Bugün[17 Aralık 2025]
itibarı ile 3.611 başlık/FaRk ile birlikte,
3.611 katkı[bilgi/açıklama] yer almaktadır.


Kılavuz içinde sözcük Ara/Bul...

(11/16)


- MİCROWAVE CHEMİSTRY ile/||/<> THERMAL CHEMİSTRY

( Microwave chemistry mikrodalga enerjisiyle hızlı ısıtma yaparken İLE thermal chemistry konvansiyonel ısıtma yöntemleri kullanır )

( Formül: Dielectric heating )


- MİKRO İLE MAKRO İLE MEZO ile/||/<> SİSTEM ÖLÇEKLERİ

( Farklı boyut ölçeklerinde fizik. )

( Formül: kT ≈ termal enerji )


- MİKRO-İYONOFORE ile/||/<> MAKRO-İYONOFORE

( Mikro-iyonofore küçük molekül iyon taşıyıcısıyken, makro-iyonofore büyük yapılı iyon bağlayıcıdır )

( Formül: Valinomisin )


- MİKROARRAY ile/||/<> RNA-SEQ

( Mikroarray önceden bilinen İLE RNA-seq tüm transkriptom. )

( Formül: Known İLE unbiased expression )


- MİKROBİYOM ile/||/<> MİKROBİOTA

( Mikrobiyom tüm mikroorganizma genleriyken İLE mikrobiota sadece mikroorganizmaların kendisidir )

( Formül: Metagenomik )


- MİKROBİYOTA-İMMÜN SİSTEM ETKİLEŞİMİ ile/||/<> MİKROBİYOTA-METABOLİZMA ETKİLEŞİMİ

( Mikrobiyota-immün etkileşim bağışıklık gelişimini şekillendirir İLE mikrobiyota-metabolizma etkileşim enerji dengesini etkiler. İkisi de karşılıklı düzenleyici İLE farklı mekanizmalar kullanır. )


- MİKROBİYOTA ile/||/<> MİKROBİYOM

( Mikrobiyota bir bölgedeki mikroorganizmaların kendisi İLE mikrobiyom bu mikroorganizmaların tüm genetik materyali ve etkileşimleridir. Mikrobiyota canlı organizmalar İLE mikrobiyom genetik bilgi ve fonksiyonel kapasitedir. )

( Joshua Lederberg tarafından 2001 yılında keşfedildi/formüle edildi. (1925-2008) (Ülke: ABD) (Alan: Genetik, Mikrobiyoloji) (Önemli katkıları: Bakteriyel genetik, "mikrobiyom" terimini kullandı, Nobel Ödülü sahibi) )


- MİKROBUN TANIMLANIŞI:
1876 ve/||/<> PASTEUR


- MİKRODALGA İLE ULTRASES İLE MEKANOKİMYA ile/||/<> ALTERNATİF AKTİVASYON

( Klasik ısıtmaya alternatif enerji kaynakları. )

( Formül: P = 2πfξ²ρc (ultrases) )


- MİKRODAMLA KİMYASI ile/||/<> FAZ TRANSFER KATALİZİİ

( Mikrodamla kimyası küçük hacimde hızlı reaksiyonken, faz transfer katalizi farklı fazlar arası geçişi sağlar )

( Formül: μL hacim )


- MİKROENKAPSÜLASYON ile/||/<> NANOENKAPSÜLASYON

( Mikroenkapsülasyon mikron boyutunda kapsül oluştururken İLE nanoenkapsülasyon nanometre seviyesinde kapsülleme yapar )

( Formül: 1-1000 μm )


- MİKROEVRİM ile/||/<> MAKROEVRİM

( Mikroevrim tür içi İLE makroevrim tür üstü değişimdir )

( Formül: Popülasyon İLE tür oluşumu )


- MİKROFİLAMENT ile/||/<> MİKROTÜBÜL

( Mikrofilament aktin İLE mikrotübül tübülin proteinidir )

( Formül: 7nm İLE 25nm )


- MİKROFLUIDİK KİMYA ile/||/<> MİKROSİSTON KİMYASI

( Mikrofluıdik kimya akışkanların mikro kanallarla kontrolüyken, mikrosistan kimyası küçük hacimli sistem kimyasıdır )

( Formül: Laminar akış )


- MİKROGLİA ile/||/<> ASTROSİT

( Mikroglia bağışıklık fagositoz İLE astrosit destek kan-beyin. )

( Formül: Immune İLE support )


- MİKROKANONİKAL İLE KANONİKAL İLE BÜYÜK KANONİKAL ile/||/<> İSTATİSTİK TOPLULUKLAR

( Termodinamik sistemlerin istatistiksel tanımları. )

( Formül: Z = Σe^(-βE) )


- MİKROP KURAMSİ ile/||/<> MİASMA KURAMSİ

( Mikrop kuramı hastalıkların spesifik mikroorganizmalar tarafından oluştuğunu İLE miasma kuramı hastalıkların kötü hava ve kokulardan kaynaklandığını iddia eder. Mikrop kuramı bilimsel kanıta dayalı İLE miasma kuramı gözleme dayalı yanlış bir hipotezdir. Pasteur ve Koch mikrop kuramıni kanıtladı. )

( Louis Pasteur tarafından 1860 yılında keşfedildi/formüle edildi. (1822-1895) (Ülke: Fransa) (Alan: Biyoloji, Kimya) (Önemli katkıları: Mikrop teorisi, pastörizasyon, aşı geliştirme (kuduz, şarbon), spontan üreme teorisini çürüttü, fermantasyon süreçlerini açıkladı, antisepsi kavramını tıbba kazandırdı) )


- MİKROP KURAMSİ ile/||/<> SPONTAN ÜREME KURAMSİ

( Mikrop kuramı hastalıkların mikroorganizmalar tarafından oluştuğunu İLE spontan üreme kuramı canlıların cansız maddeden kendiliğinden oluştuğunu savunur. Pasteur kuğu boyunlu balon deneyi ile spontan üremeyi çürüttü İLE mikropların havada ve çevrede bulunduğunu kanıtladı. )

( Louis Pasteur tarafından 1862 yılında keşfedildi/formüle edildi. (1822-1895) (Ülke: Fransa) (Alan: Biyoloji, Kimya) (Önemli katkıları: Mikrop teorisi, pastörizasyon, aşı geliştirme (kuduz, şarbon), spontan üreme teorisini çürüttü, fermantasyon süreçlerini açıkladı, antisepsi kavramını tıbba kazandırdı) )


- MİKRORNA ile/||/<> UZUN KODLAMAYAN RNA

( MikroRNA kısa regülatör İLE uzun kodlamayan RNA uzun düzenleyici. )

( Formül: Short İLE long regulatory RNA )


- MİKROSKOP ile/ve/||/<>/>< TELESKOP

( [Kişinin] Önemini/"büyüklüğünü" gösterir. İLE/VE/||/<>/>< Önemsizliğini/küçüklüğünü gösterir. )

( Kıskançlığın aracı. İLE/VE/||/<>/>< Sevginin aracı. )


- MİKROTÜBÜL ile/||/<> MİKROFİLAMENT

( Mikrotübül tübulin kalın İLE mikrofilament aktin ince. )

( Formül: 25nm İLE 7nm )


- MİLLER İNDİSLERİ İLE BRAVAİS ÖRGÜLERİ ile/||/<> KRİSTALOGRAFİ

( Kristal düzlem ve örgü tanımlamaları. )

( Formül: d_hkl = a/√(h²+k²+l²) )


- MİLUTİN MİLANKOVİÇ ile/ve/||/<>/> ANDRE BERGER

( Güneş ışınımının, zaman içinde nasıl ve ne kadar farklılaştığının araştırması ve hesabını yapan fizikçi astronom. İLE/VE/||/<>/> Bu hesaplamaları daha kesin bir biçimde bilgisayarla yapan iklim uzmanı. )

( 28 Mayıs 1879 - 12 Aralık 1958 İLE/VE/||/<>/> 30 Temmuz 1942 - ... )


- MİNİMAL GENOM İLE SENTETİK GENOM İLE XENOBİYOLOJİ ile/||/<> YAPAY YAŞAM

( Laboratuvarda yaratılan yaşam formları. )

( Formül: JCVI-syn3.0 (531kb) )


- MİNİMAL İLE SYNTHETİC İLE MİRROR ile/||/<> YAPAY GENOMLAR

( Tasarlanmış ve sentezlenmiş genomlar. )

( Formül: 473 temel gen )


- MİNİMAX İLE ALPHA-BETA İLE MCTS ile/||/<> OYUN AĞACI ARAMA

( Bilgisayar oyun stratejileri. )

( Formül: v = max(min(children)) )


- MINKOWSKI DENKLEMİ: 1908


- MİNKOWSKİ İLE SCHWARZSCHİLD İLE KERR İLE REİSSNER ile/||/<> UZAYZAMAN METRİKLERİ

( Farklı uzayzaman geometrileri. )

( Formül: ds² = -c²dt² + dr² + r²dΩ² )


- MİRAS:
MADDE[YAPI] değil/yerine/>< İLİM


- MİRNA İLE SİRNA İLE LNCRNA İLE CİRCRNA ile/||/<> NON-CODİNG RNA

( Kodlamayan RNA türleri. )

( Formül: 21-23 nt (miRNA) )


- MİSEL İLE VEZİKÜL İLE EMÜLSİYON ile/||/<> KOLLOİD YAPILAR

( Surfaktant organize yapıları. )

( Formül: CMC: Kritik misel derişimi )


- MİSEL ile/||/<> VEZİÜL

( Misel tek tabakalı küre İLE veziül çift tabakalı kabarcık. )

( Formül: Surfaktan İLE lipit )


- MISIR TAKVİMİ ile/ve/||/<> ÖMER HAYYAM TAKVİMİ

( En dakik takvimler. )


- MİTOKONDRİ ile/||/<> KLOROPLAST

( Mitokondri ATP üretir İLE kloroplast fotosentez yapar )

( Formül: Solunum İLE fotosentez )

( Lynn Margulis tarafından 1967 yılında keşfedildi/formüle edildi. (1938-2011) (Ülke: ABD) (Alan: Biyoloji) (Önemli katkıları: Endosimbiyotik teori) )


- MİTOKONDRİYAL DNA ile/ve/||/<> NÜKLEER DNA

( Anneden. İLE/VE/||/<> Babadan. | Göze çekirdeğinde bulunan ve iki ebeveynden de alınan genetik kalıtım. )

( Hem kız, hem erkek çocuğa X kromozomunu taşır. İLE/VE/||/<> Sadece erkek çocuğa Y kromozomunu taşır. )


- MİTOS ile/||/<> LOGOS

( Efsanevi düşünceden rasyonel düşünceye geçiş )

( Thales tarafından -600 yılında keşfedildi/formüle edildi. (-624--546) (Ülke: Antik Yunan) (Alan: Matematik, Astronomi, Felsefe) (Önemli katkıları: Geometri teoremleri, Su arkhe teorisi) )


- MİTOSİS İLE MEİOSİS İLE BİNARY FİSSİON ile/||/<> HÜCRE BÖLÜNMESİ

( Farklı hücre çoğalma yolları. )

( Formül: 2n → n (meioz) )


- MİTOZ ile/||/<> MAYOZ/MEİOZ

( Mitoz vücut göze bölünmesi (2n→2n) İLE mayoz üreme gözesi (2n→n) )

( Formül: 2 hücre İLE 4 gamet )

( Walther Flemming tarafından 1882 yılında keşfedildi/formüle edildi. (1843-1905) (Ülke: Almanya) (Alan: Biyoloji) (Önemli katkıları: Mitoz, kromatin) )


- MİYELİN KILIF ile/||/<> ÇIPLAK AKSON

( Miyelin sıçramalı hızlı ~100m/s, çıplak sürekli yavaş ~1m/s. )

( Formül: Ranvier İLE sürekli )


- MİYELİN KILIF ile/||/<> RANVİER BOĞUMU

( Miyelin yalıtkan, Ranvier iletken bölge )

( Formül: Schwann/Oligodendrosit İLE Na⁺ kanal yoğunluğu )


- MİYELİN ile/||/<> MİYELİNSİZ

( Miyelin izolasyon hızlı İLE miyelinsiz yavaş. )

( Formül: Insulated İLE continuous )


- MİYELİN ile/||/<> RANVİER BOĞUMU

( Miyelin yalıtkan kılıf, Ranvier iletim noktasıdır )

( Formül: Yalıtım İLE atlama noktası )


- MN İLE MW İLE PDI ile/||/<> MOLEKÜL AĞIRLIĞI DAĞILIMI

( Polimer boyut dağılımı parametreleri. )

( Formül: PDI = Mw/Mn ≥ 1 )


- MN ile/||/<> MW

( Mn sayı ortalaması İLE Mw ağırlık ortalaması. )

( Formül: Osmometri İLE ışık saçılımı )


- MÖBİUS TRANSFORMATİON ile/||/<> LİNEAR FRACTİONAL

( Möbius (az+b)/(cz+d), linear fractional aynı. )

( Formül: Complex projective İLE rational )


- MOD ile/||/<> MEDYAN

( Mod en sık değer İLE medyan ortanca değerdir )

( Formül: En çok tekrar İLE sıralı orta )


- MODEL THEORY ile/||/<> PROOF THEORY

( Model theory yapıların semantiğini incelerken İLE proof theory ispat sistemlerinin syntax analizini yapar )

( Formül: First-order structure )


- MODERN BİLİM ile/ve/değil/yerine ÇAĞDAŞ BİLİM


- MODERN PERİYODLAR TABLOSU

(

MODERN PERİYODLAR TABLOSU




 1,088


H


1
1A


 


2A
8A


 


7A
4,005


He


2
6,94


Li


3
9,0122


Be


10,811


B


5
12,011


C


6
14,007


N


7
15,999


O


8
18,998


F


9
20,183


Ne


10
22,990


Na


11
24,312


Mg


12
 

 

3B
 

 

4B




5B


 

6B
 

 

7B
 

 

8B
 

 

8B
 

 

8B
 

 

1B
 

 

2B
26,982


Al


13
28,086


Si


14
30,974


P


15
32,064


S


16
35,453




17
39,95


Ar


18
39,10


K


19
40,08


Ca


20
44,956


Sc


21
47,9


Ti


22
50,94


V


23
51,996


Cr


24
54,94


Mn


25
55,847


Fe


26
58,933


Co


27
58,71

Ni

28
63,54


Cu


29
65,37


Zn


30
69,72


Ga


31
72,59


Ge


32
74,922


As


33
78,96


Se


34
79,91


Br


35
83,90


Kr


36
84,47


Rb


37
87,62


Sr


38
88,905


Y


39
91,22


Zr


40
92,91


Nb


41
95,94


Mo


42
(99)


Tc


43
101,07


Ru


44
102,9


Rh


45
106,4


Pd


46
107,88


Ag


47
112,4


Cd


48
114,82


In


49
118,69


Sn


50
121,75


Sb


51
127,6

Te


52
126,9


I


53
131,3


Xe


54
132,9


Cs


55
137,34


Ba


56
Latanitler


57-71
178,49


Hf


72
180,95


Ta


73
183,85


W


74
186,2


Re


75
190,2


Os


76
192,2


Ir


77
195,09


Pt


78
196,967


Au


79
200,59


Hg


80
204,37




81
207,19


Pb


82
208,98


Bi


83
(210)


Po


84
(210)


At


85
(222)


Rn


86
(223)


Fr


87
(227)


Ra


88
Akitinitler


89-103
(260)


Ku


104
 


Unt


105
 


Unh


106
 


Uns


107
 

 

108
 


Une


109
138,91


La


57
140,12


Ce


58
140,91


Pr


59
144,24


Nd


60
145


Pm


61
150,35


Sm


62
151,96


Eu


63
167,25


Gd


64
158,92


Tb


65
162,5


Dy


66
164,93


Ho


67
167,26


Er


68
168,93


Tm


69
173,04


Yb


70
174,97


Lu


71
(227)


Ac


89
140,12


Th


90
(291)


Pa


91
238,03


U


92
(237)


Np


93
(244)


Pu


94
(243)


Am


95
(247)


Cm


96
(247)


Bk


97
(226)


Cf


98
(254)


Es


99
(253)


Fm


100
(256)


Md


101
(256)


No


102
(257)


Lw


103
)

( )

( Periodic Table )

( Periyodik Tablo'da yer almayan tek harf, 'J' harfidir. )

( )

( Keşfeden Ülkeler ve Dönemleri için burayı tıklayınız... )

( image )

( 1- Basit Nesneler Tablosu[Lavoisier]
2- Vis Tellurique[de Chancoutois]
3- El yazması periyodik tablo[Mendeleev]
4- Atomik kütle ve simge dizini[John Dalton]
5- Modern Periyodik tablo

image )


- MODULAR FORM ile/||/<> ELLİPTİC FUNCTİON

( Modular özel dönüşüm kuralı, elliptic çifte periyodik. )

( Formül: Transformation İLE periodicity )


- MODÜLER ARİTMETİK ile/||/<> NORMAL ARİTMETİK

( Modüler kalanla, normal tam değerle çalışır )

( Formül: mod n İLE ℝ )


- MODÜLER FORM ile/||/<> OTO-MORFİK FORM

( Modüler form belirli dönüşüm grubu altında değişmeyen fonksiyonken İLE oto-morfik form daha genel grup etkisi altında değişmezdir )

( Formül: f(az+b/cz+d) )


- MODUS PONENS İLE MODUS TOLLENS İLE SİLOJİZM ile/||/<> ÇIKARIM KURALLARI

( Mantıksal çıkarım yöntemleri. )

( Formül: p→q İLE p ⊢ q )


- MOF İLE COF İLE HOF ile/||/<> GÖZENEKLİ KRİSTALLER

( Metal-organik ve organik çerçeve yapılar. )

( Formül: BET > 5000 m²/g )


- MOF İLE COF İLE ZEOLİTLER ile/||/<> GÖZENEKLİ MALZEMELER

( Düzenli gözenek yapılı kristal malzemeler. )

( Formül: BET yüzey alanı > 5000 m²/g )


- MOF MALZEMELERİ ile/||/<> ZEOLİTLER

( MOF malzemeleri metal-organik çerçevelerken İLE zeolitler inorganik alümosilikat yapılardır )

( Formül: BET yüzey alanı )


- MOF ile/||/<> COF

( MOF metal-organik 3D İLE COF kovalent organik 2D/3D. )

( Formül: Metal node İLE organik )


- MOL İLE MOLALİTE İLE MOLARİTE İLE NORMALİTE ile/||/<> KONSANTRASYON BİRİMLERİ

( Çözelti derişim ölçüleri. )

( Formül: M = n/V )


- MOL ile/||/<> AVOGADRO SAYISI

( Mol ve Avogadro Sayısı arasındaki ilişki )

( Amedeo Avogadro tarafından 1811 yılında keşfedildi/formüle edildi. )


- MOL ile/||/<> MOLEKÜL

( Mol madde miktarı birimi (6.02×10²³) İLE molekül tek parçacıktır )

( Formül: n İLE N )

( Amedeo Avogadro tarafından 1811 yılında keşfedildi/formüle edildi. (1776-1856) (Ülke: İtalya) (Alan: Kimya) (Önemli katkıları: Avogadro sayısı, mol kavramı) )


- MOL ile/||/<> MOLEKÜL KÜTLESİ

( Mol sayı birimi İLE molekül kütlesi ağırlık )

( Formül: Avogadro sayısı İLE Atomik kütle toplamı )


- MOLARİTE ile/||/<> MOLALİTE

( Molarite mol/litre çözelti İLE molalite mol/kg çözücüdür )

( Formül: M=n/V İLE m=n/mçözücü )


- MOLECULAR EVOLUTİON ile/||/<> MORPHOLOGİCAL EVOLUTİON

( Molecular evolution DNA ve protein dizilerindeki evrimsel değişimi incelerken İLE morphological evolution görünür yapısal değişimi inceler )

( Formül: Sequence divergence )


- MOLECULAR MACHİNE ile/||/<> STATİC MOLECULE

( Molecular machine kontrollü moleküler hareket yapabilirken İLE static molecule sabit konformasyon sergiler )

( Formül: Rotaxane motor )


- MOLEKÜL ile/ve/||/<>/< ELEKTRON ile/ve/||/<>/< ATOM ile/ve/||/<>/< ÇEKİRDEK ile/ve/||/<>/< PROTON - NÖTRON ile/ve/||/<>/< QUARK ile/ve/||/<>/< PLANCK ile/ve/||/<>/< [HIGGS BOZONU?]

( 10üzeri-9 m. İLE/VE/||/<>/< 10üzeri-18 m. İLE/VE/||/<>/< 10üzeri-10 m. İLE/VE/||/<>/< 10üzeri-15 / 10üzeri-14 m. İLE/VE/||/<>/< 10üzeri-15 m. İLE/VE/||/<>/< 10üzeri-19 m. İLE/VE/||/<>/< 10üzeri-43 m. İLE/VE/||/<>/< ??? )


- MOLEKÜLARİTE ile/||/<> REAKSİYON DERECESİ

( Molekülarite kuramk, derece deneyseldir )

( Formül: Mekanizma İLE gözlem )


- MOLEKÜLER İLE HÜCRESEL İLE ORGANİZMA İLE POPÜLASYON ile/||/<> BİYOLOJİ SEVİYELERİ

( Yaşamın organizasyon seviyeleri. )

( Formül: Gen → Ekosistem )


- MOLEKÜLER SAAT ile/||/<> KALİBRASYON

( Moleküler saat mutasyon hızı İLE kalibrasyon fosil tarih. )

( Formül: Rate İLE reference )


- MOLLA ile BEŞİK ULEMÂSI


- MOMENTUM ile/||/<> İMPULS

( Momentum hareket miktarı, impuls momentum değişimidir )

( Formül: p=mv İLE J=FΔt=Δp )


- MONAD İLE COMONAD İLE ADJUNCTİON ile/||/<> İLERİ KATEGORİ KAVRAMLARI

( Kategori kuramınin soyut yapıları. )

( Formül: μ: T² → T İLE η: Id → T )


- MONODENTAT ile/||/<> ÇOK DİŞLİ

( Monodentat tek bağ NH₃, çok dişli chelate EDTA. )

( Formül: Tek İLE çoklu bağlanma )


- MONOFİLETİK ile/||/<> PARAFİLETİK

( Monofiletik tek ata tüm türev İLE parafiletik bazı hariç. )

( Formül: Complete İLE incomplete )


- MONOHİBRİT İLE DİHİBRİT İLE TRİHİBRİT İLE POLİHİBRİT İLE EPİSTASİ ile/||/<> KALITIM ÇAPRAZLAMALARI

( Mendel genetiğinde farklı sayıda özelliğin kalıtım desenleri. )

( Formül: (3:1)ⁿ fenotip oranı )

( Gregor Mendel tarafından 1865 yılında keşfedildi/formüle edildi. )


- MONOİD İLE YARIGRUP İLE GRUP İLE HALKA İLE MODÜL İLE CAD ile/||/<> CEBİRSEL YAPI HİYERARŞİSİ

( Soyut cebirdeki yapıların gittikçe zenginleşen hiyerarşisi. )

( Formül: (G ile*) İLE (R ile+ ile×) İLE (F ile+ ile×) )


- MONOKLİN İLE TRİKLİNİK İLE ORTOROMBİK ile/||/<> KRİSTAL SİSTEMLERİ

( 7 kristal sistemi. )

( Formül: P İLE I İLE F İLE C merkezleme )


- MONOKOT ile/||/<> DİKOT

( Monokot tek çenekli paralel damar İLE dikot iki çenekli ağlı. )

( Formül: One İLE two cotyledons )


- MONOKROMATİK IŞIK ile/||/<> POLİKROMATİK IŞIK (İKİLİ KARŞILAŞTIRMA)

( Monokromatik tek renk, polikromatik çok renklidir )

( Formül: Tek λ İLE çoklu λ )


- MONOLİTİK KOLONLAR ile/||/<> TANECİKLİ KOLONLAR

( Monolitik kolonlar tek parça gözenekli yapıyken İLE tanecikli kolonlar küçük parçacıklarla doldurulmuş yapıdır )

( Formül: Düşük basınç düşüşü )


- MONOMER İLE OLİGOMER İLE POLİMER İLE KOPOLİMER ile/||/<> MAKROMOLEKÜL TÜRLERİ

( Tekrarlanan birimlerden oluşan farklı büyüklükteki molekül zincirleridir. )

( Formül: [-CH₂-CH₂-]ₙ (polietilen) )


- MONOTONE CONVERGENCE ile/||/<> DOMİNATED CONVERGENCE

( Monotone artış/azalış, dominated üst fonksiyon. )

( Formül: Order preserving İLE bounded above )


- MONOTREM ile/||/<> THERİA

( Monotrem yumurta bırakan İLE theria canlı doğuran. )

( Formül: Egg-laying İLE live birth )


- MONTE CARLO İLE FİNİTE ELEMENT İLE SİMPLEX ile/||/<> SAYISAL YÖNTEMLER

( Hesaplamalı problem çözme. )

( Formül: Mesh discretization )


- MONTE CARLO İLE QUASİ-MONTE CARLO ile/||/<> STOKASTİK SİMÜLASYON

( Rastgele örnekleme yöntemleri. )

( Formül: σ ∝ 1/√N (MC) )


- MONTE CARLO YÖNTEMİ ile/||/<> SONLU ELEMANLAR YÖNTEMİ

( Monte Carlo rastgele örnekleme, FEM deterministik bölümleme )

( Formül: Rastgele sayı İLE Mesh oluşturma )


- MONTE CARLO ile/||/<> MOLEKÜLER DİNAMİK

( MC rastgele örnekleme istatistik, MD deterministik Newton. )

( Formül: Metropolis İLE Verlet )

( Isaac Newton tarafından 1687 yılında keşfedildi/formüle edildi. )


- MOONSHİNE CONJECTURE ile/||/<> MONSTROUS MOONSHİNE

( Moonshine conjecture modüler fonksiyon ve grup kuramı bağlantısıyken İLE monstrous moonshine Monster grubu ile J-invariant ilişkisidir )

( Formül: Monster group representation )


- MORAN ile/||/<> SÜRECİ

( Moran süreci (evrim modeli) )

( Patrick Moran tarafından 1958 yılında keşfedildi/formüle edildi. (1917-1988) (Ülke: Avustralya) (Alan: İstatistik, Biyoloji) (Önemli katkıları: Moran süreci, popülasyon genetiği) )


- MORFOGEN İLE GRADYAN İLE PATERN ile/||/<> GELİŞİMSEL SİNYALLER

( Embriyoda şekil oluşumu mekanizmaları. )

( Formül: C(x) = C₀ e^(-x/λ) )


- MORION ile/ve/||/<> HIGGS


- MORPHOGEN İLE ORGANİZER İLE INDUCER ile/||/<> GELİŞİM SİNYALLERİ

( Embriyoda şekil oluşum mekanizmaları. )

( Formül: [Morphogen] → Pattern )


- MORSE İLE FLOER İLE CONTACT ile/||/<> DİFERANSİYEL TOPOLOJİ

( Manifoldlar üzerinde analiz. )

( Formül: f: M → R )


- MORSE THEORY ile/||/<> FLOER HOMOLOGY

( Morse kritik nokta, Floer sonsuz boyut Morse. )

( Formül: Finite dimensional İLE infinite dimensional )


- MORULA İLE BLASTULA İLE GASTRULA ile/||/<> EMBRİYONİK EVRELER

( Erken embriyo gelişim aşamaları. )

( Formül: 2ⁿ göze (n=bölünme) )


- MORULA ile/||/<> BLASTULA

( Morula dolu top İLE blastula içi boş küre )

( Formül: Kompaksiyon İLE kavitasyon )


- MOT İLE OPTİCAL LATTİCE İLE ATOM CHİP ile/||/<> ATOM TUZAKLAMA

( Atomları yakalama ve kontrol teknikleri. )

( Formül: F = -kv - ∇U )


- MOTİVİC HOMOTOPY ile/||/<> ALGEBRAİC K-THEORY

( Motivic homotopy cebirsel geometride homotopi kuramıyken İLE algebraic K-theory halka ve şemaların K-gruplarını inceler )

( Formül: A¹-homotopy )


- MOTİVİC INTEGRATİON ile/||/<> P-ADİC INTEGRATİON

( Motivic integration cebirsel geometride measure kuramıyken İLE p-adic integration p-adik analiz measure kuramıdir )

( Formül: Arc space measure )


- MOTOR İLE SHUTTLE İLE RATCHET ile/||/<> MOLEKÜLER MAKİNELER

( Nano ölçek mekanik sistemler. )

( Formül: kBT scale energy )


- MOTT İLE ANDERSON İLE HUBBARD ile/||/<> ELEKTRON KORELASYONU

( Güçlü etkileşimli elektron sistemleri. )

( Formül: H = -t∑c†cj + U∑ni↑ni↓ )


- MOTT YALITKANI ile/||/<> BAND YALITKANI

( Mott elektron korelasyonu, band tek parçacık bant aralığı. )

( Formül: U >> t İLE E_g )


- MRI ile/||/<> CT

( MRI manyetik rezonans yumuşak doku İLE CT X-ray kemik. )

( Formül: H proton İLE X-ray )


- MRNA ile/||/<> KEŞİF

( Haberci RNA keşfi )

( François Jacob tarafından 1961 yılında keşfedildi/formüle edildi. (1655-1705) (Ülke: İsviçre) (Alan: Matematik) (Önemli katkıları: Bernoulli sayıları, olasılık teorisi) (Nobel: 1965) )


- MRNA ile/||/<> TRNA

( mRNA mesaj taşır İLE tRNA amino asit getirir. )

( Formül: Bilgi İLE taşıyıcı )


- MST İLE MAX FLOW İLE MATCHİNG ile/||/<> GRAF OPTİMİZASYON

( Klasik graf optimizasyon problemleri. )

( Formül: Max flow = Min cut )


- MUALLİMHANE-İ NÜVVÂB ile/=/<>/> MEKTEB-İ NÜVVÂB ile/=/<>/> MEKTEB-İ KUZÂT

( Kadı yetiştirmek amacıyla açılan okullardı. )

( 1853 ile/=/<>/> 1884 ile/=/<>/> 1911 )


- MÛCİT/KÂŞİF değil/yerine/= GELİŞTİRİCİ/BULUCU/ORTAYA ÇIKARAN


- MUHARRİR ile KÂTİP


- MÜKEMMEL SAYI ile/||/<> ARKADAŞ SAYILAR

( Mükemmel sayı bölenlerinin toplamı kendisine eşit İLE arkadaş sayılar birbirlerinin bölen toplamına eşit )

( Formül: σ(n) = 2n (mükemmel) İLE σ(a) = b ve σ(b) = a (arkadaş) )


- MULLİKEN YÜKÜ ile/||/<> NBO YÜKÜ

( Mulliken orbital paylaşım, NBO doğal orbital lokalize. )

( Formül: Basis bağımlı İLE değil )


- MULTİ-COMPONENT REACTİON ile/||/<> TWO-COMPONENT REACTİON

( Multi-component reaction üç veya daha fazla reaktan aynı anda reaksiyona girerken İLE two-component reaction iki reaktan arasında gerçekleşir )

( Formül: MCR efficiency )


- MULTİFERROİC İLE MAGNETOELECTRİC İLE SPİNTRONİCS ile/||/<> ÇOK İŞLEVLİ MALZEMELER

( Birden fazla düzen parametresi. )

( Formül: P·M coupling )


- MULTİVARİATE STATİSTİCS ile/||/<> UNİVARİATE STATİSTİCS

( Multivariate statistics çok değişkenli veri analizi yaparken İLE univariate statistics tek değişkenli analiz yapar )

( Formül: PCA analysis )


- MÜMKÜN DÜNYALAR ile/||/<> GERÇEK DÜNYA

( Mümkün dünyalar mantıksal olasılıklar İLE gerçek dünya fiili durumdur. Kripke semantiği mümkün dünyalar çerçevesinde İLE modal mantık ifadelerini değerlendirir. Zorunluluk tüm mümkün dünyalarda doğruluk. )

( Saul Kripke tarafından 1963 yılında keşfedildi/formüle edildi. (1940-2022) (Ülke: ABD) (Alan: Mantık, Felsefe) (Önemli katkıları: Modal mantık semantiği, Kripke modelleri, isim teorisi, zorunluluk ve olasılık) )


- MUSTAFA KEMAL/ATATÜRK ile/ve/||/<>/< KÂZIM KARABEKİR


- MUTASYON ile/||/<> KURAM

( Mutasyon kuramı ve sıçramalı evrim )

( Hugo de Vries tarafından 1901 yılında keşfedildi/formüle edildi. (1848-1935) (Ülke: Hollanda) (Alan: Botanik, Genetik) (Önemli katkıları: Mutasyon teorisi) )


- MUTASYON ile/||/<> POLİMORFİZM

( Mutasyon nadir değişim İLE polimorfizm yaygın varyant. )

( Formül: 1 den az İLE 1 den fazla )


- MUTASYON ile/||/<> VARYASYON

( Mutasyon DNA değişimi İLE varyasyon çeşitliliktir )

( Formül: Nokta mutasyon İLE boy farkı )


- MÜTEFERRİKA ile İBRAHİM MÜTEFERRİKA


- MÜTENESSİR[Ar. < NESR] ile MÜTENEŞŞİR[Ar.]

( Saçılan, tenessür eden. İLE Dağılan, yayılan, intişar eden. )


- MUTLAK DEĞER ile/||/<> SAYI DEĞERİ

( Mutlak uzaklık, sayı değeri kendisidir )

( Formül: |-5|=5 İLE -5 )


- MUTLAK REFRAKTER ile/||/<> GÖRECELİ REFRAKTER

( Mutlak hiç uyarılamaz, göreceli güçlü uyarı. )

( Formül: Impossible İLE difficult )


- MUTLAK SICAKLIK ile/||/<> BAĞIL SICAKLIK (İKİLİ KARŞILAŞTIRMA)

( Mutlak Kelvin ölçeği, bağıl Celsius/Fahrenheit ölçeğidir )

( Formül: K İLE °C )

( William Thomson (Lord Kelvin) tarafından 1848 yılında keşfedildi/formüle edildi. )


- MUTLAK UZAY ile/||/<> MUTLAK MEKÂN

( )

( Bilinmiyor tarafından keşfedildi/formüle edildi. )


- MUTUAL İLE CONDİTİONAL İLE RELATİVE ile/||/<> BİLGİ ÖLÇÜLERİ

( Farklı bilgi ilişki metrikleri. )

( Formül: I(X;Y) = I(Y;X) ≥ 0 )


- MUTUALİZM İLE KOMMENSALİZM İLE PARAZİTİZM ile/||/<> SİMBİOZ TÜRLERİ

( Türler arası ilişkiler. )

( Formül: Mantar + Alg = Liken )


- MUTUALİZM İLE KOMMENSALİZM İLE PARAZİTİZM ile/||/<> SİMBİYOZ TÜRLERİ

( Türler arası etkileşim tipleri. )

( Formül: +/+ İLE +/0 İLE +/- )


- MUTUALİZM ile/||/<> PARASİTİZM

( Mutualizm +/+ iki fayda İLE parasitizm +/- tek fayda. )

( Formül: Win-win İLE exploitasyon )


- MUTUALİZM ile/||/<> PARAZİTİZM

( Mutualizm karşılıklı yarar İLE parazitizm tek taraflı yarar )

( Formül: +/+ (mutualizm) İLE +/- (parazitizm) )


- MÜZİK ile/||/<> MATEMATİK

( Müzik kuramınin matematiksel temelleri )

( Farabi tarafından 935 yılında keşfedildi/formüle edildi. (870-950) (Ülke: Türkistan) (Önemli katkıları: İkinci öğretmen, mantık, müzik teorisi, siyaset felsefesi) )


- N-GLYCAN İLE O-GLYCAN İLE GPI ile/||/<> GLİKOZİLASYON

( Protein şeker modifikasyonu. )

( Formül: Asn-X-Ser/Thr motifi )


- N-TİPİ İLE P-TİPİ İLE İNTRİNSİK ile/||/<> YARI İLETKEN TÜRLERİ

( Silikon ve germanyumun katkılanma türleri. )

( Formül: E_g(Si) = 1.1 eV )


- N-TİPİ YARIİLETKEN ile/||/<> P-TİPİ YARIİLETKEN

( N-tipi fazla elektron, P-tipi fazla delik )

( Formül: Donor (N) İLE Akseptör (P) )


- N-TİPİ ile/||/<> P-TİPİ

( n-tipi elektron verici katkı İLE p-tipi elektron alıcı katkı. )

( Formül: Donor (P ileAs) İLE Akseptör (B ileGa) )


- NABIZ ile/||/<> TANSİYON

( Nabız kalp atım sayısı İLE tansiyon basınç )

( Formül: Atım/dakika İLE mmHg )


- NADH ile/||/<> FADH₂

( NADH 2.5 ATP ETC İLE FADH₂ 1.5 ATP kompleks II giriş. )

( Formül: Kompleks I İLE II )


- [ne yazık ki]
NAGASAKİ ve/||/<> HİROŞİMA

( Atom bombası, İkinci Dünya Savaşı sırasında sırasıyla 06 ve 09 Ağustos 1945 tarihlerinde atıldı. )


- NAKED SİNGULARİTY İLE FİREWALL İLE FUZZBALL ile/||/<> KARADELİK PARADOKSLARI

( Karadelik fiziği problemleri. )

( Formül: S = A/4 (Bekenstein-Hawking) )


- NANO-CATALYSİS ile/||/<> BULK CATALYSİS

( Nano-catalysis nanoparçacık katalizör kullanırken İLE bulk catalysis makroskopik katalizör kullanır )

( Formül: High surface area )


- NANO-EMÜLSİYON ile/||/<> MİKRO-EMÜLSİYON

( Nano kinetik kararlı 20-200nm, mikro termodinamik <100nm. )

( Formül: Metastabil İLE kararlı )


- NANO-KAPSÜL ile/||/<> NANO-KÜRE

( Kapsül içi boş ilaç taşıma, küre dolu katı. )

( Formül: Hollow İLE solid )


- NANOKOMPOSİTE HİBRİD ile/||/<> NANOKOMPOSİTE AŞILAMASI

( Nanokomposite hibrid farklı materyallerin kimyasal birleşimiken İLE nanokomposite aşılaması fiziksel karışımdır )

( Formül: İnorganik-organik )


- NASH İLE PARETO İLE CORRELATED ile/||/<> DENGE KAVRAMLARI

( Oyun kuramınde denge türleri. )

( Formül: BR(σ₋ᵢ) = σᵢ )


- NASH İLE PARETO İLE STACKELBERG ile/||/<> DENGE KAVRAMLARI

( Oyun kuramınde farklı denge türleri. )

( Formül: BR₁(s₂) ∩ BR₂(s₁) = Nash )


- NATURAL İLE YONEDA İLE KAN ile/||/<> KATEGORİ TEOREMLERİ

( Temel kategori kuramı sonuçları. )

( Formül: Nat(Hom(A ile-) İLE F) ≅ F(A) )


- NATURAL ORBİTAL ile/||/<> CANONİCAL ORBİTAL

( NO yoğunluk matrisi özvektör, canonical Fock özvektör. )

( Formül: Doluluk İLE enerji )


- NAVIER ve/||/<> STOKES (DENKLEMLERİ)


- NAZAR ile/ve RASAT/RASAD


- NE YAPACAĞINI BİLMEK
ile/ve/değil/yerine/<
NE YAPMAYABİLECEĞİNİ/YAPMAYACAĞINI! BİLMEK !!!

( Ne yapman gerektiğinden çok, önce ne yapmaman gerekiğini bil, yeter. Çoğu zaman ne yapman gerektiğini bilemeyebilirsin, fakat ne yapmaman gerektiğini her zaman çok iyi bilebilirsin. )

( İsabet ve kesinlik tutturulamayabilir. İLE/VE/DEĞİL/YERİNE/< İsabet ve kesinlik üzerinedir, kolaylıkla sağlanabilir, tamamen uzlaşımsal ortak bir hareket noktası sunabilir. )

( Kendini gerçekleştirmiş, saygın ve önemli birine sormuşlar:
Nasıl bu noktaya geldiniz?
Yakınlarında bulunan bir kişiyi göstererek, herşeyi ondan öğrendiğini söylemiş.

Çevresindekiler hayret içinde ve inanamayarak demişler ki:
Nasıl olur? O işaret ettiğiniz kişi, her türlü, düzenbazlığı, yalanı, rezilliği yapan biridir.

Yanıt: Heh işte!
O ne yaptıysa ben yapmadım! )

( Bir şey ki, yapmasan da olur, YAPMA!
Bir şey ki, söylemesen de olur, SÖYLEME! )

( Irmağın derinliği, iki ayakla birden ölçülmez! )

( Bilme sanatı, neyi gözardı edeceğini bilmektir. )

( )

( [not] TO KNOW, WHAT TO DO vs./and/but TO KNOW, WHAT, NOT TO DO
TO KNOW, WHAT, NOT TO DO instead of TO KNOW, WHAT TO DO )


- NEDEN? ile/ve/<> NASIL?

( Bilimin sorularıdır. )

( Nedeni olan, nasıla katlanır. )


- NEDENLENMEMİŞ, ZORUNLU VAROLAN ile/ve/<> NEDENLENMİŞ, ZORUNLU VAROLAN


- NEDENLERİN BİLİMİ ile/ve NEDENLERİN NEDENİNİN BİLİMİ

( Bilim. İLE/VE Metafizik. )


- NEDENSEL YASA ile/ve/||/<>/> İSTATİKSEL YASA


- NEDENSELLİK GEÇERLİLİĞİ ile/ve/||/<> RAHATSIZ EDİLMEYEN DÜZEN


- NEDENSELLİK ile/||/<> ALIŞKANLIK

( Nedensellik eleştirisi )

( David Hume tarafından 1748 yılında keşfedildi/formüle edildi. (1711-1776) (Ülke: İskoçya) (Alan: Felsefe) (Önemli katkıları: Şüphecilik, nedensellik eleştirisi) )


- NEDENSELLİK ile/ve/değil/yerine DÖNGÜSELLİK


- NEDENSELLİK ile/ve YETER NEDEN


- NEGATİF SAYILAR ile/||/<> POZİTİF SAYILAR

( Negatif sayılar eksi değerler İLE pozitif sayılar artı değerlerdir. Brahmagupta negatif sayıları sistematize etti. )

( Brahmagupta tarafından 628 yılında keşfedildi/formüle edildi. (598-668) (Ülke: Hindistan) (Alan: Matematik, Astronomi) (Önemli katkıları: Negatif sayılar, sıfırla işlemler) )


- NEM ile BAĞIL NEM

( ... İLE Bir m³ hava içinde bulunan su buharı ağırlığının, aynı koşullardaki havanın doymuş su buharının ağırlığına oranı. )


- NEOLİTİK DEVRİM ile/||/<> SANAYİ DEVRİMİ

( Neolitik devrim tarıma geçiş İLE Sanayi Devrimi makineleşme geçişidir. Neolitik devrim 10 bin yıl sürdü İLE Sanayi Devrimi 200 yılda gerçekleşti. İki devrim insan yaşamını kökten değiştirdi İLE Neolitik devrim yerleşik yaşam İLE Sanayi Devrimi kentleşme getirdi. )

( V. Gordon Childe tarafından 1936 yılında keşfedildi/formüle edildi. (1892-1957) (Ülke: Avustralya/İngiltere) (Alan: Arkeoloji) (Önemli katkıları: Neolitik Devrim kavramını ortaya attı, kentsel devrim teorisi, kültürel evrim yaklaşımı) )


- NEOLİTİK ZİHİNSEL DEVRİM ile/||/<> NEOLİTİK EKONOMİK DEVRİM

( Neolitik zihinsel devrim bilişsel ve sembolik dönüşüm İLE neolitik ekonomik devrim tarım ve hayvancılık geçişidir. Cauvin zihinsel devrim tarım öncesi İLE Childe ekonomik baskı zihinsel değişime yol açtı der. Göbeklitepe zihinsel devrim İLE geleneksel görüş ekonomik devrim önceliği verir. )

( Jacques Cauvin tarafından 1994 yılında keşfedildi/formüle edildi. (1930-2001) (Ülke: Fransa) (Alan: Arkeoloji, Prehistorya) (Önemli katkıları: Neolitik zihinsel devrim teorisi, sembolicizmin tarım öncesi gelişimi, Yakındoğu Neolitik Çağı araştırmaları) )


- NEOPLAZİA ile/||/<> HİPERPLAZİA

( Neoplazia anormal doku büyümesiyken İLE hiperplazia normal hücre sayısı artışıdır )

( Formül: Transformasyon )


- NEPHELAUXETİC ETKİSİ ile/||/<> SPEKTROKİMYASAL ETKİ

( Nephelauxetic kovalent karakter, spektrokimyasal Δ büyüklüğü. )

( Formül: B azalma İLE Δ artma )


- NERNST DENKLEMİ ile/||/<> BUTLER-VOLMER

( Nernst denge potansiyeli, Butler-Volmer akım-aşırıgerilim. )

( Formül: E = E° + RT/nF lnQ )

( Walther Nernst tarafından 1889 yılında keşfedildi/formüle edildi. )


- NERNST ile/||/<> DENKLEMİ

( Elektrokimyasal pil potansiyeli hesaplama denklemi )

( Walther Nernst tarafından 1889 yılında keşfedildi/formüle edildi. (1864-1941) (Ülke: Almanya) (Alan: Kimya) (Önemli katkıları: Nernst denklemi, termodinamik) (Nobel: 1920) )


- NESNE İKİLİĞİ ile UZAY İKİLİĞİ


- NESNE İLE MORFİZMA İLE FUNKTOR ile/||/<> KATEGORİ TEMEL KAVRAMLARI

( Kategori kuramınin yapı taşları. )

( Formül: F: C → D )


- NESNE - KARANLIK NESNE - ANTİ NESNE ile/ve/<> KARANLIK ENERJİ

( %4 İLE/VE/<> %27 İLE/VE/<> %69 )

( )

( VERA RUBIN [23 Temmuz 1928 - 25 Aralık 2016]: Galaksilerin dönüş hızlarıyla ilgili çalışmaların öncüsü sayılan Amerika'lı astronom. [Galaksilerin dönüş eğrileri üzerine çalışarak, galaksilerin açısal hareketinin tahmin edilen biçimiyle gözlemlenen biçimi arasındaki tutarsızlığı ortaya çıkardı.] )

( Paul Dirac - Anti Madde[08 Ağustos 1902 - 20 Ekim 1984] )


- NESNE/MADDE ve IŞIĞIN BÜKÜLMESİ/IŞIĞI BÜKTÜRMESİ


- MADDE ile/ve KARANLIK MADDE


- NESNE ile/ve/||/<>/< SÜPERNOVA

( OBJECT vs./and/||/<>/< SUPERNOVA )


- NESNENİN DURUMLARINDA:
KATI ile/ve AMORF KATI ile/ve SIVI ile/ve GAZ ile/ve PLAZMA ile/ve SÜPER AKIŞKAN ile/ve SÜPER KATI ile/ve DEJENERE KATI ile/ve NÖTRONYUM ile/ve GÜÇLÜ SİMETRİK NESNE ile/ve ZAYIF SİMETRİK NESNE ile/ve KUARK-GLUON PLAZMA ile/ve FERMİYONİK YOĞUNLAŞTIRMA ile/ve BOSE-EINSTEIN YOĞUNLAŞTIRMASI ile/ve ACAYİP NESNE

( ... İLE/VE ... İLE/VE ... İLE/VE ... İLE/VE Bir gaz boşalma tüpünde, elektron ve artı iyonları, yaklaşık olarak eşit sayıda içeren, iyonlaşmış gaz ortamı. | Güneşteki ısıl nükleer tepkimelerin oluştuğu, çok yüksek sıcaklıkta oldukça yüksek derecede iyonlanmış, maddenin dördüncü durumu olarak da tanımlanan akışkan ortam. İLE/VE ... İLE/VE ... İLE/VE ... İLE/VE ... İLE/VE ... İLE/VE ... İLE/VE ... İLE/VE ... İLE/VE ... İLE/VE ... İLE/VE ... )

( )


- NESNESİNE/KONUSUNA GÖRE İLİM ile/ve AMACINA GÖRE İLİM


- NETWORK İLE FLUX İLE CONSTRAİNT ile/||/<> METABOLİK MODELLEME

( Gözesel metabolizma modellemesi. )

( Formül: Sv = 0 (steady state) )


- NETWORK THEORY ile/||/<> GRAPH THEORY

( Network theory gerçek dünya ağ sistemlerini modellerken İLE graph theory soyut graph yapılarının matematik özelliklerini inceler )

( Formül: Scale-free networks )


- NEURAL NETWORK POTENTİAL İLE GRAPH NEURAL NETWORK İLE VAE ile/||/<> ML KİMYA

( Makine öğrenmesi kimya uygulamaları. )

( Formül: E = NN(R) )


- NEUROETHOLOGY ile/||/<> CLASSİCAL NEUROSCİENCE

( Neuroethology doğal davranış sırasında sinir sistemi aktivitesini incelerken İLE classical neuroscience laboratuvar koşullarında sinir sistemi inceler )

( Formül: Natural behavior neuroscience )


- NEUTRAL İLE NEARLY NEUTRAL İLE SELECTİON ile/||/<> MOLEKÜLER EVRİM

( Evrim kuramları. )

( Formül: Ne·s << 1 (neutral) )


- NEUTRON STAR ile/||/<> BLACK HOLE

( Neutron star aşırı yoğun nötron materyaliyken İLE black hole event horizon ötesi gravitasyonel çökmedir )

( Formül: Chandrasekhar limit )


- NEVANLİNNA THEORY ile/||/<> JENSEN FORMULA

( Nevanlinna değer dağılım, Jensen ortalama-sıfır ilişkisi. )

( Formül: Value distribution İLE mean-zero relation )


- NEWTON MEKANİĞİ ile/||/<> KUANTUM MEKANİĞİ

( Newton makro dünyayı, kuantum mikro dünyayı tanımlar )

( Formül: F=ma İLE ĤΨ=EΨ )

( Albert Einstein tarafından 1905 yılında keşfedildi/formüle edildi. (1879-1955) (Ülke: Almanya/ABD) (Alan: Fizik) (Önemli katkıları: Görelilik teorisi, fotoelektrik etki) (Nobel: 1921) )


- NEWTON YASALARI İLE LAGRANGE İLE HAMİLTON ile/||/<> KLASİK MEKANİK FORMÜLASYONLARI

( Klasik mekaniğin üç farklı matematiksel ifadesi. )

( Formül: S = ∫L dt )

( Isaac Newton tarafından 1687 yılında keşfedildi/formüle edildi. )


- NEWTON ve/||/<>/> COULOMB

( 04 Ocak 1643 - 31 Mart 1727 VE/||/<>/> 14 Haziran 1736 - 23 Ağustos 1806 )

( image )


- NEWTON ile/ve/<> EINSTEIN ile/ve/<> FEYNMAN


- NEWTON ve/||/<> EINSTEIN ve/||/<> PLANCK


- NEWTON ile NEVTON[< NEWTON]

( ... İLE Uluslararası birim sisteminde, kütlesi 1 kg. olan cisme, saniye karede 1 metrelik bir ivme veren güç birimi. )

( 1 kilonewton [kN] = 1000 newton [N]

1 gram-force [gf] = 0.00980665 newton [N]

1 kilogram-force [kgf] = 9.80665 newton [N]

1 ton-force (metric) [tf] = 9806.65 newton [N]

1 exanewton [EN] = 1.0E+18 newton [N]

1 petanewton [PT] = 1.0E+15 newton [N]

1 teranewton [TN] = 1000000000000 newton [N]

1 giganewton [GN] = 1000000000 newton [N]

1 meganewton [MN] = 1000000 newton [N]

1 hectonewton [hN] = 100 newton [N]

1 dekanewton [daN] = 10 newton [N]

1 decinewton [dN] = 0.1 newton [N]

1 centinewton [cN] = 0.01 newton [N]

1 millinewton [mN] = 0.001 newton [N]

1 micronewton [µN] = 1.0E-6 newton [N]

1 nanonewton [nN] = 1.0E-9 newton [N]

1 piconewton [pN] = 1.0E-12 newton [N]

1 femtonewton [fN] = 1.0E-15 newton [N]

1 attonewton [aN] = 1.0E-18 newton [N]

1 dyne [dyn] = 1.0E-5 newton [N]

1 joule/meter [J/m] = 1 newton [N]

1 joule/centimeter [J/cm] = 0.01 newton [N]

1 ton-force (short) = 8896.443230521 newton [N]

1 ton-force (long) [tonf (UK)] = 9964.0164181707 newton [N]

1 kip-force [kipf] = 4448.2216152548 newton [N]

1 kilopound-force [kipf] = 4448.2216152548 newton [N]

1 pound-force [lbf] = 4.4482216153 newton [N]

1 ounce-force [ozf] = 0.278013851 newton [N]

1 poundal [pdl] = 0.1382549544 newton [N]

1 pound foot/square second = 0.1382549544 newton [N]

1 pond [p] = 0.00980665 newton [N]

1 kilopond [kp] = 9.80665 newton [N] )


- NEWTON ve/||/<>/> VOLTAIRE

( Isaac Newton - The Last Magician [BBC Documentary] )


- NGS İLE SANGER İLE NANOPORE ile/||/<> DNA DİZİLEME TEKNOLOJİLERİ

( Farklı nesil dizileme yöntemleri. )

( Formül: Okuma uzunluğu: Sanger < NGS < Nanopore )


- CUSANUS ve/||/<>/> KOPERNİK ve/||/<>/> PARASELSUS

( 1401 - 11 Ağustos 1464 VE/||/<>/> 19 Şubat 1473 - 24 Mayıs 1543 VE/||/<>/> 1493 - 24 Eylül 1541 )


- [ne yazık ki]
NİCE KİŞİLER ile NİCE GİYSİLER

( [ne yazık ki] Görürüz, üstünde giysi olmayan. İLE Görürüz, içinde insan olmayan. )


- NİCELİKLER ile YER/MEKÂN

( [zıtlık/zıddı] Yoktur. İLE Vardır. )


- NİÇİN? ile/ve/değil/yerine/önce/||/<>/>/< NASIL?

( Ne için? İLE/VE/DEĞİL/YERİNE/ÖNCE/||/<>/>/< Ne asıl? )

( Niçin'i olan, nasıl'a [biraz/bazen] "katlanabilir". )

( Sokrates öncesi > Sokrates > Platon > Aristoteles. İLE/VE/DEĞİL/YERİNE/ÖNCE/||/<>/>/< Aristoteles > Descartes > Newton > Kant > Hegel ve sonrası. )


- NICOLAS COPERNICUS


- NICOLAUS CUSANUS ile/ve/||/<> ANAXAGORAS


- NIELS HENRIK DAVID BOHR ve/||/<> MAX BORN

( 07 Ekim 1885 - 18 Kasım 1962 ve/||/<> 11 Aralık 1882 - 05 Ocak 1970 )


- ...'NIN:
KANITI ile/değil GÖSTERGESİ


- NİŞ ile/||/<> HABİTAT

( Niş ekolojik rol İLE habitat yaşam yeridir )

( Formül: İşlev İLE yer )


- NISQ İLE FAULT-TOLERANT İLE ANALOG İLE DİGİTAL ile/||/<> KUANTUM BİLGİSAYAR ÇAĞLARI

( Kuantum hesaplama evreleri. )

( Formül: ~1000 logical qubits )


- NISQ ile/||/<> HATA TOLERANSLI

( NISQ gürültülü yakın dönem, toleranslı tam düzeltmeli gelecek. )

( Formül: ~100 qubit İLE 10⁶ qubit )


- NİTROJEN FİKSASYONU ile/||/<> NİTRİFİKASYON

( Nitrojen fiksasyonu atmosferik azotu amonyağa dönüştürür İLE nitrifikasyon amonyağı nitrata dönüştürür. Nitrojen fiksasyonu Rhizobium gibi bakteriler yapar İLE nitrifikasyon Nitrosomonas ve Nitrobacter gerçekleştirir. Beijerinck ve Winogradsky bu süreçleri keşfetti. )

( Martinus Beijerinck tarafından 1901 yılında keşfedildi/formüle edildi. (1851-1931) (Ülke: Hollanda) (Alan: Mikrobiyoloji) (Önemli katkıları: Virüsleri keşfetti, zenginleştirme kültürü tekniği, azot fiksasyonu bakterileri) )


- NMR İLE IR İLE UV-VİS İLE MS ile/||/<> ANALİTİK SPEKTROSKOPİ

( Molekül karakterizasyon teknikleri. )

( Formül: ΔE = hν )


- NMR SPEKTROSKOPİ ile/||/<> MASS SPEKTROSKOPİ

( NMR manyetik çekirdek rezonansı, MS kütle/yük oranı )

( Formül: δ (ppm) kimyasal kayma İLE m/z oranı )


- NMR ile/||/<> EPR

( NMR çekirdek spin ¹H ¹³C İLE EPR elektron spin radikaller. )

( Formül: MHz İLE GHz )


- NMR ile/||/<> ESR

( NMR çekirdek spin İLE ESR elektron spin rezonansıdır )

( Formül: Çekirdek İLE elektron )


- NOETHER ile/||/<> TEOREMİ

( Simetri ve korunum yasaları ilişkisi )

( Emmy Noether tarafından 1915 yılında keşfedildi/formüle edildi. (1882-1935) (Ülke: Almanya) (Alan: Matematik, Fizik) (Önemli katkıları: Soyut cebir, Noether teoremi) )


- NOKTA İLE DOĞRU İLE DÜZLEM İLE UZAY İLE HİPERUZAY ile/||/<> BOYUT HİYERARŞİSİ

( 0-boyuttan n-boyuta geometrik nesnelerin boyut sıralamasıdır. )

( Formül: ℝ⁰ ⊂ ℝ¹ ⊂ ℝ² ⊂ ℝ³ ⊂ ℝⁿ )


- NOKTA İLE DOĞRU İLE DÜZLEM İLE UZAY ile/||/<> GEOMETRİK BOYUTLAR

( Temel geometrik nesneler. )

( Formül: dim = 0 İLE 1 İLE 2 İLE 3 )


- NOKTA MUTASYON ile/||/<> FRAMESHİFT MUTASYON

( Nokta tek baz, frameshift çerçeve kaymasıdır )

( Formül: Substitüsyon İLE insersiyon/delesyon )


- NOKTA MUTASYON ile/||/<> INDEL

( Nokta tek baz değişim, indel ekleme/silme. )

( Formül: Substitution İLE insertion/deletion )


- NOKTA ile/ve/||/<>/> ÇİZGİ ile/ve/||/<>/> ÜÇGEN ile/ve/||/<>/> PİRAMİT

( Tek nokta. İLE/VE/||/<>/> İki nokta. İLE/VE/||/<>/> Üç nokta. İLE/VE/||/<>/> Dört nokta. )


- NOKTA ile/||/<> DOĞRU

( Nokta boyutsuz İLE doğru tek boyutludur )

( Formül: 0D İLE 1D )


- NOKTA ve/||/<> DÜZLEM ve/||/<> NESNE/ŞEY

( Biraradalığı vermezler. )


- NOKTA ile/ve/||/<> KÜRE

( Uzaktan bakarsak. İLE/VE/||/<> Yakından bakarsak. )

( POINT vs./and/||/<> SPHERE )


- NOKTALI DENGE ile/||/<> GRADUALİZM

( Noktalı sıçramalı denge, gradualizm kademeli. )

( Formül: Gould İLE Darwin )


- NOKTASAL İLE DÜZGÜN İLE L² ile/||/<> YAKINSAKLIK TÜRLERİ

( İşlev dizilerinin farklı yakınsaklık modları. )

( Formül: ||fₙ - f||∞ → 0 )


- NOMİNALİZM ile/||/<> REALİZM

( Tümeller tartışması )

( William Ockham tarafından 1320 yılında keşfedildi/formüle edildi. (1287-1347) (Ülke: İngiltere) (Alan: Felsefe, Mantık) (Önemli katkıları: Occam'ın usturası) )


- NON-ABELİAN GEOMETRİ ile/||/<> ABELİAN GEOMETRİ

( Non-Abelian geometride gauge alanlar komüte etmezken İLE Abelian geometride komüte ederler )

( Formül: [D_μ İLE D_ν] ≠ 0 )


- NON-LİNEAR OPTİCS ile/||/<> LİNEAR OPTİCS

( Non-linear optics yoğun ışıkta malzeme yanıtının lineer olmadığı durumken İLE linear optics ışık-madde etkileşiminin lineer olduğu durumudur )

( Formül: Kerr effect )


- NON-PARAMETRİC STATİSTİCS ile/||/<> PARAMETRİC STATİSTİCS

( Non-parametric statistics dağılım varsayımı olmadan analiz yaparken İLE parametric statistics belirli dağılım varsayımları kullanır )

( Formül: Rank-based tests )


- NON-PARAMETRİC ile/||/<> PARAMETRİC

( Non-parametric dağılım varsaymaz İLE parametric varsayar. )

( Formül: Distribution-free İLE assumes distribution )


- NONCOMMUTATİVE GEOMETRY ile/||/<> SPECTRAL GEOMETRY

( Noncommutative geometry cebirsel yaklaşımla geometri yaparken İLE spectral geometry operatör spektrumu ile geometri yapar )

( Formül: Gelfand-Naimark duality )


- NONSENSE ile/||/<> FRAMESHİFT

( Nonsense erken stop İLE frameshift çerçeve kayması. )

( Formül: Stop kodon İLE okuma çerçevesi )


- NORM TOPOLOJİ ile/||/<> WEAK TOPOLOJİ

( Norm ||x-y|| mesafe, weak linear functional süreklilik. )

( Formül: Strong İLE weak convergence )


- NORMAL DAĞILIM ile/||/<> UNİFORM DAĞILIM

( Normal çan eğrisi, uniform düz dağılımdır )

( Formül: Gauss İLE eşit olasılık )

( Carl Friedrich Gauss tarafından 1809 yılında keşfedildi/formüle edildi. (1777-1855) (Ülke: Almanya) (Alan: Matematik) (Önemli katkıları: Sayılar teorisi, istatistik, manyetizma) )


- NORMAL DAĞILIM ile/||/<> ÜSTEL DAĞILIM

( Normal çan eğrisi simetrik, üstel bekleme süresi asimetrik )

( Formül: N(μ ileσ²) İLE λe^(-λx) )

( Carl Friedrich Gauss tarafından 1809 yılında keşfedildi/formüle edildi. (1777-1855) (Ülke: Almanya) (Alan: Matematik) (Önemli katkıları: Sayılar teorisi, istatistik, manyetizma) )


- NORMAL İLE BİNOM İLE POİSSON İLE ÜSTEL İLE GAMMA İLE BETA ile/||/<> OLASILIK DAĞILIMLARI

( İstatistikte sıkça kullanılan altı temel olasılık dağılımı. )

( Formül: f(x) = (1/σ√2π)e^(-(x-μ)²/2σ²) )


- NORMAL ile/||/<> COMPLETELY REGULAR

( Normal kapalı küme ayrık İLE completely regular Urysohn lemma. )

( Formül: Closed separation İLE function separation )


- NÖRO-BEHÇET ile/||/<> MULTİPL SKLEROZ

( Nöro-Behçet beyin sapı tutulumu İLE multipl skleroz beyaz cevher lezyonlarıdır. Nöro-Behçet vaskülit tabanlı İLE MS demiyelinizasyondur. İkisi de nörolojik semptomlar İLE farklı patolojik mekanizmalar gösterir. )

( Hulusi Behçet tarafından 1937 yılında keşfedildi/formüle edildi. (1889-1948) (Ülke: Türkiye) (Alan: Dermatoloji, İmmünoloji) (Önemli katkıları: Behçet hastalığını 1937 yılında tanımladı. Üçlü semptom kompleksini (ağız yaraları, genital yaralar, göz iltihabı) bir hastalık olarak ortaya koydu. İsmini taşıyan ilk Türk doktor.) )


- NÖRO-BULANIK ile/||/<> GENETİK-BULANIK

( Nöro-bulanık sinir ağları ile İLE genetik-bulanık genetik algoritmalar ile birleştirilmiş sistemler )

( Jang tarafından 1993 yılında keşfedildi/formüle edildi. (Ülke: Bilinmiyor) (Alan: matematik) )


- NÖTRAL KURAM ile/||/<> SEÇİLİM KURAMSİ

( Nötral çoğu mutasyon etkisiz, seçilim adaptif. )

( Formül: Kimura İLE Darwin )


- NÖTRİNO SALINIMI ile/||/<> KARIŞIM AÇISI

( Nötrino çeşit değiştirme, karışım PMNS matrisi. )

( Formül: ν_e ↔ ν_μ ↔ ν_τ )


- NÖTRON YILDIZI İLE KARA DELİK İLE KUARK YILDIZI ile/||/<> EGZOTİK GÖK CADLERİ

( Aşırı yoğun astrofizik nesneler. )

( Formül: Rs = 2GM/c² (Schwarzschild) )


- NÖTRON[Fr.] ile/ve PROTON[Yun.]

( Yaklaşık olarak proton ağırlığında ve elektrik yüklü olmayan bir atom parçacığı[yüksüz parçacık]. İLE Atom çekirdeğinde, her biri +1 pozitif elektrik yükü taşıyan atom parçacığı. | Hidrojen atomunun çekirdeği. )

( Kütleleri hemen hemen aynı olup, her biri yaklaşık 1.7 x 10¯²4 gramdır. )


- NÖTRON ile/||/<> PROTON

( Nötron yüksüz, proton pozitif yüklüdür, ikisi de çekirdektedir )

( Formül: n⁰ İLE p⁺ )


- NÜKLEER FİSYON ile/||/<> NÜKLEER FÜZYON

( Fisyon U/Pu bölünme mevcut, füzyon D-T birleşme geliştirilme. )

( Formül: Atık sorun İLE temiz )


- NÜKLEON ile/||/<> LEPTON

( Nükleon (p,n) güçlü etkileşir, lepton (e,ν) güçlü etkileşmez. )

( Formül: Kuark yapısı İLE temel )


- NUMERİCAL MATHEMATİCS ile/||/<> SYMBOLİC MATHEMATİCS

( Numerical mathematics sayısal yaklaşım yöntemleri kullanırken İLE symbolic mathematics cebirsel sembolik manipülasyon yapar )

( Formül: Finite element method )


- NUTRİGENOMİCS ile/||/<> NUTRİTİON SCİENCE

( Nutrigenomics beslenmenin gen ifadesine etkisini incelerken İLE nutrition science genel beslenme ve sağlık ilişkisini inceler )

( Formül: Gene-diet interaction )


- OBEZİTE İLE İLİŞKİLİ MİKROBİYOTA ile/||/<> ZAYIFLARLA İLİŞKİLİ MİKROBİYOTA

( Obezlerde Firmicutes/Bacteroidetes oranı yüksek İLE zayıflarda bu oran düşüktür. Obezite mikrobiyotası daha fazla enerji hasadı İLE zayıf mikrobiyotası daha az enerji hasadı sağlar. )

( Jeffrey Gordon tarafından 2006 yılında keşfedildi/formüle edildi. (1947-) (Ülke: ABD) (Alan: Gastroenteroloji, Mikrobiyoloji) (Önemli katkıları: Bağırsak mikrobiyotasının obezite ve metabolizmadaki rolü) )


- ODE İLE PDE İLE STOCHASTİC ile/||/<> BİYOLOJİK MODELLEME

( Matematiksel biyoloji yaklaşımları. )

( Formül: dX/dt = αX - βXY )


- ÖĞELER ile LANTAN DİZİSİ

( Kimyasal yollarla daha yalın maddelere ayrıştırılamayan maddeler. İLE Atom numarası 57 ile 71 arasındaki, seyrek bulunan elementlerin oluşturduğu grup. )

( Element Keşiflerinin Ülke Tablosu )

( ELEMENTS vs. LANTHANIDE SERIES )


- OHM İLE JOULE İLE WATT ile/||/<> ELEKTRİK GÜÇ YASALARI

( Elektrik devrelerinde güç ve enerji ilişkileri. )

( Formül: P = V²/R = I²R = VI )

( Georg Ohm tarafından 1827 yılında keşfedildi/formüle edildi. (1789-1854) (Ülke: Almanya) (Alan: Fizik) (Önemli katkıları: Ohm yasası, elektrik direnci) )


- OHM İLE KİRCHHOFF İLE THEVENİN İLE NORTON ile/||/<> DEVRE TEOREMLERİ

( Elektrik devre analizi kanunları. )

( Formül: ΣI = 0 İLE ΣV = 0 )

( Georg Ohm tarafından 1827 yılında keşfedildi/formüle edildi. (1789-1854) (Ülke: Almanya) (Alan: Fizik) (Önemli katkıları: Ohm yasası, elektrik direnci) )


- OHM YASASI ile/||/<> KİRCHHOFF YASALARI

( Ohm tek eleman, Kirchhoff tüm devre analizidir )

( Formül: V=IR İLE ΣI=0 ileΣV=0 )

( Georg Ohm tarafından 1827 yılında keşfedildi/formüle edildi. (1789-1854) (Ülke: Almanya) (Alan: Fizik) (Önemli katkıları: Ohm yasası, elektrik direnci) )


- OK PARADOKSU ile/||/<> AN PARADOKSU

( Ok paradoksu her anda ok hareketsiz İLE hareket paradoksu zamanın doğasını sorgular. Zenon her an ok durağansa hareket olanaksız İLE bu süreklilik ve ayrıklık problemini gösterir. Diferansiyel hesap ile çözüldü. )

( Zenon (Elea) tarafından -450 yılında keşfedildi/formüle edildi. (-490--430) (Ülke: Antik Yunan) (Alan: Felsefe, Mantık) (Önemli katkıları: Zenon paradoksları (Aşil ve kaplumbağa, ok paradoksu), hareket ve bölünebilirlik paradoksları) )


- ÖKLİD GEOMETRİSİ:
YER/DÜNYA İÇİN değil GÖK İÇİN


- ÖKLİD GEOMETRİSİ ile/||/<> ÖKLİD DIŞI GEOMETRİ

( Öklid geometrisi düzlemde paralel aksiyomunu kabul ederken, öklid dışı geometriler etmez.

Düzlemsel. İLE Eğri uzaylarda. )

( Formül: Öklid: Üçgen iç açıları toplamı = 180°\nHiperbolik: < 180°\nEliptik: > 180°

Σ açı = 180° (Öklid) İLE ≠180° (Öklid dışı) )

( Öklid tarafından -300 yılında keşfedildi/formüle edildi. (-325--265) (Ülke: Antik Yunan) (Alan: Matematik) (Önemli katkıları: Öklid geometrisi, Elemanlar kitabı) )


- ÖKLİD İLE GENİŞLETİLMİŞ ÖKLİD İLE BİNARY ile/||/<> EBOB ALGORİTMALARI

( En büyük ortak böleni bulma yöntemleri. )

( Formül: gcd(a ileb) = gcd(b İLE a mod b) )

( Öklid tarafından -300 yılında keşfedildi/formüle edildi. (-325--265) (Ülke: Antik Yunan) (Alan: Matematik) (Önemli katkıları: Öklid geometrisi, Elemanlar kitabı) )


- ÖKLİD İLE HİPERBOLİK İLE ELİPTİK İLE PROJEKTİF ile/||/<> GEOMETRİ TÜRLERİ

( Farklı aksiyom sistemlerine dayanan dört temel geometri. )

( Formül: K = 0 İLE K < 0 İLE K > 0 )

( Öklid tarafından -300 yılında keşfedildi/formüle edildi. (-325--265) (Ülke: Antik Yunan) (Alan: Matematik) (Önemli katkıları: Öklid geometrisi, Elemanlar kitabı) )


- ÖKLİD ve/||/<>/> POSTULATLARI

( 1- Bir noktadan, bir noktaya, tek bir doğru çizilebilir.

2- Sonlu bir doğru, yine bir doğru olarak uzatılabilir.

3- Bir merkez ve bir mesafe, çemberi tanımlar.

4- Tüm dik açılar, birbirine eşittir.

5- Eğer bir doğru, iki doğruyu kesiyorsa iç açıları toplamı, iki dik açıdan küçük olan tarafta iki doğru kesişir.

(Bir doğruya, dışındaki bir noktadan yalnız bir tek paralel doğru çizilebilir.[John Playfair]) )