yerde bulunmayı tanımlamaktadır. Edim olarak kon-mak biçiminde kullanılır. Eskiden atlarla bir günde alınan yola de "konak" denilirmiş. Örneğin, "buradan orası 10 konak" denildiğinde arası on gün demekmiş. "Gündüzün şer'i, gecenin hayr'ından evlâdır" denilir. Gece yolculuğu yeğlenmez ve bir yerlerde konaklamak gerekirmiş. O yüzden, geceyi geçirmek için inilen, konaklanılan yerlere de konak denilmiş. Zarif, estetik konaklar, kervansaraylar yapmış eskiler...

Ev sözcüğü, konut sözcüğünün tam tersine, kalıcılığı yani yerleşmeyi simgelemektedir. Örnek olarak, Dîvân-ı Lugâti't-Türk'te, "evlenmek" sözcüğünün karşılığı olarak "ev edinmek, yerleşmek" tanımı kullanılır. "Konut ve ev" sözcüğünün kökenlerine baktığımızda ikisinin arasında anlam bakımından çok önemli bir uçurum olduğu rahatlıkla görülebilir. İlk dikkatimizi çekmesi gereken konu şudur. Konut, bir yer üzerinde geçiciliği tanımlar, ev ise yerleşikliği tanımlamaktadır. Konut üzerinde gerçekleşen konmak eylemi herhangi bir yer üzerinde olanaklıyken, evin toprağa oturduğunu (yerleştiğini) fark etmişizdir. Yani "ev" demek, toprakla bağ demektir.

Geçiciliğin simgesi olan konutlarda anılar yoktur, konutlarda anı bulamayız. Anı yoktur, çünkü 40 - 50 yıl içinde yıkılarak yerine yenisi yapılacak beton yapılarca işgal edilmiş topraklardır. Bahçeleri de yoktur... Bağ bahçe olmadığından da çocukluk anılarımız ol(a)maz. Evde ise anılar vardır. Birliktelik vardır, komşuluk vardır, aidiyet vardır. Evde, dedeimiz ninemiz, anne ve babamızla anılarımız yaşar. Üç kuşak bir arada bulunabilir. Huzur ve heyecanımız olur...

Evde, dallarında salıncak yaptığımız ve mevsimi geldiğine meyvelerini yediğimiz doğal ağaçlar vardır. Konutlarda ise GDO'lu ürünler... Uzun bir süre raflarda bozulmadan dursun diye yapay, GDO'lu, hormonlu ve kimyasal katkılı gıdalar ancak konutlarda bulunmaktadır. Evlerin sokakları araba katliamına da uğramaz; çünkü, daracık alanda yirmi ailenin arabası park etmek zorunda değildir. Dolayısıyla evlerin sokakları/mahalleleri çocuklara aittir. Konutların mahallelerinde sokaklar arabalarca işgal edilir, egzoz dumanı da armağanı. Evlerde sadece anne baba ve çocuklar değil dede ve nineler de kendine yer bulabilir. Konutlar ise yaşlıları, dedeleri ve nineleri birlikte barındırmaya yetmez. Onlar, artık "huzur evine gönderilmek zorundadır"...

Evler, nasıl konut oldu?

Diyelim ki, on katlı bir binada 150 m² konut edindik... Bu bina da 500 m² üzerine oturtulan bir alana sahiptir. Binadaki daire sayısı ise yaklaşık yirmi dolayında. Daire başına düşen toprak miktarı en fazla 25 m² gibi görünse de gerçekte toprakla artık bağınız kalmamıştır. Hayali bir topraktır o... Zira hiçbir dairenin topraktan ve onun üzerindeki üretim gücünden, verimliliğinden ve huzurundan yararlanılması olanaklı değildir. Ailelerin toprakla bağı kesilince onları rahatlıkla her şeyi satın alan/almakta zorunda olan tüketim toplulukları durumuna getirilir. Ev üzerinde yerleştiği toprakla bütünleşir ve üretim aracı olur. Konutlar ise birer borç üretimi, yani borçlanma merkezidir. Konutları hem satın alırken, hem de üzerinde yaşamımızı sürdürmeye çalışırken bağımlı, tüketici ve hasta bireyler durumuna düşeriz. Konutlarda doğanın sunduklarından yararlanamayız. Üstelik bu konutların planlı eskitme nedeniyle "bilimsel" süresi 60 - 70 yıl. Kullanım süreleri de 40 - 50 yıldır. 40 - 50 yaş aralığında sahip olduğunuz konutlarda ortalama yirmi yıl yaşamıyoruz bile... Bize üzerinde geçici olarak konulacak kapitalist düzenin dayattığı borç üreten merkezler değil toprak ile bütünleşik gerçek evler gerek. )

- EV ile/ve/değil RAB

( ... İLE/VE/DEĞİL Mısır'da. )

- EVCİL ile/ve/değil/<> İNSANCIL

- EVCİLLEŞME ile/ve/||/<>/>< YABANİLİK

- EVDE BAKIM ile/ve/||/<> HASTAHANEDE BAKIM

- EVET DERİM/DEMEK ile/ve/değil/yerine/||/<>/< HAYIR DİYEMEM(EK)

( Özellikle de sevdiğin birinden alabileceğin "evlilik teklifi"ne... )

- EVET EKLEMİ ile/ve/||/<> HAYIR EKLEMİ

- EVET ile/ve/||/<>/> DEVAM ET

- EVİNİ ve/||/<>/< ZİHNİNİ/KALBİNİ

( Konuk gelecekmiş gibi temiz tut! VE/||/<>/< Ölüm gelecekmiş gibi temiz tut! )

- EVLÂD-I BÜTÛN ile/ve EVLÂD-I ZUHÛR

( Kişinin kızının çocukları. İLE/VE Kişinin oğlunun çocukları. )

- EVLENECEĞİN KİŞİYİ:
AKŞAM/GECE GÖRMEK ile/ve/yerine SABAH/UYANINCA GÖRMEK

- EVLENMEK ile/ve/||/<>/< EĞLENMEK

- EVLENMEK ile/ve/değil/||/<>/< KATLANMAK

(

Bu gönderiyi Instagram'da gör

AYÇA AKÇAY (@edebiyatci.gozuyle)'in paylaştığı bir gönderi

)

- EVLİLİK:
AİLE KARARI(GÖRÜCÜ) ile/ve/<> BEŞİK KERTMESİ ile/ve/<> DEĞİŞ-TOKUŞ

( Sibirya'nın kuzeyinde uygulanan üç çeşit evlilik. Eskiden ve kısmen hâlâ, gençler, 12 - 16 yaş arasında evlendirilirlermiş. İLE/VE/<> ... İLE/VE/<> Bir kızın, bir aileye gelin ve oğlunun da damat olarak gitmesi. )

(

Öteki Evlilik Türleri

Evlilik Türü	Tanım	Amacı	Yaygın Olduğu Bölgeler
Levirat Evlilik	Dul kalan kadının, ölen kocasının erkek kardeşiyle evlendirilmesi.	Dul kadının korunması, çocukların aile içinde kalması, miras bütünlüğü.	Türkler, Yahudiler, bazı Afrika kabileleri, Orta Asya, Güney Asya.
Sororat Evlilik	Bir erkeğin, eşi öldüğünde ya da doğurgan olmadığında eşinin kız kardeşiyle evlenmesi.	Aile bağlarını koruma, çocukların aynı aile içinde büyümesini sağlama.	Kızılderili kabileleri, Afrika kabileleri, Tibet, Nepal.
Zorla Evlilik	Bireyin isteği dışında, ailesi ya da toplumu tarafından evlendirilmesi.	Aile çıkarlarını koruma, sosyal ya da ekonomik kazanç sağlama.	Dünya genelinde bazı geleneksel topluluklar.
Görücü Usulü Evlilik	Ailelerin uygun gördüğü kişilerin evlendirilmesi ancak tarafların onayı alınır.	Ailelerin söz sahibi olması, uyumlu evliliklerin sağlanması.	Türkiye, Hindistan, Orta Doğu, Asya.
Çok Eşli Evlilik (Poligami)	Bir bireyin aynı anda birden fazla eşe sahip olması.	Soyun devamlılığı, sosyal veya ekonomik avantajlar.	Orta Doğu, Afrika, bazı Asya ülkeleri.
Tek Eşlilik (Monogami)	Bir bireyin yaşamı boyunca ya da evlilik süresince tek bir eşe sahip olması.	Aile yapısının istikrarlı olması, duygusal bağlılık.	Batı dünyası, Türkiye, modern hukuk düzenine sahip ülkeler.

)

- EVLİLİK ile/ve/değil/<>/< AŞK

( Akit ile. İLE/VE/DEĞİL/<>/< Ahit ile. )

( Tanık, rızâ, onay ister. İLE/VE/<>/< Ahde vefâ edecek bir kalp yeterlidir. )

- EVLİLİK ile/ve/değil KUTSAL EVLİLİK

( Bir başkasıyla. İLE/VE/DEĞİL Kendinle. )

( Gövdeyle. İLE/VE/DEĞİL Zihninde. )

( MÜTEEHHİL[< EHL]: Evlenmiş, evli, teehhül etmiş. )

- EVLİLİKTE/İLİŞKİDE:
(")KÜSME(") ve/<>/>/< (")BAĞIRMA(")

- EVLİYÂ ile/ve BEŞİK EVLİYÂSI

- EVRÂD[Ar. < VİRD] ile/ve/||/<> EZKÂR[Ar. < ZİKR]

( Okunması âdet olunan dini dualar. | Her zaman, dilde ve ağızda dolaşan sözler. İLE/VE/||/<> Anmalar, anımsamalar/hatırlamalar, bildirmeler, söylemeler. | Zikirler. )

- EVRE ile/ve/||/<> DEVRE/DÖNEM

- EVREN:
DÜNYA ile/ve/<>/> MUHÎD(OKYANUS/OCEAN)/ATLAS

( Hareket ve ağırlık merkezi. İLE/VE/<>/> En son felek. )

- EVREN/KAİNAT:
OLUŞ/KEVN ve/||/<> BOZULUŞ/FESAD

- EVREN:
YAYILIM ve/||/<>/> BÖLÜNEBİLİRLİK

- EVREN ile/ve BEN/KİŞİ

( UNIVERSE vs./and ME/PERSON )

- EVREN ile/ve BEN/KİŞİ

( UNIVERSE vs./and ME/PERSON )

- EVREN ve/<> BEYİN

( Makro beyin. VE/<> Mikro evren. )

( UNIVERSE and/<> BRAIN )

- EVRENBİLİM(KOZMOLOJİ) ve PSİKOLOJİ ve GEOMETRİ/MANTIK

- EVRENİ ANLAMAK ile/ve YAŞAMAK

- ... "EVRENİ" ile/ve/<> ... EVRİMİ

- EVRENİN:
BÜYÜMESİ ile/ve/değil GENİŞLEMESİ

- EVRENİN:GENİŞLEMESİ ile/ve/||/<>/> KARANLIK ENERJİ

( 1965 ile/ve/||/<>/> 1967 )

- EVREN'İN İÇ YAPISI ve/<> EVREN'DE, İNSAN'IN YERİ

- EVRENİN:
KÖKENİ ile/ve/||/<>/> OLUŞU ile/ve/||/<>/> İŞLEYİŞİ

- EVRENİN MERKEZİ ile/ve DÜNYANIN MERKEZİ

- EVRENİN OLUŞUMUNDA/GELİŞİMİNDE:
İLK PARÇACIKLAR ile/ve/>/> İLK YILDIZLAR [< BUGÜN]

( 400.000'nci yılında. İLE/VE/> 400 milyon yıl sonra. [> 14.7 milyar yıl.] )

- EVRENSEL AKIL ile/ve/<> BİREYSEL AKIL

- EVRENSEL BİLİM ile/ve/||/<> DÜNYA GÖRÜŞÜNÜN BİLİMİ

- EVRENSEL DİL ARAYIŞI ile/ve/||/<>/> YETER NEDEN İLKESİ

( LEIBNIZ )

- ... GERÇEKLİK:
EVRENSEL/BÜTÜNCÜL ... ile/ve/||/<> FİZİKSEL ... ile/ve/||/<> ZİHİNSEL ... ile/ve/||/<> ÖZNEL ... ile/ve/||/<> İLİŞKİSEL ...

- EVRENSEL ile/ve DOLAYLILIK

- EVRENSEL ile/ve ORTAK

( UNIVERSAL vs./and COMMON )

- EVRENSEL ile/ve/değil/yerine PAYLAŞILAN

( [not] UNIVERSAL vs./and SHARED
SHARED instead of UNIVERSAL )

- EVRENSEL ile/ve/değil/yerine PAYLAŞILAN

( [not] UNIVERSAL vs./and/but SHARED
SHARED instead of UNIVERSAL )

- EVRENSELLER ile/ve/<> KENDİN

( Filozoflar. İLE/VE/<> Peygamberler. )

( Genel/e. İLE/VE/<> Özel/e. )

( Evrensellere katılmayanlar, özelin sofrasına da oturamaz. )

- EVRENSELLERİN:
ŞEYLERDEN ÖNCELİĞİ ile/ve ŞEYLERİN İÇİNDELİĞİ ile/ve ŞEYLERDEN SONRALIĞI

( UNIVERSALIS ANTE REM cum/et UNIVERSALIS IN REBUS cum/et UNIVERSALIS POST REM )

- EVRENSELLEŞTİRME ile/ve SONSUZLAŞTIRMA

( UNIVERSALIZATION vs./and TO GET INFINITE )

- EVRENSELLEŞTİRME ile/ve SONSUZLAŞTIRMA

( UNIVERSALIZATION vs./and TO GET INFINITE )

- EVRENSEL/LİK ile/ve/değil/yerine/||/<> KALICI/LIK

- EVRENSEL/LİK ile/ve/||/<> KUŞATICI/LIK

- EVRENSELLİK ile/ve/<>/< ZORUNLULUK

- EVRİK ile/ve/<> EVRİŞİK

( [başka bir önermeye, kurama göre] Terimleri ters durumda olan. [önerme, kuram]
"Üçün altıya oranı, altının onikiye oranı gibidir" ve "onikinin altıya oranı, altının üçe oranı gibidir" önermeleri, birbirinin evriğidir.
"Aydınlığın yeğinlği, ışıklı cismin uzaklığıyla evrik olarak orantılıdır. Uzaklık çok olunca aydınlık azalır, az olunca aydınlık çoğalır."
İLE/VE/<>
Evirme yoluyla elde edilen önerme.
"Her kişi, gülendir." önermesinin evrişiği,
"Her gülen, insandır." biçiminde olur. )

- EVRİLME ile/ve/değil ÇEVRİLME

- EVRİM:
DOĞAL SEÇİLİM KURAMI/ÖRNEĞİ ile/ve/değil/yerin/<>/>< DAYANIŞMA(SYMBIOSIS) KURAMI/ÖRNEĞİ

( Ekvator bölgesinde. İLE/VE/DEĞİL/YERİNE/<>/>< Sibirya'da. )

( CHARLES DARWIN ile/ve/değil/yerine/<>/>< PYOTR KROPOTKIN[09 Aralık 1842 - 08 Şubat 1921] )

- EVRİM YASASI ile/ve/||/<> EVRİM KURAMI ile/ve/||/<> EVRİMSEL BİYOLOJİ

( )

- EVRİM ile/ve/değil/||/<>/> ÇEŞİTLENDİRICİ/LIK

- EVRİM ile/ve/değil/yerine DEĞİŞİKLİK

( [not] EVOLUTION vs./and/but ALTERATION
ALTERATION instead of EVOLUTION )

- EVRİM ile/ve/değil/yerine DEĞİŞİM

( [not] EVOLUTION vs./but ALTERATION
ALTERATION instead of EVOLUTION )

- EVRİM ile/ve/değil/<> DOĞAL SEÇİLİM

( Canlı türlerinin zamanla değişimi. İLE/VE/DEĞİL/<> Evrimin itici gücüdür ve yaşamda kalma ve üreme olasılığı en yüksek olan canlıların genlerini gelecek kuşaklara aktarmasını sağlar. )

- EVRİM ile/ve/<> ESKİME

- EVRİM/SEL ile/ve/değil/yerine/||/<>/< GELİŞİM/SEL

( )

( [not] EVOLUTION vs./and/but/||/<> PROGRESS/DEVELOPMENT
PROGRESS/DEVELOPMENT instead of EVOLUTION )

- EVRİM ile/ve/değil/yerine/||/<>/< İLERLEME

( [not] EVOLUTION vs./and/but/||/<>/< PROGRESS
PROGRESS instead of EVOLUTION )

- EVRİM ile/ve/||/<> MOZAİK EVRİM

- EVRİM/LEŞME ile/ve/değil/||/<>/< OLGUNLAŞMA

- EVRİMSEL SÜREÇTE:
AŞAMALI/DERECELİ DENGE ile/ve/||/<> SIÇRAMALI DENGE

(

Evrimsel Süreçte Dereceli ve Sıçramalı Denge

Evrim Hızı ve Paternlerine İlişkin İki Temel Model

DERECELİ DENGE (Gradualism)

Önerici: Charles Darwin (1859)

Temel İlke: "Natura non facit saltum" (Doğa sıçrama yapmaz)

Tanım: Evrimsel değişimin sürekli, yavaş ve küçük adımlarla gerçekleştiği klasik evrim modeli

SIÇRAMALI DENGE (Punctuated Equilibrium)

Önericiler: Niles Eldredge & Stephen Jay Gould (1972)

Temel İlke: Uzun durağanlık + Kısa hızlı değişim

Tanım: Evrimsel değişimin uzun durağan dönemler ve kısa, hızlı değişim dönemleri ile karakterize olduğu model

Temel Karşılaştırma

Özellik	Dereceli Denge	Sıçramalı Denge
Değişim Hızı	Sabit, yavaş	Değişken, dönemsel hızlı
Zaman Ölçeği	Milyonlarca yıl sürekli	Binlerce yıl hızlı + milyonlarca yıl durağan
Morfolojik Değişim	Sürekli, kademeli	Ani, sonra sabit
Türleşme Paterni	Anajenez (düz hat)	Kladogenez (dallanma)
Ara Formlar	Bol miktarda	Nadir
Fosil Kaydı Yorumu	Eksik veri sorunu	Gerçek patern yansıması
Popülasyon Boyutu	Büyük popülasyonlar	Küçük, izole popülasyonlar

Mekanizma Farkları

Mekanizma Tipi	Dereceli Denge	Sıçramalı Denge
SELEKSİYON VE ADAPTASYON
Doğal Seçilim	Sürekli işler	Dönemsel yoğunlaşır
Çevresel Baskı	Kademeli değişim	Ani krizler
Adaptasyon	Yavaş ve sürekli	Hızlı ve sıçramalı
GENETİK MEKANİZMALAR
Gen Akışı	Yüksek	Düşük/Kesilmiş
Mutasyon Etkisi	Küçük, birikimli	Büyük etkili olabilir
Genetik Sürüklenme	Minimal	Önemli rol
Kurucu Etkisi	Önemsiz	Kritik

Fosil Kaydı Yorumları

Gözlem	Dereceli Açıklama	Sıçramalı Açıklama
Ara Form Azlığı	Fossilleşme nadirdir, kayıt eksik	Geçiş çok hızlıdır
Morfolojik Durağanlık	Stabilize edici seçilim	Gelişimsel homeostaz
Ani Görünümler	Göç ya da eksik kayıt	Gerçek hızlı türleşme
Coğrafi Paternler	Kademeli yayılma	Lokal türleşme + yayılma
Stratigrafik Boşluklar	Sedimentasyon boşlukları	Evrimsel stasis dönemleri

Kanıt ve Örnekler

Örnek	Model	Kanıt
DERECELİ DENGE ÖRNEKLERİ
Foraminiferler	Dereceli	Okyanus sedimentlerinde sürekli kayıt, kademeli morfolojik değişim
At Evrimi	Dereceli	Hyracotherium'dan Equus'a kademeli boyut ve diş değişimi
Darwin İspinozları	Dereceli	Gaga adaptasyonunda sürekli seleksiyon ve mikroevrim
SIÇRAMALI DENGE ÖRNEKLERİ
Kambriyen Patlaması	Sıçramalı	540 milyon yıl önce ani çeşitlenme, yeni body planlar
Cichlid Balıkları	Sıçramalı	Afrika göllerinde binlerce yılda yüzlerce tür
Bryozoalar	Sıçramalı	Cheilostome türlerinde durağanlık + ani değişim
KARIŞIK PATERNLER
Memeliler	Karışık	Hem aşamalı, hem de sıçramalı örnekler

Türleşme Coğrafyası

Türleşme Tipi	Aşamalı Model	Sıçramalı Model
Simpatrik	Aynı alanda yavaş ayrışma	Nadir, hızlı ekolojik ayrışma
Allopatrik	Coğrafi yalıtım + yavaş değişim	Yalıtım + hızlı değişim
Parapatrik	Komşu popülasyonlarda gradyan	Sınır bölgelerinde hızlı değişim
Peripatrik	Periferal populasyonlar yavaş ayrışır	Küçük populasyonlarda hızlı evrim

Moleküler Genetik Kanıtlar

Bulgu	Dereceli Destek	Sıçramalı Destek
Moleküler Saat	Sabit mutasyon oranı	Değişken evrim hızı
Nötral Teori	Sürekli genetik değişim	Morfolojik durağanlık açıklar
Hox Genleri	Kademeli değişim	Ani fenotipik sıçrama
Gen Duplikasyonları	Yavaş işlev değişimi	Hızlı yenilik potansiyeli
Epigenetik	Sürekli modifikasyon	Ani fenotip değişimi

Farklı Taksonlarda Paternler

Takson	Baskın Patern	Açıklama
Memeliler	Karışık	Hem aşamalı, hem de sıçramalı örnekler bulunuyor
Kuşlar	Daha sıçramalı	Ada radyasyonları, hızlı adaptasyon
Böcekler	Sıçramalı	Metamorfoz, hızlı çeşitlenme
Bitkiler	Daha aşamalı	Sürekli morfolojik değişim
Mikroorganizmalar	Çok hızlı	Horizontal gen transferi, hızlı adaptasyon
Deniz Omurgasızları	Değişken	Öbeğe ve çevreye bağlı

Ekolojik Etmenler

Etmen	Aşamalı Etki	Sıçramalı Etki
İklim Değişimi	Kademeli adaptasyon	Kriz ve fırsat penceresi
Rekabet	Sürekli seçilim baskısı	Niş boşalması ve doldurma
Predasyon	Evrimsel silahlanma yarışı	Ani seçilim baskısı
Habitat	Yavaş değişim	Fragmentasyon, yalıtım
Kitlesel Yok Oluş	Arka plan yok oluş	Adaptif radyasyon fırsatı

Tarihsel Gelişim

1859: Darwin - Türlerin Kökeni (Dereceli model)
1940-1960: Modern Sentez - Dereceli model hakimiyeti
1972: Eldredge & Gould - Sıçramalı denge önerisi
1980-1990: Yoğun tartışmalar ve kanıt arayışı
2000+: Entegre modeller, moleküler kanıtlar

1859

Darwin - Dereceli Model

1972

Eldredge & Gould - Sıçramalı Model

Milyon Yıl

Aşamalı Zaman Ölçeği

Bin Yıl

Sıçramalı Değişim Süresi

Aşamalı Denge Özellikleri

Sürekli ve yavaş değişim
Doğal seçilim sürekli işler
Küçük mutasyonların birikimi
Büyük popülasyonlar
Yüksek gen akışı
Ara formlar bol
Fosil kaydı eksik

Sıçramalı Denge Özellikleri

Uzun durağanlık dönemleri
Kısa hızlı değişim anları
Küçük yalıtılmış popülasyonlar
Kurucu etkisi önemli
Genetik sürüklenme etkili
Ara biçimler nadir
Fosil kaydı gerçeği yansıtır

Modern Sentez ve Gelecek

Uzlaşım Noktaları	Açık Sorular	Araştırma Yönleri
İki model birbirini dışlamaz	Durağanlığın moleküler temeli?	Genomik çözümlemeler
Farklı ölçeklerde farklı paternler	Gelişimsel kısıtlamaların rolü?	Evo-devo çalışmaları
Takson ve çevre özeli	İklim değişimi etkisi?	Deneysel evrim
Mekanizmalar çeşitli	Genomik devrimlerin sıklığı?	Paleogenomiks

)

( GRADUALISM vs./and/||/<> PUNCTUATED EQUILIBRIUM )

- EVRİM/SEL/LİK ve/<> EVREN/SEL/LİK

- EVVEL ile/ve ÂHİR

( Bâtın. İLE/VE Zâhir. )

- EWALD von KLEIST ve/||/<> PIETER VAN

( LEIDEN ŞİŞESİ - 1745 )

- EYALET ile/ve/değil COMMONWEALTH

( ... İLE/VE/DEĞİL Ortak rızayla oluşturulmuş siyasi topluluk. ["İngiliz Uluslar Topluluğu" değil!] )

( Amerika'da 46 eyalet vardır. İLE/VE/DEĞİL Virginia, Kentucky, Pennsylvania ve Massachusetts birer Commonwealth'tir.
Virginia [(Virgin: Bakire) Kraliçe I. Elizabeth'ten] Amerika'nın kuruluşundaki 13 eyaletten [Amerikan bayrağındaki 13 çizgi] biriydi. Kendisini Commonwealth olarak ilân eden ilk bölgeydi. )

- EYEF ile/ve EYER

( İp yayı. İLE/VE İnsan yayı. )

( M.Ö. 6000-8000 zamanlarının en önemli teknolojik buluşlarından biridir. İLE/VE ... )

( Yük taşımaya yarayan urganın ayrılmaz parçası olan oval iki uçlu bir aygıt. İLE/VE ... )

( Teknik özellikleri:
* Eyef olmazsa ekin sapı, budanmış bağ çubukları, okluk ve yaylık gibi çubukların yakacak için çalı çırpının taşınması neredeyse olanaksızdır. Çubukların kayıp düşmelerine engel olur.
* Eyef'te düğüm yoktur. Karda-kışta, düğüm donduğundan dolayı yük boşaltılamaz. İple bağlanmış olsa ipi kesmek zorunda kalınır. Bu da yapılması zor ve zahmetli olan bir malzemenin kaybıdır.
* Ağır bir yükü, ikinci bir kişinin yardımına gerek kalmadan sırtınıza alabilir ve indirebilirsiniz.
* Düğüm olmadığından, yükü indirmek ve boşaltmak çok kolaydır. İpin/eyefin ucunu salıvermek yeterlidir.
* Yüklerin devrilmesi söz konusu olmadığından, kervanın sağlıklı akışını sağlar. Kesinti ve duraklamaya neden olmaz.
* Çalı-çırpının ve kişilerin, düzgün, tertipli bir disiplinle A noktasından, B noktasına ulaşmasını sağlar.
* Düğüm yapmak ve ipi kesmek gibi bir sorunu, temelli ortadan kaldırmıştır.
* Âlet, yetişkin bir kişinin, açık eli kadardır.
* Oval biçimlidir.
* Ucları dışarı taşarak üst üste oturur, gerektiğinde uclar aralanabilir. )

( BU/BUU/BUĞ ile/ve ... )

- EYFEL KULESİ ve PISA KULESİ

- Eyle ve KONUŞ!!! -ve

- EYLE! ve/||/<> GÖSTER! ve/||/<> KANITLA!

( Konuşmak yerine. VE/||/<> Söylemek yerine. VE/||/<> Söz vermek yerine. )

( Instead of talk! AND/||/<> Instead of say! AND/||/<> Instead of promise! )

( ACT! and/||/<> SHOW! and/||/<> PROVE! )

- EYLEM/FİİL ile/ve ETKİNLİK/FAALİYET

( Tek. İLE/VE Çok. )

( Somut. İLE/VE Soyut. )

( Fizikteki simgesi: S )

( ACTION vs./and ACTIVITY )

- EYLEM/HAREKET ve/||/<>/>/< SAĞALTIM/TEDAVİ/ŞİFÂ

- EYLEM:
[hem/ne] SONLULUK ile/ve/||/<>/hem de/ne de SONSUZLUK

- EYLEM:
KARINCA[< KARIŞTIRARAK] ve/||/<> KARARINCA/KARARINDA

- EYLEM:
ÖZEN ve/||/<> DİSİPLİN

- EYLEM:
US/AKIL ve/+/||/<> İSTENÇ/İRÂDE

- EYLEM ve/||/<>/> ANDA OLMAK ve/||/<>/> KENDİLİĞİNDENLİK ve/||/<>/> YARATICILIK

- EYLEM ve BİRLİK

( ACTION and UNITY )

- EYLEM ile/ve/değil/yerine BÜTÜNLÜK İÇİNDE EYLEM

( [not] ACTION vs./and/but ACTION IN THE INTEGRITY
ACTION IN THE INTEGRITY instead of ACTION )

- EYLEM ile/ve/değil/||/=/<>/< DİRENME

- EYLEM ve/<>/>< DÜŞÜNME

- EYLEM ile/ve/||/<>/> ETKİ

( ACT vs./and/||/<> EFFECT )

- EYLEM ile/ve/değil/||/<>/< EYLEMİN DEĞERİ

( Bilim. | Sanat. | Fizik/doğa. İLE/VE/DEĞİL/||/<>/< Felsefe. )

- EYLEM ile/ve/değil/||/<> İŞLEM

- EYLEM ile/ve/||/<> İŞLEMİ TAMAMLAMAK

- EYLEM ile/ve ÖZGÜRLEŞTİRİCİ EYLEM

( O, ırmağa götürür fakat geçiş size aittir. )

( It will take you to the river, but the crossing is your own. )

( ... ile/ve SATSANG )

- EYLEM ile/ve UYGULAMA

( Doğruluk ve eylemin birliği! )

( Bencil olmayan ve arzudan arınmış eylem! )

( ACTION vs./and TO APPLY
Union of righteousness and action!
Unselfish and desireless action! )

- EYLEM ve/||/<>/> YOL GÖSTERİCİ/LİK

- EYLEM/FİİL ve/> KEMÂL

- EYLEMSİZ HAREKET ile/ve/||/<> KÜTLE ÇEKİMİ ALTINDAKİ NESNENİN HAREKETİ

- EYLEMSİZ "ÖNGÖRÜ" ile/ve/<> ÖNGÖRÜSÜZ "EYLEM"

( Hayal görmek. İLE/VE/<> Karabasan görmek. )

- EYTİŞİM(DİYALEKTİK) ile/ve/||/<> ÇEKİŞENLERİN EYTİŞİMİ(AMPHETESIS[Yun.])

- EYTİŞİM/DİYALEKTİK ile/ve/||/<>/> ÇOKLU EYTİŞİM

- EYTİŞİM/DİYALEKTİK ile/ve DEVİM/DİNAMİK

( DIALECTIC vs./and DYNAMIC )

- EYTİŞİM(DİYALEKTİK) ve/||/<> GÖRELİLİK ve/||/<> HOLOGRAFİK EVREN ve/||/<> SİBERNETİK ve/||/<> KUVANTUM

- EYTİŞİM ile/ve KAVRAMSAL EYTİŞİM

- EYTİŞİM/DİYALEKTİK ile/ve/değil/yerine ile/ve/değil/yerine ÇOKLU EYTİŞİM / POLİ-DİYALEKTİK

- EYTİŞİM ve UZAKDOĞU KÜLTÜRÜ

- EYTİŞİM ve/||/<> YÖNTEMSEL KUŞKU

- EYTİŞİM/DİYALEKTİK:
DOĞAL ile/ve/||/<> TARİHSEL

- EYTİŞİM/DİYALEKTİK ile/ve/||/<>/> ÇATIŞKI[ANTİNOMİ] (VE GELİŞTİRİLMESİ)

- EYTİŞİM/DİYALEKTİK ile/ve/||/<> TARİH

- EYV ALLAH ile/ve ESTAĞFİRULLAH

- EY-V-ALLAH ile/ve/||/<> EY-V-ALLAH

( HAKK'A TESLİMİYET ile PEKÎ, ÖYLE OLSUN | ALLAH'A ISMARLADIK | HİÇ İTİRAZ ETMEMEK )

- [ne yazık ki]
EZÂ[Ar.] ve/||/<> CEFÂ (ÇEK(TİR)MEK)[Ar.]

( İncinme, incitme, can yakma. İLE/VE/||/<> Büyük sıkıntı, eziyet. )

- EZÂ ile/ve/||/<> CEZÂ

- EZBER BOZMAK ile/ve/||/<>/>/< FARKLI/YENİ BİR BAKIŞ AÇISI

- EZBER ile/ve/değil ALIŞKANLIK

( EZBER hem de ALIŞKANLIK )

- EZBER ile/ve/değil/yerine/||/<>/>/< BİLGİ

- EZBER ve/||/<> İTİRAZ

- EZBER ile/ve/||/<> TAKLİT

- [ne yazık ki]
EZBERE YAŞAMAK ve/||/<>/> KÖTÜLÜK

- EZELDE ve/||/<>/> GÜZELDE

( Nokta. VE/||/<>/> Saklı. )

- EZİCİ "GÖRÜŞ/KANAAT" ile/ve/değil/yerine/||/<>/> ORANTILI/ORANTISIZ "GÜÇ"

- [ne yazık ki]
EZİLENLER ile/ve/||/<> BASKILANANLAR

- EZİYET(CEVR) ile/ve/değil/||/<>/>/< ISTIRAP

( Fiziksel. İLE/VE/DEĞİL/||/<>/>/< Zihinsel/düşünsel. )

- EZMEK ile/ve/<> KÜÇÜK DÜŞÜRMEK

- EZMEK ile/ve/değil/yerine YOĞURMAK

- EZOTERİK RİTÜEL ile/ve/<> DİNSEL RİTÜEL

( İçselliği geliştirici. İLE/VE/<> Dışsallaştırıcı. )

- F = ve/||/<> E =

( F = G M1 / r2

ile/ve/||/<>

E = E0 q1 q2 / r2 )

- F. NIETZSCHE ve/||/<> S. FREUD ve/||/<> K. MARX

- F[Ar.] ve FÂ'[Ar.]

( Osmanlı abecesinin 23. harfidir. Ebced hesabında 80 sayısının karşılığıdır. İLE Atıf harfi olan. )

- F ve/||/<> S ve/||/<> T ve/||/<> K ve/||/<> Ç ve/||/<> Ş ve/||/<> H ve/||/<> P
[FISTIKÇI ŞAHAP]

- FAAL FİİL ve AYNEL FİİL ve LÂ'MEL FİİL

( SAĞDAN SOLA!: Birinci/baştaki harf. VE İkinci/ortadaki harf. VE Üçüncü/sondaki harf. )

( VEZİN - MEVZUN )

- FAGOT ile/ve FAGOTTO

- [ne yazık ki]
!FAHİŞ/FUHUŞ ile/ve/||/<> !MURABAHA/TEFECİLİK

( Ölçüyü aşan, aşırı, çok fazla. | Ahlâka ve törelere uygun olmayan. İLE/VE/||/<> Bir malı, çok fazla kârla satma. | Yasanın izin verdiği sınırdan aşkın faiz alma. )

- FAHRENHEIT ile/ve/<> CELSIUS

( 1708 ile 1742 )

- FAİL ve KÂBİL

- [ne yazık ki]:
FAİZ ve/||/<>/>/< BİLGİSİZLİK

- FÂİZ ve/||/<>/> FÂHİŞ[çoğ. FUHUŞ]

- FAİZ ile/ve MÜREKKEP FAİZ

- FAKİR OLUP DA SABRETMEK ile/ve/<> ZENGİN OLUP DA ŞÜKRETMEK

( İkisi de "pek kolay değil" diye "görülse/zannedilse" de asıl olan, her koşulda ve özellikle de uclarda ve uçurumlarda, yani maddî fakirlik ve zenginlikte, sabır göstermek ve şükrü edâ etmektir. )

- FAKİR ile/ve/||/<> BÂKİR

- FAKİR ile/ve/değil/yerine KANAATKÂR

- FAKÜLTE ile/ve/||/<>/> ÜNİVERSİTE

( Bilim dalları. ile/ve/||/<>/> Felsefe. )

- FANATİKLEŞ(TİR)ME ile/ve/||/<> TARAFTARLAŞ(TIR)MA

- FANEROZOİK ZAMANDA:
PALEOZOİK ile/ve/||/<>/> MEZOZOİK ile/ve/||/<>/> SENOZOİK

( [dönemler][milyon yıl önce] Kambriyen[570 - 505] | Ordovisiyen[505 - 438] | Siluryen[438 - 408] | Devonyen[408 - 360] | Karbonifer[360 - 286] | Permiyen[286 - 245] İLE/VE/||/<>/> Trias[245 - 208] | Jura[208 - 144] | Kretase[144 - 66] İLE/VE/||/<>/> Üçüncü Zaman[66 - 2] | Dördüncü Zaman[2 - ...] )