ŞAKÎ ile/değil/yerine/>< SAÎD
Sözcük Ağacı Görünümü
Sözcükler:
ŞAKÎ
SAÎD
Bağlaç Açıklamaları:
İle
Ve
Değil
Yerine
Paralel
›‹
Karşıt
← İçe
→ Dışa
Veya
(
)
| Başlık | ŞAKÎ (شَقِيّ) | SAÎD (سَعِيد) |
|---|---|---|
| Köken | Ş–ق–ي / Ş–ق–و kökünden gelir. “Yarılmak, sıkıntı çekmek, bedbaht olmak” anlamındadır. | س–ع–د kökünden gelir. “Mutluluk, baht açıklığı, iyi hâl” anlamındadır. |
| Temel Anlam | Bedbaht, mutsuz, azaba uğrayan kişi. | Mutlu, bahtiyar, kurtuluşa ermiş kişi. |
| Zıtlık İlişkisi | Şakî >< Saîd karşıt anlamlıdır (bedbaht >< bahtiyar). | |
| Kur’ân’daki Kullanımı | “Şakî” olanlar, cehennemlik olarak tanımlanır. (Hud 11/105 - 107) | “Saîd” olanlar, cennetlik olarak tanımlanır. (Hud 11/108) |
| Kader, İhtiyâr ve İrâde Bağlamı |
|
|
| Ahlâkî ve Ruhsal Yön |
|
|
| Mekke Dönemi | Müşrik ve inkârcı kesimler için kullanılmıştır. | İlk mümin topluluk için kullanılmıştır. |
| Medine Dönemi | Münâfıklar ve ikiyüzlüler için kullanılmıştır. | Samimi mümin topluluğu için kullanılmıştır. |
| Raşid Halifeler Dönemi | Adâletsiz, zulmeden kişiler için kullanılmıştır. | Adâletli, takvâ sahibi yöneticiler için kullanılmıştır. |
| Tasavvufî Yorum | Kalbin perdelenmesi, nefsin hâkimiyeti ve içsel sıkıntı hâlidir. | Kalbin nurlanması, nefsin arınması ve ilâhî huzur hâlidir. |
| Sonuç İtibarı ile ... | Şakâvet - Bedbahtlık, sapma ve azap durumudur. İman, ihtiyâr, irâde ve amel yönüyle kaybedilmiş bir dengedir. | Saʿâdet - Hidayet, huzur ve kurtuluş durumudur. İman, niyet ve eylem bütünlüğünün sonucudur. |
FaRkLaR Kılavuzu 13.11.2025 [01:06]
