Bilim Tarihi'ndeki FaRkLaR

- POZİTİVİZM ile PRAGMATİZM

- POZİTRON ile/||/<> TAHMİN

( Antimadde (pozitron) varlığının kuramk tahmini )

( Paul Dirac tarafından 1931 yılında keşfedildi/formüle edildi. (1902-1984) (Ülke: İngiltere) (Alan: Fizik) (Önemli katkıları: Fermi-Dirac istatistiği, kuantum mekaniği) (Nobel: 1933) )

- PRECİSİON MEDİCİNE ile/||/<> EVİDENCE-BASED MEDİCİNE

( Precision medicine moleküler profil tabanlı tedavi seçimiyken İLE evidence-based medicine klinik çalışma sonuçları tabanlı tedavidir )

( Formül: Biomarker stratification )

- PRESİZYON ile/||/<> AKURASİ

( Presizyon tekrarlanabilirlik İLE akurasi doğruluktur )

( Formül: Hassasiyet İLE doğruluk )

- PRİMARY İLE SECONDARY İLE TERTİARY İLE QUATERNARY ile/||/<> PROTEİN YAPI SEVİYELERİ

( Protein organizasyon hiyerarşisi. )

( Formül: φ İLE ψ açıları )

- PRİMER ARITMA ile/||/<> SEKONDER ARITMA

( Primer fiziksel çöktürme, sekonder biyolojik arıtma. )

( Formül: Sedimantasyon İLE aktif çamur )

- PRİMER İLE SEKONDER İLE TERSİYEL ile/||/<> SÜKSESYON EVRELERİ

( Ekosistemlerin zaman içindeki gelişim aşamaları. )

( Formül: Çeşitlilik → Kararlılık )

- PRİMER İLE SEKONDER İLE TERSİYER İLE KUATERNER ile/||/<> PROTEİN YAPI SEVİYELERİ

( Proteinlerin dört organizasyon seviyesi. )

( Formül: φ İLE ψ açıları (Ramachandran) )

- PRİMER STANDART ile/||/<> SEKONDER STANDART

( Primer saf ve kararlı, sekonder kalibre edilmiştir )

( Formül: Na₂CO₃ İLE HCl çözelti )

- PRİMER SÜKSESYON ile/||/<> SEKONDER SÜKSESYON

( Primer çıplak toprak, sekonder bozulmuş alan. )

( Formül: Sıfırdan İLE recovery )

- PRİMER ÜRETİCİ ile/||/<> SEKONDER TÜKETİCİ

( Primer fotosentez, sekonder et yiyen. )

( Formül: Bitki İLE etçil )

- PRİMER ÜRETİM ile/||/<> SEKONDER ÜRETİM

( Primer fotosentez, sekonder tüketici üretimidir )

( Formül: Ototrof İLE heterotrof )

- PRİMER YAPI ile/||/<> SEKONDER YAPI

( Primer amino asit dizisi, sekonder α-heliks β-sheet. )

( Formül: Kovalent İLE H-bağı )

- PRİMER ile/||/<> SEKONDER

( Primer bir karbona İLE sekonder iki karbona bağlıdır )

( Formül: 1° İLE 2° İLE 3° )

- PRİNCİPAL COMPONENT ile/||/<> LİNEAR DİSCRİMİNANT

( PCA varyans maksimize, LDA sınıf ayrımı maksimize. )

( Formül: Variance İLE discrimination )

- PRİNCİPAL VALUE ile/||/<> BRANCH

( Principal ana değer, branch dal seçimi. )

( Formül: Main value İLE branch choice )

- PRİON ile/||/<> VİRUS

( Prion sadece protein olan infektif ajanyken İLE virus nükleik asit içeren infektif ajandır )

( Formül: PrP protein )

- PRİSM ile/||/<> PYRAMİD

( Prism paralel taban İLE pyramid tek nokta tepe. )

( Formül: Parallel bases İLE single apex )

- PRİSMATİC COHOMOLOGY ile/||/<> CRYSTALLİNE COHOMOLOGY

( Prismatic cohomology birleşik p-adik kohomoloji kuramıyken İLE crystalline cohomology karakteristik p geometrisi için kohomoloji kuramıdir )

( Formül: Prismatic site )

- PROBABİLİTY MEASURE ile/||/<> COUNTİNG MEASURE

( Probability μ(Ω)=1, counting her nokta 1. )

( Formül: Normalized İLE discrete uniform )

- PROBİYOTİK ile/||/<> PREBİYOTİK

( Probiyotikler canlı yararlı bakteriler İLE prebiyotikler bu bakterilerin besinleridir. Probiyotikler doğrudan mikroorganizma İLE prebiyotikler sindirilemez gıda bileşenleridir. )

( Élie Metchnikoff tarafından 1907 yılında keşfedildi/formüle edildi. (1845-1916) (Ülke: Rusya/Fransa) (Alan: İmmünoloji, Mikrobiyoloji) (Önemli katkıları: Probiyotik kavramı, fermente süt ürünlerinin sağlık faydaları, fagositoz teorisi) )

- PRODUCER İLE CONSUMER İLE DECOMPOSER ile/||/<> TROFİK SEVİYELER

( Ekosistem enerji akışı. )

( Formül: Enerji piramidi )

- PROFAZ İLE METAFAZ İLE ANAFAZ İLE TELOFAZ İLE SİTOKİNEZ ile/||/<> MİTOZ EVRELERİ

( Gözede çekirdek bölünmesinin ardışık evreleri ve sitoplazma bölünmesidir. )

( Formül: 2n → 2 × 2n )

- PROFAZ ile/||/<> METAFAZ

( Profaz kromatin yoğunlaşma İLE metafaz ekvator. )

( Formül: Kondenzasyon İLE dizilim )

- PROKARYOT GÖZE ile/||/<> ÖKARYOT GÖZE

( Prokaryot gözelerde çekirdek zarı yoktur, ökaryot gözelerde ise çekirdek zarı vardır. )

( Robert Hooke | 1665 | 17. Yüzyıl | İlk hücre gözlemi (1635 - 1703) (Ülke: İngiltere) (Alan: Fizik, Biyoloji) (Önemli katkıları: Hooke yasası, hücre keşfi) )

- PROKARYOT GÖZE ile/||/<> ÖKARYOT GÖZE

( Prokaryot gözelerde çekirdek zarı yoktur, ökaryot gözelerde ise çekirdek zarı vardır. )

( Robert Hooke tarafından 1665 yılında keşfedildi/formüle edildi. (1635-1703) (Ülke: İngiltere) (Alan: Fizik, Biyoloji) (Önemli katkıları: Hooke yasası, hücre keşfi) )

- PROKARYOT İLE ÖKARYOT ile/||/<> HÜCRE TÜRLERİ

( Temel hücre organizasyon farkı. )

( Formül: Bakteri 1-10 μm )

- PROKARYOT ile/||/<> EUKARYOT

( Prokaryot çekirdek zarsız bakteri İLE eukaryot çekirdek zarı. )

( Formül: Bakteri İLE bitki/hayvan )

- PROKARYOT ile/||/<> ÖKARYOT

( Prokaryot çekirdeksiz (bakteri), ökaryot çekirdekli gözedir )

( Formül: Bakteri İLE hayvan/bitki )

( James Watson & Francis Crick tarafından 1953 yılında keşfedildi/formüle edildi. (1916-2004) (Ülke: İngiltere) (Alan: Biyoloji) (Önemli katkıları: DNA çift sarmal yapısı) (Nobel: 1962) )

- PROMOTER İLE ENHANCER İLE SİLENCER İLE INSULATOR ile/||/<> GEN DÜZENLEME ELEMENTLERİ

( Transkripsiyon kontrol bölgeleri. )

( Formül: TATAAA konsensus )

- PROMOTER ile/||/<> ENHANCER

( Promoter transkripsiyon başlangıç. [yakın] İLE Uzak güçlendirici. )

( Formül: TATA box İLE distal )

- PROMOTÖR İLE ENHANCER İLE SİLENCER ile/||/<> GEN DÜZENLEYİCİ ELEMENTLER

( Gen ifadesini kontrol eden DNA dizileri. )

( Formül: TATA box: -25 pozisyon )

- PROMOTOR ile/||/<> ENHANCER

( Promotor başlatma yeri İLE enhancer güçlendiricidir )

( Formül: TATA box İLE uzak etki )

- PROPER INTEGRAL ile/||/<> IMPROPER INTEGRAL

( Proper sonlu interval, improper sonsuz ya da dikontinü. )

( Formül: Finite İLE infinite/discontinuous )

- PROPOSİTİONAL İLE PREDİCATE İLE MODAL İLE FUZZY ile/||/<> MANTIK SİSTEMLERİ

( Farklı mantık türleri. )

( Formül: P ∧ Q → R )

- PROTEİN KATLANMASI ile/||/<> DENATÜRASYON

( Katlanma 3D aktif form, denatürasyon açılma aktivite kaybı. )

( Formül: Native İLE denatüre )

- PROTEİN TEMPLAT SENTEZİ ile/||/<> DNA TEMPLAT SENTEZİ

( Protein templat sentezi protein yapısını kalıp kullanırken İLE DNA templat sentezi DNA dizisini kalıp kullanır )

( Formül: Biomineralizasyon )

- PROTEİN ile/||/<> KARBONHİDRAT

( Protein yapısal/enzimatik İLE karbonhidrat enerji kaynağıdır )

( Formül: Amino asit İLE şeker )

- PROTEİN ile/||/<> YAĞ ile/||/<> KARBONHİDRAT ile/||/<> VİTAMİN ile/||/<> BESİN ÖĞELERİ

( Temel besin bileşenleri. )

( Formül: 1 cal = 4.184 J )

- PROTEOGENOMİCS ile/||/<> GENOMİCS

( Proteogenomics genom ve proteom verilerini entegre ederken İLE genomics sadece DNA dizi bilgisi kullanır )

( Formül: Integrated omics )

- PROTEOME DYNAMİCS ile/||/<> STATİC PROTEOMİCS

( Proteome dynamics protein seviyelerinin zamana bağlı değişimini incelerken İLE static proteomics belirli andaki protein miktarlarını ölçer )

( Formül: Temporal protein analysis )

- PROTEOMİK ile/||/<> GENOMİK

( Proteomik protein analiz İLE genomik DNA analiz. )

( Formül: Protein İLE DNA analysis )

- PROTEOMİK ile/||/<> GLYCOMİCS

( Proteomik protein analizi yaparken İLE glycomics karbohidrat analizi yapar )

( Formül: LC-MS/MS )

- PROTON İLE NÖTRON İLE ELEKTRON ile/||/<> ATOM BİLEŞENLERİ

( Proton çekirdekte pozitif, elektron yörüngede negatif yüklüdür )

( Formül: mp=1836me )

- PROTON SAYISI ile/||/<> KÜTLE NUMARASI

( Proton sayısı atom numarası İLE kütle numarası proton+nötron toplamıdır )

( Formül: Z İLE A=Z+N )

- PROTON/LAR ile/ve ELEKTRON/LAR

( + yüklü. İLE/VE - yüklü. )

( J.J. THOMPSON[18 Aralık 1856 - 30 Ağustos 1940]: Elektronları, izotop kavramını keşfetmesi ve kütle spektrometresini icat etmesiyle bilinir. Gazların elektriksel iletkenliği üzerindeki çalışmaları ve elektronları keşfinden dolayı 1906'da Nobel Fizik Ödülü ile ödüllendirilmiştir. )

- PROTOSTOM ile/||/<> DÖTÖROSTOM

( Protostom ağız önce İLE dötörostom anüs önce. )

( Formül: Mouth İLE anus first )

- PROTOZOA İLE HELMİNTH İLE ARTHROPOD ile/||/<> PARAZİT GRUPLARI

( Parazitik organizma türleri. )

( Formül: Vector borne diseases )

- PROTOZOA ile/||/<> METAZOA

( Protozoa tek hücre İLE metazoa çok hücreli. )

( Formül: Unicellular İLE multicellular )

- PSEUDOİNVERSE ile/||/<> INVERSE

( Pseudoinverse A⁺ genel İLE inverse A⁻¹ kare için. )

( Formül: General İLE square only )

- PSİKOLOJİ ve ELEKTROMANYETİK

( Freud, Maxwell'in elektromanyetik teorisindeki kavramları nefs kuramına uygulamıştır. )

- PTERİDOFİTA ile/||/<> SPERMATOFİTA

( Pteridofita eğreltiler spor İLE spermatofita tohum. )

( Formül: Spore İLE seed plants )

- PUBLISH or PERISH

- PULSAR İLE MAGNETAR İLE QUASAR İLE BLAZAR ile/||/<> EKSTREM GÖK CADLERİ

( Evrendeki en enerjik objeler. )

( Formül: P = 33 ms (PSR J1748-2446) )

- PULSAR ile/||/<> KUASAR

( Pulsar dönen nötron yıldızı İLE kuasar uzak aktif galaktik çekirdek. )

( Formül: Yakın İLE z >> 0 )

- PUSULA ile/ve/||/<> EĞİM PUSULASI

- PWR ile/||/<> BWR

( PWR basınçlı su 2 döngü İLE BWR kaynar su tek döngü. )

( Formül: 150 bar İLE 70 bar )

- PYKNOTİC OBJECTS ile/||/<> PROFİNİTE OBJECTS

( Pyknotic objects genel topolojik nesne kategorisiyken İLE profinite objects sadece profinite topolojik grup kategorisidir )

( Formül: Ultrafilter limit )

- QCD İLE QED İLE EW ile/||/<> AYAR KURAMLERİ

( Temel kuvvetlerin kuantum kuramları. )

( Formül: αs(MZ) ≈ 0.118 )

- QCD ile/||/<> QED

( QCD güçlü renk SU(3) İLE QED elektromanyetik U(1). )

( Formül: Asimptotik özgürlük İLE 1/r² )

- QPCR ile/||/<> END-POİNT PCR

( qPCR gerçek zamanlı nicel, endpoint son nokta. )

( Formül: Real-time quantitative İLE endpoint )

- QTAIM ile/||/<> NBO

( QTAIM Bader analizi topoloji İLE NBO orbital bazlı. )

( Formül: Elektron yoğunluğu İLE orbital )

- QUADRATİC FORM ile/||/<> BİNARY FORM

( Quadratic ax²+bxy+cy², binary iki değişken form. )

( Formül: İkinci derece İLE iki değişken )

- QUADRATİC İLE NUMBER FİELD İLE CLASS FİELD ile/||/<> CEBİRSEL SAYI KURAMSİ

( Sayı cadleri ve genişlemeleri. )

( Formül: Q(√-1) = Gauss integers )

- QUADRATİK İLE KÜBİK İLE KUARTİK ile/||/<> DİOPHANTİNE DENKLEMLER

( Tam sayı çözümlü polinom denklemler. )

( Formül: x² + y² = z² (Pisagor) )

( Omar Khayyam tarafından 1070 yılında keşfedildi/formüle edildi. (1048-1131) (Ülke: İslam Dünyası) (Alan: Matematik, Astronomi, Şairlik) (Önemli katkıları: Cebir, takvim reformu) )

- QUADRATİK KALINTI ile/||/<> PRİMİTİF KÖK

( Kuadratik x²≡a mod p çözümü, primitif maksimal dereceli. )

( Formül: Modüler kare İLE generator )

- QUALİTY CONTROL ile/||/<> PROCESS CONTROL

( Quality control ürün kalitesinin istatistiksel kontrolünü yaparken İLE process control üretim sürecinin kontrol altında tutulmasını yapar )

( Formül: Control charts )

- QUANTUM COMPUTİNG THEORY ile/||/<> CLASSİCAL COMPUTİNG THEORY

( Quantum computing theory kubit ve kuantum algoritmaları incelerken İLE classical computing theory bit ve klasik algoritmaları inceler )

( Formül: Quantum speedup )

- QUANTUM COMPUTİNG ile/||/<> CLASSİCAL COMPUTİNG

( Quantum computing kubit superpozisyonu kullanırken İLE classical computing binary bit mantığı kullanır )

( Formül: Quantum parallelism )

- QUANTUM CRYPTOGRAPHY ile/||/<> CLASSİCAL CRYPTOGRAPHY

( Quantum cryptography kuantum mekaniği ilkelerine dayalı güvenlik sağlarken İLE classical cryptography matematiksel algoritma zorluğuna dayanır )

( Formül: No-cloning theorem )

- QUANTUM DOT İLE WİRE İLE WELL ile/||/<> DÜŞÜK BOYUTLU SİSTEMLER

( Kuantum hapsetme yapıları. )

( Formül: En = n²h²/8mL² )

- QUANTUM DOTS ile/||/<> BULK SEMİCONDUCTOR

( Quantum dots boyut kuantum etkisi gösterirken İLE bulk semiconductor boyuttan bağımsız elektronik özellik gösterir )

( Formül: Size quantization )

- QUANTUM ERROR CORRECTİON ile/||/<> DECOHERENCE

( Quantum error correction kuantum bilgiyi korurken İLE decoherence çevresel bozulma sürecidir )

( Formül: Stabilizer codes )

- QUANTUM ERROR ile/||/<> CLASSİCAL ERROR

( Quantum error kuantum dekoherans ve ölçüm hatalarıyken İLE classical error deterministik bit flip hatalardır )

( Formül: Quantum decoherence )

- QUANTUM FİELD THEORY ile/||/<> CLASSİCAL FİELD THEORY

( Quantum field theory alanların kuantum doğasını tanımlarken İLE classical field theory sürekli klasik alanları tanımlar )

( Formül: Feynman diagram )

- QUANTUM GROUP ile/||/<> HOPF ALGEBRA

( Quantum group q-deformed Lie grup yapısıyken İLE Hopf algebra genel bialgebra çarpım ve koproduktla donatılmıştır )

( Formül: q-deformation )

- QUANTUM HALL İLE TOPOLOGİCAL İLE WEYL ile/||/<> TOPOLOJİK FAZLAR

( Topolojik korumalı kuantum durumları. )

( Formül: σxy = ne²/h (QHE) )

- QUANTUM KOHOMOLOJİ ile/||/<> DE RHAM KOHOMOLOJİ

( Quantum kohomoloji enumerative geometri bilgisi içerirken İLE de Rham kohomoloji klasik kohomoloji kuramıdir )

( Formül: Quantum cup product )

- QUANTUM PHASE TRANSİTİON ile/||/<> CLASSİCAL PHASE TRANSİTİON

( Quantum phase transition sıfır sıcaklıkta kuantum dalgalanma kaynaklıyken İLE classical phase transition termal dalgalanma kaynaklıdır )

( Formül: Quantum critical point )

- QUANTUM SENSİNG ile/||/<> CLASSİCAL SENSİNG

( Quantum sensing kuantum koherans kullanarak hassasiyet artırırken İLE classical sensing klasik ölçüm limitleriyle kısıtlıdır )

( Formül: Heisenberg limit )

- QUANTUM SUPREMACY İLE QUANTUM ADVANTAGE İLE QUANTUM UTİLİTY ile/||/<> KUANTUM ÜSTÜNLÜĞÜ

( Klasik bilgisayarları geçme aşamaları. )

( Formül: 53 qubit Sycamore )

- QUANTUM TELEPORTATİON ile/||/<> CLASSİCAL COMMUNİCATİON

( Quantum teleportation kuantum durumunu uzaktan aktarımken İLE classical communication klasik bilgi gönderimi yapar )

( Formül: Bell measurement )

- QUEUİNG THEORY ile/||/<> RELİABİLİTY THEORY

( Queuing kuyruk sistemi, reliability sistem güvenilirlik. )

( Formül: Queue systems İLE system reliability )

- QUİCKSORT İLE MERGESORT İLE HEAPSORT ile/||/<> SIRALAMA ALGORİTMALARI

( Temel sıralama yöntemleri. )

( Formül: T(n) = O(nlogn) )

- QUORUM SENSİNG ile/||/<> CHEMOTAXİS

( Quorum sensing hücre yoğunluğu algılamasıyken İLE chemotaxis kimyasal gradiente doğru harekettir )

( Formül: Acyl-homoserine )

- R-K İLE SPECİALİST-GENERALİST İLE KEYSTONE ile/||/<> EKOLOJİK STRATEJİLER

( Türlerin hayatta kalma stratejileri. )

( Formül: dN/dt = rN(1-N/K) )

- R-SEÇİLİMİ ile/||/<> K-SEÇİLİMİ

( R çok yavru/kısa ömür, K az yavru/uzun ömürdür )

( Formül: Fare İLE fil )

- R-STRATEJİST İLE K-STRATEJİST ile/||/<> YAŞAM STRATEJİLERİ

( Organizmaların üreme ve hayatta kalma stratejileri. )

( Formül: dN/dt = rN(K-N)/K )

- R-STRATEJİST ile/||/<> K-STRATEJİST

( r-stratejist hızlı üreme İLE K-stratejist kararlı. )

( Formül: Çok yavrulu İLE az )

- RACAH PARAMETRESİ ile/||/<> KRİSTAL ALAN PARAMETRESİ

( Racah B, C elektron itme, kristal alan 10Dq. )

( Formül: İnterelectronic İLE ligand field )

- RADİUS OF CONVERGENCE ile/||/<> INTERVAL OF CONVERGENCE

( Radius R büyüklük, interval açık/kapalı uç noktalar. )

( Formül: Magnitude İLE endpoint behavior )

- RADYASYON İLE RADYOAKTİVİTE İLE RADYOLİZ İLE RADYOBİYOLOJİ İLE RADYOTERAPİ ile/||/<> RADYASYON BİLİMİ

( Radyasyonun fiziksel, kimyasal ve biyolojik etkileri. )

( Formül: D = E/m (Gray) )

( Henri Becquerel tarafından 1896 yılında keşfedildi/formüle edildi. (1852-1908) (Ülke: Fransa) (Alan: Fizik) (Önemli katkıları: Radyoaktivitenin keşfi) (Nobel: 1903) )

- RADYOAKTİVİTE ile/||/<> ARAŞTIRMA

( Radyoaktivite araştırmaları ve kuramı )

( Marie Curie tarafından 1903 yılında keşfedildi/formüle edildi. (1867-1934) (Ülke: Polonya/Fransa) (Alan: Fizik, Kimya) (Önemli katkıları: Radyoaktivite, polonyum ve radyum) (Nobel: 1903) )

- RADYOAKTİVİTE ile/||/<> RADYASYON

( Radyoaktivite çekirdekten İLE radyasyon genel enerji yayılımıdır. )

( Formül: Nükleer İLE genel )

- RADYUM ile/||/<> POLONYUM

( Radyum ve polonyum elementlerinin keşfi )

( Marie Curie tarafından 1898 yılında keşfedildi/formüle edildi. (1867-1934) (Ülke: Polonya/Fransa) (Alan: Fizik, Kimya) (Önemli katkıları: Radyoaktivite, polonyum ve radyum) (Nobel: 1903) )

- RAFT İLE ATRP İLE NMP ile/||/<> KONTROLLÜ POLİMERİZASYON

( Yaşayan radikal polimerizasyon teknikleri. )

( Formül: Đ = Mw/Mn )

- RAMAN İLE BRİLLOUİN İLE ARPES İLE INS ile/||/<> SPEKTROSKOPİ TEKNİKLERİ

( Malzeme karakterizasyon yöntemleri. )

( Formül: ω = ωi ± ωphonon )

- RAMAN ile/||/<> RAYLEİGH

( Raman inelastik titreşim İLE Rayleigh elastik saçılma. )

( Formül: Stokes/anti-Stokes )

- RAMSEY İLE TURÁN İLE ERDŐS-KO-RADO ile/||/<> EKSTREM KOMBİNATORİK

( Maksimal/minimal yapı problemleri. )

( Formül: ex(n ileKr) ~ (1-1/(r-1))n²/2 )

- RAMSEY THEORY ile/||/<> EXTREMAL GRAPH THEORY

( Ramsey düzen kaçınılmaz, extremal maksimal/minimal. )

( Formül: Inevitable order İLE optimal structure )

- RANDLES-SEVCİK ile/||/<> LEVİCH DENKLEMİ

( R-S CV pik akımı, Levich RDE limit akım. )

( Formül: ip ∝ v^(1/2) İLE il ∝ ω^(1/2) )

- RANDOM VARİABLE ile/||/<> RANDOM PROCESS

( Random variable X(ω) fonksiyon, process X(t,ω) zaman. )

( Formül: Single function İLE time-indexed )

- RANK ile/||/<> DETERMİNANT

( Rank boyut İLE determinant hacim ölçüsü )

( Formül: rank(A) ≤ min(m ilen) İLE det(AB) = det(A)det(B) )

- RANK ile/||/<> NULLİTY

( Rank sütun uzayı boyutu İLE nullity çekirdek boyutu. )

( Formül: rank(A) + nullity(A) = n )

- RAOULT İLE HENRY İLE DALTON ile/||/<> ÇÖZELTİ YASALARI

( Çözelti buhar basıncı kanunları. )

( Formül: P = x₁P₁° + x₂P₂° )

- RAOULT İLE HENRY İLE NERNST ile/||/<> ÇÖZELTİ YASALARI

( Çözeltilerin davranışını tanımlayan yasalar. )

( Formül: P = x₁P₁° + x₂P₂° )

- RAOULT YASASI ile/||/<> HENRY YASASI

( Raoult uçucu bileşenler, Henry gaz çözünürlüğü )

( Formül: P_i = x_i·P°_i (Raoult) İLE C = kP (Henry) )

( François-Marie Raoult tarafından 1887 yılında keşfedildi/formüle edildi. (1830-1901) (Ülke: Fransa) (Alan: Kimya) (Önemli katkıları: Raoult yasası) )

- RASAT[Ar.] değil/yerine/= GÖZLEM

- RASTGELELİK:
TANIMLAMADA ile TANIMLAMAMADA

- RASTLANTI ile/ve/<> YAPISAL RASTLANTI

( Fizik yasalar/ı ve fraktal geometri, yapısal rastlantılardır. )

( )

- RAYLEİGH İLE MİE İLE RAMAN ile/||/<> SAÇILMA TÜRLERİ

( Farklı boyut ve frekanslarda ışık saçılması. )

( Formül: I ∝ 1/λ⁴ (Rayleigh) )

- RCA₀ İLE WKL₀ İLE ACA₀ İLE ATR₀ İLE Π¹₁-CA₀ ile/||/<> TERS MATEMATİK

( Teoremlerin aksiyom gücü. )

( Formül: Theorem → Axioms )

- REAKSİYON HIZI ile/||/<> AKTİVASYON ENERJİSİ

( Reaksiyon Hızı ve Aktivasyon Enerjisi arasındaki ilişki )

- REAKTANS ile/||/<> REZİSTANS (İKİLİ KARŞILAŞTIRMA)

( Reaktans AC'de faz kayması, rezistans DC direncidir )

( Formül: X=XL-XC İLE R )

- RECONNECTİON İLE DİSRUPTİON İLE ELM ile/||/<> PLAZMA KARARSIZLIKLARI

( Plazma dengesini bozan olaylar. )

( Formül: Sweet-Parker: vR ~ √(ηvA/L) )

- REDOKS AKTİF POLİMER ile/||/<> İYONİK KONDUKTİF POLİMER

( Redoks aktif polimer elektron transfer reaksiyonu yaparken, iyonik konduktif polimer iyon transportu sağlar )

( Formül: Polianilين )

- REDOKS İLE SUBSTİTÜSYON İLE ELİMİNASYON ile/||/<> KOMPLEKS REAKSİYONLARI

( Koordinasyon bileşiklerinin reaksiyon türleri. )

( Formül: k = k₁[kompleks] (SN1) )

- REED-SOLOMON İLE TURBO İLE LDPC ile/||/<> HATA DÜZELTME KODLARI

( Gürültülü kanallarda güvenilir iletişim. )

( Formül: d_min ≥ 2t + 1 )

- REEL KÖK ile/||/<> KOMPLEKS KÖK

( Reel gerçek sayı, kompleks sanal kısım içerir )

( Formül: x=2 İLE x=2+3i )

- REFERANS ELEKTROT ile/||/<> ÇALIŞMA ELEKTRODU

( Referans sabit potansiyel Ag/AgCl, çalışma reaksiyon yeri. )

( Formül: Sabit İLE değişken )

- REFLEXİVE SPACE ile/||/<> SEPARABLE SPACE

( Reflexive X**=X, separable sayılabilir yoğun alt küme. )

( Formül: Double dual İLE countable dense )

- REGENERATİF TIP ile/||/<> TRANSPLANTASYON

( Regeneratif tıp dokunun kendini yenilemesini sağlarken İLE transplantasyon hazır doku nakli yapar )

( Formül: Doku mühendisliği )

- REGENERATİON İLE TRANSDİFFERENTİATİON İLE DEDİFFERENTİATİON ile/||/<> REJENERASYON MEKANİZMALARI

( Doku yenileme stratejileri. )

( Formül: Blastema oluşumu )

- REGENERATİVE BİOLOGY ile/||/<> DEGENERATİVE BİOLOGY

( Regenerative biology doku ve organ yenilenmesini incelerken İLE degenerative biology yaşlanma ve doku kaybını inceler )

( Formül: Stem cell therapy )

- REGULAR ile/||/<> IRREGULAR

( Regular eşit kenar açı İLE irregular farklı kenar açı. )

( Formül: Equal İLE unequal sides/angles )

- REGULARİZATİON ile/||/<> FEATURE SELECTİON

( Regularization ceza terimi İLE feature selection değişken seçimi. )

( Formül: Penalty İLE variable selection )

- REİNFORCEMENT LEARNİNG ile/||/<> SUPERVİSED LEARNİNG

( Reinforcement learning ödül-ceza sinyalleriyle öğrenirken İLE supervised learning etiketli veri örnekleriyle öğrenir )

( Formül: Q-learning )

- REİYONİZASYON ile/||/<> KARANLIK ÇAĞLAR

( Reiyonizasyon ilk yıldızlar z~6-20, karanlık yıldızsız z~20-1100. )

( Formül: UV foton İLE karanlık )

- REKABET ile/||/<> PREDATÖRLÜK

( Rekabet kaynak paylaşımı İLE predatörlük av-avcı ilişkisidir )

( Formül: -/- İLE +/- )

- REKOMBİNANT ile/||/<> DNA

( Rekombinant DNA teknolojisi )

( Paul Berg tarafından 1972 yılında keşfedildi/formüle edildi. (1918-2007) (Ülke: ABD) (Alan: Biyokimya) (Önemli katkıları: DNA polimeraz, DNA sentezi) (Nobel: 1959) )

- REKOMBİNANT ile/||/<> TRANSGENİK

( Rekombinant DNA birleştirme İLE transgenik tür arası. )

( Formül: DNA joining İLE species crossing )

- REKOMBİNASYON ile/||/<> NÜKLEOSENTEZ

( Rekombinasyon H atomu 380000 yıl İLE nükleosentez He 3 dakika. )

( Formül: z~1100 İLE z~10⁹ )

- REM İLE NREM İLE SİRKADİYEN ile/||/<> UYKU VE RİTİMLER

( Uyku evreleri ve biyolojik saat. )

( Formül: 90 dk uyku döngüsü )

- RENEWAL PROCESS ile/||/<> BRANCHİNG PROCESS

( Renewal gelme zamanları, branching popülasyon büyümesi. )

( Formül: Arrival times İLE population growth )

- RENORMALİZASYON İLE REGULARİZASYON İLE RUNNİNG COUPLİNG ile/||/<> KUANTUM DÜZELTMELER

( Sonsuzlukların ele alınması. )

( Formül: α(Q²) = α₀/(1 - α₀ln(Q²/μ²)/3π) )

- REPLİCATİON İLE TRANSCRİPTİON İLE TRANSLATİON ile/||/<> SENTRAL DOGMA

( Genetik bilgi akışı. )

( Formül: DNA → RNA → Protein )

- REPLİKASYON İLE TRANSKRİPSİYON İLE TRANSLASYON İLE MODİFİKASYON ile/||/<> GEN İFADE BASAMAKLARI

( DNA dan işlevsel proteine kadar olan moleküler süreçler. )

( Formül: DNA → RNA → Protein → İşlev )

- REPLİKASYON ile/||/<> REKOMBİNASYON

( Replikasyon DNA kopyala İLE rekombinasyon karışım. )

( Formül: Aynı İLE karıştırma )

- REPTASYON ile/||/<> ROUSE MODEL

( Reptasyon yılan hareketi dolaşık, Rouse serbest zincir. )

( Formül: Entangled İLE dilute )

- RESİDUAL SPECTRUM ile/||/<> ESSENTİAL SPECTRUM

( Residual range yoğun değil, essential Fredholm tamamlayıcısı. )

( Formül: Non-dense range İLE Fredholm complement )

- RESİDUE THEOREM ile/||/<> CAUCHY INTEGRAL

( Residue ∮f=2πi∑Res, Cauchy ∮f/(z-a)=2πif(a). )

( Formül: Sum of residues İLE function value )

- RESİDUE ile/||/<> POLE

( Residue kutup katsayısı İLE pole tekillik noktası. )

( Formül: Coefficient İLE singularity point )

- RESOLVENT ile/||/<> SPECTRUM

( Resolvent (λI-T)⁻¹ çözümleyici İLE spectrum σ(T) özdeğer kümesi. )

( Formül: Inverse operator İLE eigenvalue set )

- RETİCULAR KİMYA ile/||/<> TOPOLOJİ KİMYASI

( Reticular kimya ağ yapılarını sistematik tasarlarken İLE topoloji kimyası moleküllerin uzamsal bağlantılarını inceler )

( Formül: Net topoloji )

- RETRO-DİELS-ALDER ile/||/<> DİELS-ALDER

( Retro ısıyla parçalanma, DA siklokatılma. )

( Formül: Ters reaksiyon )

- RETRO-SYNTHESİS ile/||/<> FORWARD SYNTHESİS

( Retro-synthesis hedef molekülden geriye doğru sentez planlama yaparken İLE forward synthesis mevcut reaktanlardan ürüne doğru sentez yapar )

( Formül: Disconnection approach )

- RETROSYNTHESİS İLE SYNTHESİS PLANNİNG İLE REACTİON PREDİCTİON ile/||/<> SENTEZ ALGORİTMALARI

( Bilgisayarlı sentez planlama. )

( Formül: Product → Precursors )

- REVERSE MATHEMATİCS ile/||/<> FORWARD MATHEMATİCS

( Reverse mathematics aksiyom gücü analizi yaparken İLE forward mathematics aksiyomlardan teorem ispatı yapar )

( Formül: Subsystem analysis )

- REVERSİBLE ile/||/<> İRREVERSİBLE

( Geri dönüşümlü reaksiyonlar iki yönde, geri dönüşümsüz tek yönde ilerler )

( Carnot tarafından 1824 yılında keşfedildi/formüle edildi. (1796-1832) (Ülke: Fransa) (Alan: Fizik) (Önemli katkıları: Carnot çevrimi, termodinamik) )

- REYNOLDS İLE PECLET İLE SCHMİDT ile/||/<> BİYOLOJİK AKIŞKANLAR

( Hücre ve organizma ölçeğinde akış. )

( Formül: Re = ρvL/μ )

- REYNOLDS SAYISI ile/||/<> MACH SAYISI

( Reynolds viskozite etkisi Re=ρvL/μ, Mach sıkıştırılabilirlik Ma=v/c. )

( Formül: Re = ρvL/μ İLE Ma = v/c )

- REZONANS İLE AKS İLE VURU ile/||/<> SES OLAYLARI

( Ses dalgalarının özel durumları. )

( Formül: f_vuru = |f₁ - f₂| )

- REZONANS ile/||/<> TİTREŞİM (İKİLİ KARŞILAŞTIRMA)

( Rezonans doğal frekansta büyüme, titreşim genel salınımdır )

( Formül: f₀=1/(2π)√(k/m) )

- RİBOZOM ile/||/<> LİZOZOM

( Ribozom protein sentezi İLE lizozom sindirim )

( Formül: 70S/80S ribozom İLE pH 4.5-5 lizozom )

- RİBOZOM ile/||/<> NUKLEOLUS

( Ribozom protein sentez İLE nukleolus ribozom üretimi. )

( Formül: 80S/70S İLE rRNA işleme )

- RİBOZOM ile/||/<> SPLİCEOSOM

( Ribozom protein sentezi yaparken İLE spliceosom RNA olgunlaştırması yapar )

( Formül: rRNA kataliz )

- RİEMANN HİPOTEZİ ile/||/<> GOLDBACH KONJEKTÜRÜ

( Riemann hipotezi zeta fonksiyonunun sıfırlarıyla ilgiliyken İLE Goldbach konjektürü çift sayıların asal toplam özelliğiyledir )

( Formül: ζ(s) = 0 )

- RİEMANN HİPOTEZİ ile/||/<> GOLDBACH VARSAYIMI

( Riemann zeta fonksiyon sıfırları, Goldbach çift sayı iki asal. )

( Formül: ζ(s) sıfırları İLE 2n = p+q )

- RİEMANN İLE RİCCİ İLE SCALAR ile/||/<> EĞRİLİK TENSÖRLERİ

( Manifoldlarda eğrilik ölçüleri. )

( Formül: R^i_jkl + döngüsel = 0 )

- RİEMANN İNTEGRALİ ile/||/<> LEBESGUE İNTEGRALİ

( y ekseni. [domain partition] İLE x ekseni bölümlemesi. [range partition] )

( Formül: Klasik İLE modern.

x-axis İLE y-axis partition )

( Bernhard Riemann tarafından 1854 yılında keşfedildi/formüle edildi. (1826-1866) (Ülke: Almanya) (Alan: Matematik) (Önemli katkıları: Riemann geometrisi, kompleks analiz) )

- RİEMANN MAPPİNG ile/||/<> SCHWARZ LEMMA

( Riemann konformal eşdeğerlik, Schwarz maksimum modül. )

( Formül: Conformal equivalence İLE maximum principle )

- RİEMANN ZETA ile/||/<> DİRİCHLET L-FUNCTİON

( Zeta ζ(s) asal dağılım, L-function karakter genelleme. )

( Formül: Prime distribution İLE character extension )

- RİEMANN ile/||/<> LEBESGUE ile/||/<> STİELTJES ile/||/<> İNTEGRAL TÜRLERİ

( Farklı integral tanımları ve uygulamaları. )

( Formül: ∫f dg (Stieltjes) )

( Bernhard Riemann tarafından 1859 yılında keşfedildi/formüle edildi. (1826-1866) (Ülke: Almanya) (Alan: Matematik) (Önemli katkıları: Riemann geometrisi, kompleks analiz) )

- RİNG-CLOSİNG METATHESİS ile/||/<> CYCLİZATİON REACTİON

( Ring-closing metathesis olefin metathesis yoluyla halka oluştururken İLE cyclization reaction farklı mekanizmalarla halka kapatır )

( Formül: Grubbs catalyst )

- RİYÂZÎ:
HEY'Î ile/ve/||/<>/> HİSÂBÎ

(

Riyâzî (Hey'î)

- RNA WORLD İLE METABOLİSM FİRST İLE CLAY İLE PANSPERMİA ile/||/<> YAŞAMIN KÖKENİ

( Yaşamın başlangıcı hipotezleri. )

( Formül: CH₄ + NH₃ → amino acids )

- ROBOT ile/||/<> OTOMAT

( İlk programlanabilir robotlar ve otomatlar )

( Cezeri tarafından 1206 yılında keşfedildi/formüle edildi. (1136-1206) (Ülke: Cizre) (Alan: fizik) (Önemli katkıları: Robotik ve mekanik, su saatleri, otomatlar) )

- ROBUST STATİSTİCS ile/||/<> CLASSİCAL STATİSTİCS

( Robust statistics aykırı değerlere karşı dirençli yöntemler geliştirirken İLE classical statistics aykırı değerlerin olmadığını varsayar )

( Formül: M-estimators )

- ROBUSTNESS İLE MODULARİTY İLE EVOLVABİLİTY ile/||/<> SİSTEM ÖZELLİKLERİ

( Biyolojik sistem tasarım prensipleri. )

( Formül: Sensitivity ~ 1/Robustness )

- ROGER PENROSE ve/||/<> STEPHEN HAWKING

( 08 Ağustos 1931 - ... ve/||/<> 08 Ocak 1942 - 14 Mart 2018 )

- ROLLE THEOREM ile/||/<> MEAN VALUE THEOREM

( Rolle f(a)=f(b) ise f'(c)=0, MVT genel ortalama. )

( Formül: Special case İLE general case )

- ROMP ile/||/<> ATRP

( ROMP halka açılma metatez İLE ATRP yaşayan radikal. )

( Formül: Norbornen İLE kontrollü )

- RÖNTGEN İLE EİNSTEİN İLE CURİE İLE HİGGS ile/||/<> NOBEL FİZİK ÖDÜLLERİ

( Çığır açan fizik keşifleri. )

( Formül: E = hf (1921) )

( Albert Einstein tarafından 1905 yılında keşfedildi/formüle edildi. )

- ROS İLE MİTOKONDRİ İLE ANTİOKSİDAN ile/||/<> OKSİDATİF STRES

( Serbest radikal hasarı ve yaşlanma. )

( Formül: O₂⁻ → H₂O₂ → H₂O )

- ROTAXANE İLE CATENANE İLE KNOT ile/||/<> MEKANİK BAĞLI MOLEKÜLLER

( Topolojik olarak kilitli yapılar. )

( Formül: [2]rotaxane )

- ROUCHE THEOREM ile/||/<> ARGUMENT PRİNCİPLE

( Rouche sıfır sayısı korunum, argument kontur integral. )

( Formül: Zero count preservation İLE contour counting )

- ROUGHİNG İLE TURBO İLE CRYO İLE ION ile/||/<> VAKUM POMPALARI

( Vakum oluşturma teknolojileri. )

( Formül: P < 10^-3 mbar (HV) )

- RRNA ile/||/<> SNRNA

( rRNA ribozom yapısı İLE snRNA splicing. )

( Formül: Katalitik İLE düzenleyici )

- RSA İLE AES İLE SHA ile/||/<> KRİPTOGRAFİK ALGORİTMALAR

( Şifreleme ve güvenlik algoritmaları. )

( Formül: C = M^e mod n (RSA) )

- RSA İLE DH İLE ECC ile/||/<> KRİPTOGRAFİK SİSTEMLER

( Sayı kuramıne dayalı şifreleme sistemleri. )

( Formül: C = M^e mod n )

- RSA İLE ECC İLE LATTİCE ile/||/<> AÇIK ANAHTAR SİSTEMLERİ

( Asimetrik şifreleme algoritmaları. )

( Formül: n = p×q (RSA) )

- RSA ŞİFRELEME ile/||/<> AES ŞİFRELEME

( RSA asimetrik açık-özel anahtar, AES simetrik tek anahtar )

( Formül: n = p×q (RSA) İLE rijndael algoritması (AES) )

- RUB-UL MÜCEYYEB ile RUB-UL MUKANTAR ile USTURLAB

( Sinüs'ün dörtte biri. İLE ... İLE ... )

( ... İLE ... İLE İlk kez M.Ö. II. yy.'da Hipark tarafından bulunumuş ve Batlamyus tarafından kullanılmıştır. Bu alet ile yıldızların Arz'dan uzaklıkları ölçülürdü. Üstüne gökyüzü haritası çizilmiş hilâlî daire biçiminde bir tahtadan ibarettir. Akrep ya da ankebût denilen bir ibresi vardır. Bu ibre, ucuna fındık büyüklüğünde taş bağlanmış bir ipten ibarettir. Yıldızların seyri bu ip ile gösterilir, ölçümler bunun üzerinden ortaya çıkar. Kenarlarda da açılar, milyem ve grat hesapları yazılıdır. Halen astronomlar ve denizciler, geliştirilmiş usturlap kullanır. )

( ... vs. ... vs. ASTROLABE )

- RUBY İLE HENE İLE CO2 İLE FİBER ile/||/<> LAZER TÜRLERİ

( Farklı ortam ve mekanizmalara sahip lazerler. )

( Formül: P = hνN/t )

- RUSSELL AÇMAZI ile/ve/||/<> CANTOR AÇMAZI ile/ve/||/<> RICHARD AÇMAZI ile/ve/||/<> YALANCI AÇMAZI ile/ve/||/<> CURRY AÇMAZI ile/ve/||/<> YABLO AÇMAZI ile/ve/||/<> BERRY AÇMAZI ile/ve/||/<> HETEROLOJİK AÇMAZ

- RUSSELL PARADOKSU ile/||/<> NAİF KÜME KURAMSİ

( Russell paradoksu kendini içermeyen kümelerin kümesi paradoksu İLE naif küme kuramı sınırsız küme oluşturma ilkesidir. Russell paradoksu kendini içeriyor mu sorusu İLE naif küme kuramınin tutarsız olduğunu gösterdi. Bu paradoks modern aksiyomatik küme kuramıni doğurdu. )

( Bertrand Russell tarafından 1901 yılında keşfedildi/formüle edildi. (1872-1970) (Ülke: İngiltere) (Alan: Matematik, Mantık, Felsefe) (Önemli katkıları: Russell paradoksu, Principia Mathematica, küme teorisi paradoksları, analitik felsefe, tip teorisi) )

- RÜZGAR TÜRBİNİ ile/||/<> SU TÜRBİNİ

( Rüzgar hava akışı Betz limiti, su yüksek yoğunluk verimli. )

( Formül: P ∝ v³ İLE baraj )

- S İLE P İLE D İLE F İLE G İLE H İLE İ ile/||/<> ORBİTAL TÜRLERİ

( Atomik orbitallerin açısal momentum kuantum sayısına göre sınıflandırılması. )

( Formül: 2(2l+1) elektron kapasitesi )

- S ile/ve/||/<> P ile/ve/||/<> D

( I. orbit. İLE/VE/||/<> II. orbit. İLE/VE/||/<> III. orbit. )

- SA NODE ile/||/<> AV NODE

( SA pace maker oto ritim, AV geciktirici. )

( Formül: Initiate İLE delay )

- SAAT ile/||/<> MEKANİK

( Altı silindirli mekanik saat )

( Takiyüddin tarafından 1559 yılında keşfedildi/formüle edildi. (1526-1585) (Ülke: Osmanlı/Şam) (Alan: matematik) (Önemli katkıları: İstanbul Rasathanesi, astronomi aletleri, optik) )

- SABATİER İLE LANGMUİR-HİNSHELWOOD İLE ELEY-RİDEAL ile/||/<> KATALİZ MEKANİZMALARI

( Heterojen kataliz reaksiyon yolları. )

( Formül: r = kθAθB (L-H) )

- SABİT ile/ve/||/<>/> KOZMİK SABİT[1917 < ARKÜTAS (M.Ö. 320)]

- SABİTLER:
YER ÇEKİMİ ile/ve/||/<> IŞIK ile/ve/||/<> PLANCK

- SABUN ile/||/<> DETERJAN

( Sabun doğal yağlardan İLE deterjan sentetik )

( Formül: Yağ + Baz → Sabun İLE Petrol türevleri )

- SADDLE-NODE İLE HOPF İLE PİTCHFORK İLE TRANSCRİTİCAL ile/||/<> BİFURKASYON TÜRLERİ

( Parametre değişiminde davranış değişimi. )

( Formül: ẋ = μ ± x² (saddle-node) )

- SADI CARNOT ve/+/||/<>/> RUDOLF CLAUSIUS

( [1796 - 1832] ve/+/||/<>/> [1822 - 1888] )

( "Isı Makineleri" yazısının yayımlanması - 1824 )

( Isı Şelâlesi )

- SAF İLE UYGULAMALI ile/||/<> MATEMATİK İKİLİĞİ

( Kuramk ve pratik matematik. )

( Formül: Teori ↔ Uygulama )

- SAF KÜLTÜR TEKNİĞİ ile/||/<> KARIŞIK KÜLTÜR

( Saf kültür tek tür mikroorganizma içerir İLE karışık kültür birden fazla tür içerir. Koch agar plak yöntemi ile saf kültür elde etti İLE bu sayede bakterileri tek tek inceledi. Saf kültür bakteriyolojinin temel tekniğidir. )

( Robert Koch tarafından 1881 yılında keşfedildi/formüle edildi. (1843-1910) (Ülke: Almanya) (Alan: Mikrobiyoloji) (Önemli katkıları: Bakteriyel hastalık teorisi, Koch postülatları, bakteriyel kültür teknikleri) )

- SAĞIR/İŞİTMEZ ile/ve/ya da DİLSİZ ile/ve/ya da SAĞIR VE DİLSİZ

( Kimse duymak istemeyenler kadar sağır olamaz. )

( EBSEM[Ar.]: Dilsiz, susmuş. )

( SAMEM[Ar.]: Sağırlık. )

( Telefonu ilk bulan Alexander Graham Bell, eşi ve annesiyle -ikisinin de sağır olmasından dolayı- hiçbir zaman telefonda konuşamadı. )

( ATREŞ ile/ve AHRAS )

( KÜND-GÜŞ: Sağır. [ KERİ: Sağırlık.] ile/ve ... )

( DEAF vs. DUMB or DEAF-MUTE )

- SAGİTTARİUS A* (SGR A*) ile/||/<> M87 KARA DELİĞİ

( Sgr A* Samanyolu merkezinde 4 milyon güneş kütlesi İLE M87 kara deliği 6,5 milyar güneş kütlesidir. Sgr A* 26 bin ışık yılı uzakta İLE M87 55 milyon ışık yılı uzaktır. İki kara delik EHT tarafından görüntülendi İLE süper kütleli kara deliklerin kanıtıdır. )

( Andrea Ghez tarafından 2020 yılında keşfedildi/formüle edildi. (1965-) (Ülke: ABD) (Alan: Astronomi) (Önemli katkıları: Samanyolu merkezindeki süper kütleli kara delik (Sgr A*) gözlemi, Nobel Ödülü (2020)) )

- SAM İLE LB İLE LBL ile/||/<> YÜZEY MODİFİKASYON

( Kontrollü yüzey kaplama teknikleri. )

( Formül: Alkanetiyol-Au SAM )

- SAM ile/||/<> LB FİLM

( SAM kendiliğinden tek tabaka tiol-Au, LB transfer çok. )

( Formül: Spontan İLE mekanik )

- ŞAMANİZM ile/||/<> ORGANİZE DİN

( Şamanizm bireysel aracılık İLE organize din kurumsal yapıdır. Şamanizm avcı-toplayıcı İLE organize din tarımsal toplumların dinidir. Göbeklitepe ritüel alanı şamanizm İLE organize din arasında geçiş olabilir. )

- ŞAMPOLYON

( 1822 yılında, hiyeroglifleri başarılı bir biçimde çözen kişi. [1790-1832] )

- SANDWİCH KOMPLEKS ile/||/<> HALF-SANDWİCH

( Sandwich iki Cp ferosen, half-sandwich tek Cp. )

( Formül: Fe(Cp)₂ İLE CpMn(CO)₃ )

- SANGER DİZİLEME ile/||/<> NGS

( Sanger tek okuma uzun, NGS çoklu kısa. )

( Formül: Single long İLE multiple short reads )

- ŞAPERON ile/||/<> PROTEAZOM

( Şaperon katlanma yardım İLE proteazom protein yıkımı. )

( Formül: HSP İLE ubikuitin )

- SAPMA ile/değil BAŞKALDIRI

- ŞARAP FERMANTASYONU ile/||/<> SİRKE FERMANTASYONU

( Şarap fermantasyonu mayalar tarafından şeker alkole dönüştürülür İLE sirke fermantasyonu bakteriler alkolu asetik aside dönüştürür. Şarap anaerobik İLE sirke aerobik süreçtir. Pasteur iki fermantasyonu da mikroorganizmalara bağladı. )

( Louis Pasteur tarafından 1864 yılında keşfedildi/formüle edildi. (1822-1895) (Ülke: Fransa) (Alan: Biyoloji, Kimya) (Önemli katkıları: Mikrop teorisi, pastörizasyon, aşı geliştirme (kuduz, şarbon), spontan üreme teorisini çürüttü, fermantasyon süreçlerini açıkladı, antisepsi kavramını tıbba kazandırdı) )

- ŞARBON AŞISI ile/||/<> DOĞAL BAĞIŞIKLIK

( Şarbon aşısı yapay aktif bağışıklık oluşturur İLE doğal bağışıklık hastalığı geçirerek kazanılır. Pasteur koyunlara zayıflatılmış şarbon aşısı vurdu İLE Pouilly-le-Fort deneyinde aşının etkinliğini kanıtladı. Aşı hastalığa yakalanmadan koruma sağlar. )

( Louis Pasteur tarafından 1881 yılında keşfedildi/formüle edildi. (1822-1895) (Ülke: Fransa) (Alan: Biyoloji, Kimya) (Önemli katkıları: Mikrop teorisi, pastörizasyon, aşı geliştirme (kuduz, şarbon), spontan üreme teorisini çürüttü, fermantasyon süreçlerini açıkladı, antisepsi kavramını tıbba kazandırdı) )

- SARKAÇ ile/||/<> PERİYOT

( Sarkaç yasaları )

( Galileo Galilei tarafından 1602 yılında keşfedildi/formüle edildi. (1564-1642) (Ülke: İtalya) (Alan: Fizik, Astronomi) (Önemli katkıları: Teleskop, Jüpiter uyduları, serbest düşme) )

- ŞAŞIRMAK ile/ve/||/<> SARSILMAK

- SATIR İLE SÜTUN İLE NULL ile/||/<> MATRİS UZAYLARI

( Matrise bağlı vektör uzayları. )

( Formül: dim(N(A)) + rank(A) = n )

- SATURATED İLE UNSATURATED İLE TRANS ile/||/<> YAĞ ASİTLERİ

( Lipid yapı taşlarının sınıflandırması. )

( Formül: C₁₆H₃₂O₂ (palmitik) )

- SAYI DÜZENLERİNDE:
10 TABANLI ile/ve 12 TABANLI ile/ve 60 TABANLI ile/ve 150 TABANLI

- SAYI ile/ve/değil/yerine/||/<>/< RAKAM

( )

( [not] NUMBER vs./and/but/||/<>/< DIGIT
DIGIT instead of NUMBER )

- SAYILABİLİR SONSUZ ile/||/<> SAYILAMAZ SONSUZ

( Sayılabilir sonsuz doğal sayılarla eşlenebilen İLE sayılamaz sonsuz daha büyük sonsuzdur. Cantor doğal sayılar sayılabilir İLE gerçel sayılar sayılamaz olduğunu kanıtladı. Bu farklı sonsuzluk büyüklükleri gösterir. )

( Georg Cantor tarafından 1874 yılında keşfedildi/formüle edildi. (1845-1918) (Ülke: Almanya) (Alan: Matematik) (Önemli katkıları: Küme teorisi, sonsuzluk kavramı) )

- SAYILABİLİR SONSUZ/LUK ile/ve SAYILAMAZ SONSUZ/LUK

( Tam sayılar kümesidir. [Tam sayıların sonu yoktur. Herhangi bir tam sayıya, 1 eklerseniz, yeni ve daha büyük bir tam sayı elde edersiniz.] İLE/VE Sayılamaz sonsuz sayılara "irrasyonel" sayılar denilir. Herhangi iki tam sayının bölümü olarak ifade edilemezler. [Bu tür sonsuzluğa örnekler, Pi sayısı[3.141592654...] ve e sayısı[2.718281828...] olabilir.] [Doğa ve evren ile ilgili matematik modellerde sabit olan sayılar, e ve Pi sayılarını içerdiklerinden, evrende ve öznede, sayılamaz bir sonsuzluk bulunduğunu gözönünde bulundurmak zorundayız.] )

( "Sonlu Ötesi Sayılar (Alef Sayıları)" adlı yazıyı okumak için burayı tıklayınız... )

- SAYILABİLİR ile/||/<> SAYILAMAZ

( Sayılabilir kümeler doğal sayılarla eşleştirilebilir İLE sayılamaz kümeler eşleştirilemez )

( Cantor tarafından 1874 yılında keşfedildi/formüle edildi. (1845-1918) (Ülke: Almanya) (Alan: Matematik) (Önemli katkıları: Küme teorisi, sonsuzluk kavramı) )

- SAYILABİLİR/SAYILAMAZ SONSUZLUK ile/ve/<> NOKTASAL SONSUZLUK

( ... İLE/VE/<> Bu sonsuzluk türü, hem geometrik, hem de aritmetik olması bakımından, doğrudan doğa ile ilgilidir. Bu tür sonsuzluğa "singülarite" denilmektedir. [Doğada bir merkeze doğru odaklanan -anafor adını verdiğimiz- sudaki ve hortum denilen havadaki noktasal sonsuzluklar buna örnek gösterilebilirler.] )

- SCALENE ile/||/<> ISOSCELES

( Scalene farklı kenarlar İLE isosceles iki eşit kenar. )

( Formül: All different İLE two equal sides )

- SCHİFF BAZI ile/||/<> WERNER KOMPLEKSİ

( Schiff imin ligand, Werner klasik amin. )

( Formül: C=N İLE NH₃ )

- SCHOTTKY İLE FRENKEL İLE RENK MERKEZİ ile/||/<> KRİSTAL KUSURLARI

( Kristallerdeki nokta kusur türleri. )

( Formül: n_defect = N exp(-E/kT) )

- SCHRÖDİNGER DENKLEMİ ile/||/<> DİRAC DENKLEMİ

( Schrödinger göreli olmayan, Dirac göreli kuantum denklemidir. )

( Formül: iħ∂ψ/∂t = Ĥψ )

( Erwin Schrödinger tarafından 1926 yılında keşfedildi/formüle edildi. (1887-1961) (Ülke: Avusturya) (Alan: Fizik) (Önemli katkıları: Dalga mekaniği, Schrödinger denklemi) (Nobel: 1933) )

- SCHRODINGER DENKLEMLERİ ile/ve/||/<> PAULI DIŞLAMA İLKESİ

( [olmasa ...] Madde yok. İLE/VE/||/<> Kuvvet yok. )

- SCHWARZ-CHRİSTOFFEL ile/||/<> JOUKOWSKY TRANSFORM

( S-C polygon mapping, Joukowsky airfoil mapping. )

( Formül: Polygon İLE airfoil mapping )

- SCHWARZSCHİLD KARA DELİĞİ ile/||/<> KERR KARA DELİĞİ

( Schwarzschild kara deliği dönmez İLE Kerr kara deliği döner. Schwarzschild küresel simetri İLE Kerr eksenel simetri gösterir. Schwarzschild kuramk model İLE Kerr gerçekçi astrofizik nesnesidir. )

( Roy Kerr tarafından 1963 yılında keşfedildi/formüle edildi. (1934-) (Ülke: Yeni Zelanda) (Alan: Matematik, Astrofizik) (Önemli katkıları: Dönen kara delik çözümü (Kerr metriği 1963), gerçekçi kara delik modeli) )

- SCRNA-SEQ İLE SCATAC-SEQ İLE CYTOF İLE SPATİAL ile/||/<> TEK HÜCRE TEKNOLOJİLERİ

( Hücre heterojenliğini çözümleme. )

( Formül: 10 ile000+ cells/run )

- SDS-PAGE ile/||/<> NATİVE PAGE

( SDS denature protein, native doğal yapı. )

( Formül: Denatured İLE native protein )

- SECTOR ile/||/<> SEGMENT

( Sector pasta dilimi İLE segment çembersel bölge. )

( Formül: Pie slice İLE circular region )

- ŞEFLİK ile/||/<> DEVLET

( Şeflik kişisel otorite İLE devlet kurumsal otoritedir. Şeflik Neolitik İLE devlet Bronz Çağı'nda ortaya çıktı. Çatalhöyük şeflik öncesi İLE eşitlikçi yapı gösterir. )

- ŞEHÂBEDDİN SÜHREVERDÎ ile/ve ÖMER SÜHREVERDÎ ["SÜHERVERDİ" değil!]

- SEI İLE CEI İLE DENDRİTE ile/||/<> BATARYA ARAYÜZ KİMYASI

( Elektrot-elektrolit arayüz olayları. )

( Formül: Li⁺ + e⁻ + C₆ → LiC₆ )

- ŞEKİL ile/ve SÛRET-İ NEVİYE ile/ve SÛRET-İ CİSMİYE ile/ve HEYÛLÂ

- SEKİZLİ ile/||/<> YOL

( Sekizli yol parçacık organizasyonu )

( Murray Gell-Mann tarafından 1961 yılında keşfedildi/formüle edildi. (1929-2019) (Ülke: ABD) (Alan: Fizik) (Önemli katkıları: Kuark teorisi) (Nobel: 1969) )

- ŞELAT ile/||/<> KOMPLEKS

( Şelat çok dişli ligand İLE kompleks genel koordinasyon bileşiğidir )

( Formül: EDTA İLE [Cu(NH₃)₄]²⁺ )

- SELF-ADJOİNT ile/||/<> NORMAL OPERATOR

( Self-adjoint T*=T, normal TT*=T*T komütatif. )

( Formül: Self-equal adjoint İLE commutes adjoint )

- SELF-ASSEMBLY İLE TEMPLATE İLE RECOGNİTİON ile/||/<> SÜPRAMOLEKÜLER SENTEZ

( Kendiliğinden organizasyon stratejileri. )

( Formül: ΔG = ΔH - TΔS < 0 )

- SELF-HEALİNG MATERİAL ile/||/<> CONVENTİONAL MATERİAL

( Self-healing material hasarını otomatik onarırken İLE conventional material hasar kalıcıdır )

( Formül: Microcapsule repair )

- SEM ile/||/<> TEM

( SEM yüzey görüntüleme 3D İLE TEM geçirim ince kesit. )

( Formül: Yansıma İLE geçirim )

- SEMİYOLOJİ[Fr.]/SEMIOLOGY[İng.] değil/yerine/= GÖSTERGEBİLİM/BELİRTİ BİLİMİ

( Hastalıkların belirti ve işaretleriyle ilgilenen tıp dalı. | Göstergebilim. )

( )

- SEMPATİK SİNİR ile/||/<> PARASEMPATİK SİNİR

( Sempatik savaş-kaç, parasempatik dinlen-sindir )

( Formül: Noradrenalin İLE Asetilkolin )

- SEMPATİK ile/||/<> PARASEMPATİK

( Sempatik hızlandırıcı İLE parasempatik yavaşlatıcı sinir sistemidir )

( Formül: Savaş-kaç İLE dinlen-sindir )

- SENESCENCE ile/||/<> APOPTOZ

( Senescence hücrenin bölünmeyi durdurmasıyken İLE apoptoz programlı hücre ölümüdür )

( Formül: p53 yolu )

- SENOLYTİCS İLE REPROGRAMMİNG İLE PARABİOSİS ile/||/<> GENÇLEŞTİRME YAKLAŞIMLARI

( Yaşlanmayı tersine çevirme stratejileri. )

( Formül: OSKM faktörleri )

- SENSİTİVİTY İLE SPECİFİCİTY İLE PPV İLE NPV ile/||/<> TANI TEST İSTATİSTİĞİ

( Tıbbi test performans ölçütleri. )

( Formül: Sens = TP/(TP+FN) )

- SENTEZ ile/||/<> ANALİZ

( Sentez birleştirme ve inşa etme İLE analiz parçalara ayırma ve çözümlemedir. Sentez yeni bilgi üretir İLE analiz mevcut bilgiyi açıklar. Sentez öncüllerden sonuca İLE analiz sonuçtan öncüllere gider. )

( Aristoteles tarafından -350 yılında keşfedildi/formüle edildi. (-384--322) (Ülke: Antik Yunan) (Alan: Felsefe, Mantık, Biyoloji) (Önemli katkıları: Mantık, etik, metafizik) )

- SENTEZ ile/||/<> ORGANİK

( Organik sentez yöntemleri )

( Pierre Eugène Marcellin Berthelot tarafından 1860 yılında keşfedildi/formüle edildi. (1827-1907) (Ülke: Fransa) (Alan: Kimya) (Önemli katkıları: Organik sentez, termokimya) )

- SENTRİYOL ile/||/<> SENTROZOM

( Sentriyol mikrotübül yapı İLE sentrozom organizasyon merkezidir )

( Formül: Yapı İLE MTOC )