B ile başlayan FaRkLaR
KARIŞTIRILMAMASI GEREKENLER!!!
(SÜREKLİ AYIRDINDA OLUNMASI GEREKENLER!!!)
itibarı ile 21.699 başlık/FaRk ile birlikte,
21.699 katkı[bilgi/açıklama] yer almaktadır.
Kılavuz içinde sözcük Ara/Bul...
(41/88)
- İNFRASOUND İLE İŞİTİLEBİLİR İLE ULTRASOUND ile/||/<> SES FREKANS BANTLARI
( Ses dalgası frekans aralıkları. )
( Formül: f = v/λ )
- INGA
( Amazon'un Ant dağlarındaki [Kanopi'lerde] ağaçların en üst dallarında bulunan, sulu bir meyve.[Tadı, vanilyaya benzemektedir.] )
- İNGİLİZ SERVİSİ ile FRANSIZ SERVİSİ ile RUS SERVİSİ ile AMERİKAN SERVİSİ
( Uluslararası dört çeşit servis yöntemi vardır: * İNGİLİZ SERVİSİ: Misafirin sağ tarafından önüne koyulan sıcak ve boş yemek tabağına, garson tarafından fayansta, mutfaktan alınan yemek misafirin solundan, maşa ile yapılır. İLE * FRANSIZ SERVİSİ: Mutfaktan fayansta getirilen yemek misafirin solundan maşa vasıtasıyla kendi tabağına yaptığı servis biçimidir. İLE * RUS SERVİS: Servant servisi olup, mutfaktan getirilen yemekler misafir masasının yanındaki hazırlık masasında garson tarafından tabaklara konularak misafirin solundan yaptığı servis biçimidir. İLE * AMERİKAN SERVİSİ: Tabak servisi olup, yiyecekler ve garnitürleri mutfakta hazırlanarak tabakta getirilir. Ve misafirin uygun olan tarafından servis yapılır. Bu servis otellerin lobilerinde, kafeteryalarında, snack barlarında yapılır. Özelliği bir kurala bağlı olmamasıdır. )
- İNGİLİZ YARARCILIĞI ile/ve/||/<>/> EVRİMCİ DOĞACILIK ile/ve/||/<>/> AMERİKAN YARARCILIĞI
- İNGİLİZCE'NİN TARİHÇESİ...
( )
- İNGLİÇ ile SARIMSAK
[< Divân-ü Lugât-it-Türk]
( Sarımsağa benzeyen bir dağ bitkisi. İLE ... )
- İNHA[Ar.] ile YÖNERGE
( Resmi bir göreve atama ya da bir üst aşama için yazılan yazı. İLE ... )
- İNHALE ile/||/<> EKSHALE
( İnhale nefes alma O2 İLE ekshale nefes verme CO2. )
( Formül: Inspiration İLE expiration )
- İNHİBİSYON/INHIBITION[İng.] değil/yerine/= ENGELLE(N)ME
- İNHİBİTÖR[İng.] değil/yerine/= ENGELLEYİCİ
- İNHİMAK ile/ve/değil/yerine/||/<>/> BAĞIMLILIK
( Bir şeye, aşırı düşkünlük gösterme, kapılma. İLE/VE/||/<>/> ... )
- İNHİMAK[Ar.] ile İPTİLÂ[Ar.]
( Bir şeye, aşırı düşkünlük gösterme, kapılma. İLE Düşkünlük, tiryakilik. )
- İNHİTÂT[Ar.] ile/||/<> İNZİLÂL[Ar. < ZELÎL]
( Son bulma, yıkılıp dağılma. | Güçten düşme, yaşlanma, inginlik. İLE Hor görme, aşağı tutma, aşağılama. )
- İNİŞ >< ÇIKIŞ ile/ve/||/<> GİDİŞ >< GELİŞ
- İN'İSÂM[Ar.] ile/değil/yerine/>< İN'İSÂR[Ar.]
( Sıkılma. İLE/DEĞİL/YERİNE/>< Koruma. )
- İNKÂR ETMEK ile ANLAMAK
( TO DENY vs. TO UNDERSTAND )
- İNKÂR:
KABUL ETMEMEK ile/değil/||/<> KARŞI GELMEK/ÇIKMAK
- İNKÂR değil BİLDİĞİNİZ GİBİ
- İNKÂR ile/ve/değil/yerine/||/<>/< İNSAN
- İNKÂR ile/değil İTİRAF
- İNKÂRCI/LIK ile/ve/değil/||/<>/< KUŞKUCU/LUK
- İNKILÂP değil/yerine/=/= DEVRİM
- İNKILÂP ile HULF
- İNKİLAP[Ar. < KELB] ile/değil İNKILÂP[Ar. < KALB]
( Köpekleşme. İLE/DEĞİL Toplum düzenini ve yapısını daha iyi duruma getirmek için yapılan köklü değişiklik, iyileştirme, devrim. | Bir durumdan başka bir duruma geçiş, dönüşüm. )
- İNLEME ile/değil/yerine/>< DİNLEME
( Bilgisizlikten, geç kalmış olmaktan dolayı inlemek istemiyorsan, (daha çok) dinlemelisin! )
- İNME ile SÖNÜMLENME
- İNNATE İLE LEARNED İLE IMPRİNTİNG ile/||/<> DAVRANIŞ TÜRLERİ
( Hayvan davranış kategorileri. )
( Formül: Critical period )
- INNER PRODUCT ile/||/<> NORM
( Inner product ⟨u,v⟩ iki vektör, norm ||v|| tek vektör. )
( Formül: Bilinear İLE length )
- İNORGANİK SCİNTİLLATOR ile/||/<> ORGANİK SCİNTİLLATOR
( İnorganik scintillator kristal yapıda radyasyonu ışığa çevirirken İLE organik scintillator organik moleküllerle floresan verir )
( Formül: CsI(Tl) )
- İNORGANİK[İng.]/ANORGANİK[Fr.] ile/||/<>/> KİMYASAL ile/||/<>/> ORGANİK
( )
( Karbon dışındaki ögelerin bileşiklerini inceleyen kimya dalı. İLE/||/<>/> ... İLE/||/<>/> Karbon bileşiklerini inceleyen kimya dalı. )
- INPUT[İng.] değil/yerine/= GİRDİ
- İNSAF ile/ve/<>/> İMAN
- İNSAN ANLIĞI/ZEKÂSI ile/değil/||/<>/> KİŞİNİN ANLIĞI/ZEKÂSI (ya da ANLIK/ZEKÂ)
- İNSAN BİLİMİ/ANTROPOLOJİ ile İNSANIN GELİŞMESİ BİLİMİ
( BEŞERİYYÂT ile ... )
( ANTHROPOLOGY vs. EUGENICS )
- İNSAN BİLİMLERİ ile/ve FEN BİLİMLERİ
- İNSAN:
DİRİMSEL(BİYO) ve/||/<> ANLIKSAL/ZİHİNSEL(PSİKO) ve/||/<> TOPLUMSAL(SOSYAL) VAROLAN
- İNSAN:
DOĞA VAROLANI ve/||/<>/> EĞİTİM VAROLANI
- İNSAN:
DÜNYANIN ve/||/<> TOPRAĞIN TUZU
(
)
- İNSAN:
"ET/KEMİK" ile/ve/değil/||/<>/< ALGI
- İNSAN GELİŞİMİ KURAMCILARINDA:
MARGARET MAHLER ile/ve/||/<> JOHN BOWLBY ile/ve/||/<> SIGMUND FREUD ile/ve/||/<> ERIK ERIKSON ile/ve/||/<> JEAN PIAGET ile/ve/||/<> DANIEL STERN
- İNSAN GÖVDESİNDE, DOĞAL OLARAK BULUNAN NİKOTİN -ile
( 2 nanogram [18 nanograma ulaşırsa kişi bayılır. Daha fazlası ise ölüme götürür.] )
- İNSAN:
HÜVE'L GAYB ve/<> HÜVE'L ÂŞİKÂR
- İNSAN İÇİN EN ZEHİRLİ HAYVANLARI AVLAYAN -ile
( KONİK SALYANGOZ )
- İNSAN:
İRÂDE SAHİBİ ile/ve/değil/||/<>/< (TEK) İHTİYÂR SAHİBİ
- [ne yazık ki]
!İNSAN KAÇAKÇILIĞI ile/ve/||/<> !İNSAN TİCARETİ
( TCK79 ile/ve/||/<> TCK80 )
- İNSAN/KİŞİ:
KENDİ OLAN ile/ve/||/<> ARASINDA (SIKIŞIP) KALAN ile/ve/||/<> ÂŞIK OLAN
- İNSAN/KİŞİ:
[ya] KULAKTAN İHYÂ OLUR/YAŞAM BULUR ya da KULAKTAN İFNÂ/İMHÂ/YOK OLUR
- İNSAN/KİŞİ ve/<>/= BİLİNÇ/FARKINDALIK
( İNSAN: Varolmayanın, varlaştırılma süreci. )
( HUMAN and/<>/= CONSCIOUSNESS/AWARENESS )
- İNSAN OLANLARIN DÜŞÜNEBİLİYOR OLMASI ile/değil DÜŞÜNEBİLEN HERKESİN, İNSAN OLMASI
- İNSAN:
SOĞUKTA ile/ve/değil/>< (")KARANLIKTA(")
( Yaşayamaz. İLE/DEĞİL/>< [Ancak/sadece, biyolojik (yığın) olarak] "Yaşar". )
- İNSAN YAPITI ile/değil/yerine/< DOĞA VAROLANI
- İNSAN:
"YOK" VAROLAN ile/ve/=/değil "YOK OLAMAZ" VAROLAN
- İNSAN YÜZÜ ve/<> MİHRÂB
- İNSAN(/TOPLUM) ile/ve DOĞA
( Kişiler, başağa benzer. İçi boşken havadadır, doldukça eğrilir. )
( İnsan doğası, azalıp çoğalmaz. )
( Kişi, doğanın doğal devamıdır. )
( Düşünce rüzgâr, bilgi yelken, insanlık da kayığın kendidir. )
( İNSAN: Başkasına yararı olan. )
( Kişi, Havasız üç dakika, Susuz üç gün, Yemeksiz ancak üç hafta dayanır. )
( HUMAN(/SOCIETY) vs./and NATURE )
- İNSAN ile/ve/||/<>/> GELECEK
( Kişi, geleceği geldirendir. )
- İNSAN ile HERHANGİ BİR ŞEY('İ)
( Kişi, başlı başına bir şeydir! Hiçbir şeyle karıştırılamaz/karıştırılmamalıdır! )
( HUMAN vs. ANYTHING )
- İNSAN ile/ve/||/<>/< MAYMUN/SÜRÜNGEN/BALIK
(
)
- İNSAN ve/||/<>/> MECZUB
( Ne kadar insan olunabilirse, toplumun dilinde, o kadar "meczub" olunur. )
- İNSAN ile/||/<> POSTHUMAN
( Transhümanizm )
( Nick Bostrom tarafından 2003 yılında keşfedildi/formüle edildi. (1973-) (Ülke: İsveç) (Alan: Felsefe) (Önemli katkıları: Simülasyon hipotezi, yapay zeka riskleri) )
- İNSANA/KİŞİYE SIĞABİLEN/SIĞAMAYAN ve/=/||/<> EVRENE SIĞABİLEN/SIĞAMAYAN
( Evren. VE/=/||/<> İnsan. )
- İNSANBİLİM = BEŞERİYAT = ANTHROPOLOGY[İng.] = ANTHROPOLOGIE[Fr., Alm.] = ANTHROPOS:İNSAN. LOGOS:BİLİM[Yun.] = ANTROPOLOGÍA[İsp.]
- İNSANBİLİM ile/ve/=/> EVRENBİLİM
( ANTROPOLOJİ ile/ve/<> KOZMOLOJİ ile/ve/<> TEOLOJİ )
- İNSANI İNSAN YAPAN" değil KİŞİYİ, İNSAN YAPAN ...DIR
- İNSANÎ KONULAR/DURUMLAR/OLAYLAR:
AŞILMASI GEREKEN ile/ve/değil/yerine/||/<>/< ANLAŞILMASI GEREKEN
- İNSANI/KİŞİLERİ MAKİNELEŞTİRMEK ile/ve/ne yazık ki/||/<>/> MAKİNELERİ İNSANLAŞTIRMAK
- İNSANIM, UNUTABİLİRİM" değil ANLIK/ZİHİN BU! UNUTULABİLİR/BOŞLANABİLİR
- İNSANIN "DOĞASI" değil İNSANIN YAPISI(ya da GÖVDE/BEDEN/BİREYİN GÖVDESİ/DOĞA)
- İNSANIN "DOĞASI" değil İNSANDAKİ(GÖVDESİNDEKİ) DOĞA
- İNSAN'IN/KİŞİNİN DÜŞÜNMESİ ile/ve TANRI'NIN DÜŞÜNMESİ
( [mâhiyetçe değil derece olarak!] Bilkuvve'den bilfiil'e doğru. İLE/VE Bilfiil. )
- İNSANIN İNSAN OLMASI ile/ve/||/<> BİREYİN/KİŞİNİN İNSAN OLMASI
- İNSANIN/KİŞİNİN:
SÖZÜ ile/ve BAKIŞI ile/ve SUSMASI
(
)
( Gerek yok, her sözü, lâf ile beyâna
Bir bakış, bin söz eder, bakıştan anlayana... )
( Hikmet olmalı. İLE/VE İbret olmalı. İLE/VE Ders olmalı. )
- İNSANLAR KIRK YILLIK EŞLERİNİ BOŞUYOR" değil BAZI KİŞİLER, KIRK YILLIK EŞİNİ BOŞUYOR/BOŞAYABİLİYOR
- İNSAN/LAR ile/değil/< KİŞİ/LER / BİREY/LER
( İnsan olmayanların[hayvan/bitki/nesne] bulunduğu yerde. İLE/DEĞİL/< Hayvan/bitki/nesnenin bulunmayıp sadece insanın bulunduğu ya da konu edildiği yerde. )
( Soyut, kümeleme ve kümenin "adı/etiketi/rengi". İLE/DEĞİL/< Kümenin öğeleri. )
( "İnsanlar" ve "kişiler" sözcükleri, birbirine benzer anlamları taşısa da önemli bir farkı gösterir. Genel olarak, "insan" ya da "insanlar" sözcüğü daha geniş bir kapsama sahiptir ve tüm insan kümesini, insan olmayanları yani tüm hayvan, bitki ve nesneleri dışarıda bırakacak biçimde tanımlar. "kişiler" sözcüğü daha özel bir anlam taşır ve "insan" kümesinin içinde bulunan bireyleri ya da çoğul olması durumunda belirli bir ya da birkaç topluluğu karşılar.
"İnsanlar doğayı kirletiyor." tümcesi, 8 milyarın tamamının doğayı kirlettiğini yansıtır ya da varsayarken,
"Kişiler, doğayı kirletiyor." tümcesi, belirli bireylerin ya da topluluğun doğayı kirlettiğini tam olarak ya da daha yetkin ve doygun tanımlar.
Bu nedenle, anlamın doğru biçimde aktarılabilmesi için nasıl kullanıldığına olabildiğince özen göstermek gerekir. )
( [not] HUMAN vs./but/< PERSON/PEOPLE )
( REN ile/değil/< MIN )
- İNSANLIĞI "KURTARMA" "İSTEĞİ" ile/değil/ne yazık ki/>< "İNSANLIĞA HÜKMETME İSTEĞİ"
- İNSANLIĞIN:
KARDEŞLİĞİ ve/||/<> BİRLİĞİ ve/||/<> ÖZGÜRLÜĞÜ
- İNSANLIK DURUMU(") ile/değil/ne yazık ki/>< ÖNYARGI
- İNSANLIK İÇİN ile İNSANLIK ADINA
- İNSANLIK:
"SAHİP OLDUKLARIMIZ" değil PAYLAŞTIKLARIMIZ
- [ne yazık ki]
İNSANLIK SUÇLARI:
SOYKIRIM ile/ve/||/<> İŞKENCE/ŞİDDET ile/ve/||/<> TERÖR ile/ve/||/<> NEFRET/DÜŞMANLIK ile/ve/||/<> IRKÇILIK ile/ve/||/<> KÖLELEŞTİRME ile/ve/||/<> İNSAN KAÇAKÇILIĞI ile/ve/||/<> ORGAN TİCARETİ ile/ve/||/<> BAĞIMLILAŞTIRMA
( Bağımlılaştırma - İnsanlık Suçu İlişkisi - Muharrem Balcı )
( * Kasten öldürme
* Kasten yaralama
* İşkence, eziyet ya da köleleştirme
* Kişiyi, özgürlüğünden yoksun kılma
* Bilimsel deneylere tâbi kılma
* Eşeysel saldırıda bulunma, çocukların eşeysel istismarı
* Zorla gebe bırakma
* Zorla fuhşa sevketme )
( [unfortunately] HUMAN CRIMES: GENOCIDE and/||/<> TORTURE and/||/<> DISCRIMINATION and/||/<> HATRED and/||/<> TO PUSH ADDICTION (and/||/<> TO DISSAPOINT) )
- İNSANLIKTA, GELİŞİMİNDE VE (NESNEYİ/DÜŞÜNCEYİ) KAVRAMADA ...:
BAŞ PARMAĞIN GELİŞİMİ/KULLANIMI ve/||/<> ÇENENİN ÜÇÜNCÜ(İLERİ-GERİ) HAREKETİ (VE GÜCÜ/YETİSİ)
- İNSANSI(HOMİNİD) ile/ve/||/<>/> İNSAN(HOMİNİN)
(
HOMİNİD ve HOMİNİN
İnsanın Evrimsel Sınıflandırması: Kapsamlı Çözümleme ve Karşılaştırma
Temel Tanımlar
- Goril
- Orangutan
- Şempanze
- Bonobo
- İnsan (Homo sapiens)
- Tüm fosil ataları
- Modern insan (Homo sapiens)
- Australopithecus türleri
- Neandertal
- Denisovan
- Homo erectus, Homo habilis
- İnsanın tüm doğrudan ataları
Taksonomi
Ayrıntılı Karşılaştırma
| Özellik | HOMİNİD (Hominidae) | HOMİNİN (Hominini) |
|---|---|---|
| Taksonomik Seviye | Aile | Kabile |
| Kapsam | Tüm büyük maymunlar + İnsan | Sadece insan |
| Üye Sayısı | ~15 - 20 yaşayan tür | Bir yaşayan tür (Homo sapiens) |
| Evrimsel Ayrılma | ~15 - 20 milyon yıl önce | ~7 milyon yıl önce |
| Coğrafi Dağılım | Afrika, Asya (doğal); Dünya geneli (insan) | Afrika kökeni; dünya geneli (bugün) |
| Yürüyüş Biçimi | Çeşitli (Knuckle-walking, bipedal, arboreal) | İki ayak üzerinde (Bipedal) |
| Beyin Oylumu | 300 - 1400 cc arası | 400 - 1400 cc (evrim boyunca artış) |
| Âlet Kullanımı | Basit (bazı türlerde) | Gelişmiş ve düzenli |
| Toplumsal Yapı | Değişken toplumsal öbekler | Karmaşık toplumsal organizasyon |
| İletişim | Sesler, jestler, yüz ifadeleri | Gelişmiş dil yeteneği |
Evrimsel Zaman Çizelgesi
Ayırt Edici Özellikler
Homininlere Özgü Özellikler
- Bipedalizm: Dik yürüme yeteneği
- Büyük beyin: Gövde oranına göre büyük beyin oylumu
- Küçük köpek dişleri: İndirgenmiş köpek dişler
- Âlet yapımı: Düzenli âlet üretimi ve kullanımı
- Dil yeteneği: Karmaşık iletişim düzeneği
- Ateş kullanımı: Denetimli ateş yönetimi
- Simgesel düşünce: Sanat ve kültür
Tüm Hominidlerde Ortak
- Kuyruksuzluk: Kuyruk yokluğu
- Büyük gövde: Görece iri gövde yapısı
- Uzun kollar: Daldan dala atlama yeteneği
- Gelişmiş görme: Derinlik algısı
- Toplumsal yaşam: Topluluk olarak yaşama
- Uzun yaşam: Yavaş gelişim ve uzun yaşam
- Sorun çözme: Temel bilişsel yetenekler
Önemli Fosil Örnekleri
| Tür Adı | Sınıflandırma | Yaş (MYÖ) | Önemli Özellikler | Bulunma Yeri |
|---|---|---|---|---|
| Sahelanthropus tchadensis | Hominin | 7 | En eski olası hominin, bipedal? | Çad |
| Australopithecus afarensis | Hominin | 3.9 - 2.9 | "Lucy" fosili, kesin bipedal | Etiyopya |
| Homo habilis | Hominin | 2.8 - 1.5 | İlk Homo, âlet yapıcı | Tanzanya |
| Homo erectus | Hominin | 1.9 - 0.1 | Afrika dışına göç, ateş kullanımı | Afrika, Asya |
| Homo neanderthalensis | Hominin | 0.4 - 0.04 | Avrupa'ya uyum, kültürel gelişim | Avrupa, Batı Asya |
| Homo sapiens | Hominin (Yaşayan) | 0.3 - Günümüz | Modern insan, gelişmiş kültür | Dünya geneli |
| Gigantopithecus | Hominid | 2 - 0.3 | Dev maymun, soyu tükenmiş | Asya |
Terminolojinin Tarihsel Gelişimi
Eski Kullanım (1990 öncesi)
- Hominid: Sadece insan ve ataları
- Pongid: Büyük maymunlar (goriller, şempanzeler, orangutanlar)
- İnsan ve maymunlar ayrı aileler olarak görülürdü
Modern Kullanım (1990 sonrası)
- Hominid: Tüm büyük maymunlar + insan
- Hominin: Sadece insan soyu
- DNA çözümlemeleri, insanın büyük maymunlarla yakın akraba olduğunu gösterdi
- Filogenetik sınıflandırma düzenine geçiş
Moleküler çalışmalar, insanın şempanzelerle gorillere orangutanlardan daha yakın akraba olduğunu kanıtladı. Bu nedenle, taksonomik sınıflandırma, evrimsel ilişkileri yansıtacak biçimde güncellendi.
Özet ve Anahtar Noktalar
Anımsanması Gereken Ana Noktalar:
- Her hominin, bir hominiddir, ancak her hominid, bir hominin değildir.
- Hominid = Aile düzeyi (büyük maymunlar + insan)
- Hominin = Kabile düzeyi (sadece insan soyu)
- Homininler, yaklaşık 7 milyon yıl önce şempanzelerden ayrıldı.
- İki ayak üzerinde yürüme(bipedalizm), homininlerin ayırt edici özelliğidir.
- Günümüzde, Homo sapiens, hominin soyunun tek yaşayan üyesidir.
- Modern veri ve terimlerle DNA kanıtlarına dayanarak güncellenmiştir.
- INSCRİBED ile/||/<> CİRCUMSCRİBED
( Inscribed içine çizilen İLE circumscribed dışına çizilen. )
( Formül: Inside İLE outside construction )
- İNSERT ile/||/<> VEKTÖR
( İnsert hedef DNA İLE vektör taşıyıcı plazmit. )
( Formül: Target İLE carrier DNA )
- İNSİCÂM ile MERBÛTİYET
( Yağmurun sürekli yağması. | Gitme, gidiş. | Düzgün söz. İLE Bağlılık, eklilik, ilinti. )
- İNŞİKÂK[< ŞAKK] değil/yerine/= YARILMA, ÇATLAMA | İKİYE AYRILMA
- INSPİRASYON ile/||/<> EKSPİRASYON
( İnspirasyon nefes alma, ekspirasyon nefes vermedir )
( Formül: Soluk alma İLE verme )
- İNSÜLİN İLE GLUKAGON İLE SOMATOSTATİN ile/||/<> GLİKOZ DÜZENLEYİCİLER
( Kan şekeri kontrolünde rol alan hormonlar. )
( Formül: HbA1c < %7 (hedef) )
- İNSÜLİN ile/||/<> GLUKAGON
( İnsülin kan şekerini düşürür İLE glukagon yükseltir )
( Formül: β hücreleri (insülin) İLE α hücreleri (glukagon) )
- İNSÜLİN ile/ve/||/<> HOMA-IR
- İNTAÇ ile İNTİHA
( Bir işi sonuçlandırma, sona erdirme, bitirme. İLE Son, sona erme, sonu gelme. )
- INTEGRABLE İLE CHAOTİC İLE SOLİTON ile/||/<> DOĞRUSAL OLMAYAN SİSTEMLER
( Nonlineer dinamik ve çözümler. )
( Formül: ∂u/∂t + 6u∂u/∂x + ∂³u/∂x³ = 0 )
- INTELLECTUAL vs./and LOGICAL
- INTELLECTUS ile RATIO
( Evrenselliği olanlar/da. İLE Tüm varolanlar/da. )
- INTERİOR ANGLE ile/||/<> EXTERİOR ANGLE
( Interior iç açı, exterior dış açı. )
( Formül: Inside İLE outside polygon )
- INTERSECTİON THEORY ile/||/<> CHERN CLASS THEORY
( Intersection theory cebirsel çeşitlerin kesişim çarpımını incelerken İLE Chern class theory vektör bundle karakteristik sınıflarını inceler )
( Formül: Intersection product )
- İNTIBÂ[Ar. < TAB] ile İNTİBÂH[Ar.] ile İNTIBÂH[Ar.]
( Basılma, matbû olma. | Zihinde iz bırakma. | İzlenim. İLE Uyanma, uyanış. İLE Pişme. )
- İNTİBAK[Ar.]/ENTEGRASYON[İng. < INTEGRATION] değil/yerine/= ÖLÇÜDEŞLİK/ÖLÇÜ UYUM, UYUM
- İNTİHÂB[Ar. < NAHB | çoğ. İNTİHÂBÂT] ile İNTİHÂB[Ar. < NEHB | çoğ. İNTİHÂBÂT]
( Seçme/seçilme. | Seçim. | En güzel. İLE Yağma ile mal alma, kapışma, talanlama. )
- İNTİHÂBAT[Ar. < İNTİHÂB] ile İNTİHÂBÂT[Ar. < İNTİHÂB]
( Seçmeler/seçilmeler. | Seçimler. İLE Yağmalar, kapışmalar, talanlamalar. )
- İNTİHÂL ile/ve/||/<>/> İNTİHÂR
( Alıntı. İLE/VE/||/<>/> Kendini öldürmek. )
- İNTİHAL/PLAJİRİZM değil/yerine/= ALINTI
- İNTİHAR[Ar.]["İNTAHAR" değil!]/SUİSİT[İng. < SUICIDE] değil/yerine/= ÖZKIYIM
- İNTİKAM ALMAK" ile/değil/yerine/>< GÖNÜL ALMAK
- İNTİKAM ile/değil/yerine ADÂLET
- İNTİKAM ile/ve/değil/yerine/<> DENGE
- İNTİKAM ve/>/= KAYBETMEK
- İNTİMÂ'[Ar.] ile İNTİSÂB[Ar. < NİSBET] ile İNTİSÂB[Ar. < NASB]
( Kuşun bir yerden uçup başka bir yere konması. | Birine mensûb olma. İLE Bir kişiye mensûb olma. | Bir yere bağlanma, kapılanma. | Birinin adamı olma. İLE Dikilip durma. | Yükseğe kaldırma. | Kurala göre sözcüğün mensûb olması. )
- İNTİSÂB ile/ve İMTİSAL
( İntisâb/inisiyasyon, içsel mâbedin oluşturulmasını başlatır/sağlar. )
( VÂ-BESTE ile/ve ... )
- İNTİSÂB ile "KAPILANMAK"
( HİÇ KENDİ KENDİNE KAYNAR MI KAZAN
ÇEVRE YANIN ATEŞ EYLEMEYİNCE )
- İNTİŞÂR[Ar. < NEŞR] değil/yerine/= YAYILMA, DAĞILMA | ÜREME
- İNTİZAM[Ar.] değil/yerine/= DÜZEN/ÇEKİDÜZEN
- İNTRON ile/||/<> EKZON
( Kesikli genler İLE intron ve ekzon keşfi )
( Richard J. Roberts tarafından 1977 yılında keşfedildi/formüle edildi. (1943-) (Ülke: İngiltere) (Alan: Moleküler Biyoloji) (Önemli katkıları: Split genler, intronlar) (Nobel: 1993) )
- İNTÜİSYONİST İLE KLASİK İLE PARAKONSİSTENT ile/||/<> MANTIK FELSEFELERİ
( Farklı mantık yaklaşımları. )
( Formül: ¬¬p ≠ p (intüisyonist) )
- İNVASİF TÜRLER ile/||/<> ENDEMİK TÜRLER
( İnvasif türler yabancı habitata yerleşenken İLE endemik türler belirli bölgeye özgüdür )
( Formül: Ekolojik baskı )
- İNVAZİV TÜR ile/||/<> NATURALİZE TÜR
( İnvaziv zararlı yabancı, naturalize uyum sağlamış. )
( Formül: Agresif İLE entegre )
- IOE/INTERNET OF EVERYTHING[İng.] değil/yerine/= HER ŞEYİN INTERNETİ
- İOİDİON HALK OKULU :
( Yeniköy'deki okullardan biri de 1893/1894'te faaliyet gösteren İoidion Halk Okulu idi. Ancak kısa ömürlü oldu ve kapandı. )
- IOMT/INTERNET OF MEDICAL THINGS değil/yerine/= TIBBİ NESNELERİN INTERNETİ
- IOMT-SAF/INTERNET OF MEDICAL THINGS SECURITY ASSESSMENT FRAMEWORK[İng.] değil/yerine/= TIBBİ NESNELERİN INTERNETİ GÜVENLİK DEĞERLENDİRME ÇERÇEVESİ
- ION KROMATOGRAFİ ile/||/<> İYON DEĞİŞİMİ
( IC ayırma+tespit, iyon değişimi sadece ayırma. )
( Formül: Analitik İLE preparatif )
- IONİC LİQUİD CATALYSİS ile/||/<> ORGANİC SOLVENT CATALYSİS
( Ionic liquid catalysis iyon sıvısı ortamında katalizken İLE organic solvent catalysis organik çözücüde kataliz yapar )
( Formül: Task-specific IL )
- IOT/INTERNET OF THINGS[İng.] değil/yerine/= NESNELERİN INTERNETİ
- IP/INTERNET PROTOKOL[İng.] değil/yerine/= INTERNET PROTOKOLÜ
- İP ile/ve SİCİM
( ... İLE/VE Keten, kenevir gibi bitkilerin liflerinden yapılan ince ip. )
- İPBÜKEN, YALÇIN (İST. 1940) :
( Sarıyerli. İ.Ü. Hukuk Fakültesinden mezun oldu. İngilizce ve İtalyanca bilmektedir. Çeşitli üst düzey yöneticilik yaptı. 1970'de Koç Grubunda TOFAŞ da Personel Müdürü olarak işe başladı. 2000 Aralık ayına kadar Kofisa Trading Co. Ortadoğu Temsilciliği, Koç Holding Başkan Yardımcısı (Otomotiv), Koç Holding Koordinatör (Organizasyon ve Metot) görevlerinde bulundu. İnceleme Danışmanlık Eğitim ve Araştırma Merkezi A.Ş. Genel müdürlüğü yaptı. Galatasaray Takımında basketbol oynadı ve Genç Milli takım formasını giydi (1953 - 1960), TOFAŞ SAS Kulübünü kurdu ve Başkanlığını yaptı. Türkiye Güreş Federasyonu Başkanlığı Yaptı (1987 - 1988). Türkiye Olimpiyat Komitesi Yönetim Kurulu Üyesidir. 2002 yılından bu yana Yalın Enstitüsü Derneği Başkanıdır. )
- İPE-SAPA (GELMEZ İŞ/SÖZ/HAREKET/DAVRANIŞ)
( BÎ-SER Ü BÛN )
- İPEK SUYU :
( Sarıyer Maden Mahallesi sınırları içindedir ve Çırçır mesiresinin biraz ilerisindedir. İpek restaurantın bahçesinden ve yamaçtan çıkan suyun sertlik derecesi 6'dır. )
- İPEK YOLU HASTALIĞI (BEHÇET) ile/||/<> BATI TİP BEHÇET
( İpek Yolu Behçeti Türkiye, Orta Doğu ve Uzak Doğu'da yüksek prevalans İLE Batı tip Behçet daha nadir ve hafiftir. İpek Yolu coğrafyası HLA-B51 yüksek sıklık İLE Batı populasyonları düşük HLA-B51 gösterir. Coğrafi dağılım hastalık şiddetini etkiler. )
( Hulusi Behçet tarafından 1937 yılında keşfedildi/formüle edildi. (1889-1948) (Ülke: Türkiye) (Alan: Dermatoloji, İmmünoloji) (Önemli katkıları: Behçet hastalığını 1937 yılında tanımladı. Üçlü semptom kompleksini (ağız yaraları, genital yaralar, göz iltihabı) bir hastalık olarak ortaya koydu. İsmini taşıyan ilk Türk doktor.) )
- İPEK YOLU ve/||/<> İLİM YOLU
- İPEK/İBRİŞİM[Fars. < EBRİŞUM] ile/ve KEMHA
- İPİN UCUNU KAÇIRMAK ile CILKINI ÇIKARMAK ile EŞEĞİN KULAĞINA(/..INA) SU KAÇIRMAK
- IPL/INTENSE PULSE LIGHT[İng.] değil/yerine/= YOĞUN ATIMLI IŞIK
- İPSC İLE ESC İLE ORGANOİD ile/||/<> KÖK HÜCRE TEKNOLOJİLERİ
( Pluripotent hücre sistemleri. )
( Formül: OSKM faktörleri )
- İPSİLANTİ YALISI :
( Tarabya, Kefeliköy Caddesi üzerinde bulunan İpsilantı Yalısına çifte yalı da denilmekteydi. Sultan III. Selim (1789 - 1807) döneminde inşâ edilen bu yalı birkaç kez yandı. İlk defa 1818 yılı sonlarında ve son olarak 1932'de yandı. Bu yalıda çok büyük olay yaşandı. Yalı Rumların, Fenerliler denilen Tarih - i Osmani'de kayıtlı olan Eflak ve Boğdan Beyliklerinin zengin ailelerinden Alexandra İpsilantıs'in idi. Eflak ve Boğdan Beyliklerinin devlete ihanetleri görüldü. Ruslarla savaş çıkınca (1807) yalının sahibi Prens Alexandra İpsilanti Rusya'ya kaçınca yalı müsadere edildi ve Sultan III. Selim tarafından Dersaadet (İstanbul) Fransa Sefaretinin sayfiyesi olmak üzere Fransızlara verildi. İpsilanti yalısı 1923 yılında yanmış ve yerine yine yalı yapılmıştır. Bu yalı halen Marmara Üniversitesi tarafından kullanılmaktadır. )
- İPSİZ SAPSIZ
- İPTAL ile/ve/||/<> İHLÂL
- İPUCU ile/ve/değil/||/<>/< ÇAĞRIŞIM
- IQ ile/ve/||/<> CQ ile/ve/||/<> EQ ile/ve/||/<> SQ ile/ve/||/<> KQ
( Zihinsel Bölüm[Zekâ/Gelişim][IQ: Intelligence Quotient]
İLE/VE/||/<>
İletişimsel Bölüm[Zekâ/Gelişim][CQ: Communication Quotient]
İLE/VE/||/<>
Duygusal Bölüm[Zekâ/Gelişim][EQ: Emotional Quotient]
İLE/VE/||/<>
Tinsel Bölüm[Zekâ/Gelişim][SQ: Spiritual Quotient]
İLE/VE/||/<>
Gövdesel Bölüm[Zekâ/Gelişim][KQ: Kinesthetic Quotient] )
(
)
- IR/INFRARED[İng.] değil/yerine/= KIZILÖTESİ
- IR SPEKTROSKOPİ ile/||/<> UV-VİS SPEKTROSKOPİ
( IR moleküler titreşimler, UV-Vis elektronik geçişler )
( Formül: 4000-400 cm⁻¹ (IR) İLE 200-800 nm (UV-Vis) )
- İRAB ile/||/<> HAREKE/SESÇİL İM ile/||/<> İŞMÂM ile/||/<> HECÂ/HECE/SESLEM
( Sözcüğün sonundaki yazacın ya da imin değişmesi. İLE/||/<> Arapça'da bir yazacın nasıl okunacağını gösteren ve fetha[üstün], kesre[esre], zamme[ötre] denilen imlerden her biri. İLE/||/<> Bir yazacın asıl sesçil imini vurgulama. İLE/||/<> Bir tek sesleme eylemiyle çıkarılan ses ya da sesler öbeği. )
- İRÂDE[Ar.] ile/ve/değil/yerine/||/<>/> İDÂRE[Ar.]
- İRÂDE ile/ve/||/<> İDRAK
- İRÂDE ile/ve/||/<> İSTİDÂD
- İRÂDE ile/ve/||/<>/> SAVAŞ
( Bireyde. İLE/VE/||/<>/> Topluluklar/toplumlar arasında. )
- İRÂDE ile/ve/<> ŞEHVET ile/ve/<> TAMAH
( Varoluş ve sürdürme isteği. İLE/VE/<> Dürtü ve/ya da "güdü"ler aracılığıyla isteme. İLE/VE/<> İstemenin aşırılıkları. Açgözlülük, hırs. )
( CONATUS cum/et/<> APETITUS cum/et/<> CUPIDITAS )
- IRAKSAMA ile IRAKSAK
( Bir şeyin gerçekleşmesini uzak görmek, olacağına pek inanmamak. İLE Birbirinden gittikçe uzaklaşan ışınlar, çizgiler. )
( İSTİBAT ile ... )
- İRAN HURMASI ile ÖTEKİ HURMALAR
- IRC ile/||/<> PES
( IRC reaksiyon koordinatı yol İLE PES potansiyel enerji yüzeyi. )
( Formül: 1D yol İLE çok boyutlu )
- İRCÂ ve/||/<>/>/< İCRÂ
( Dönmek. VE/||/<>/>/< Uygulamak/eylemek/işlemek/yürütmek. )
- İRDELEME ile/ve/<> ÇÖZÜMLEME
- İRDELEME ile/ve İNCELEME
- İREM[Ar.] ile İrem[Ar.]
( Ok ya da kurşun atılan nişan tahtası. | Çenk denilen müzik aleti ve bunu icâd edenin adı. İLE Âd kavmi zamanında, Şeddâd tarafından, cennete benzetilerek yapılan bir bahçe.[Şam'da ya da Yemen'de bulunmuş olduğu söylenilir] )
- İRFAN ile ENTELEKTÜEL SEZGİ
( WISDOM vs. INTELLECTUAL INTUITION )
( ... ile/ve LIXING ZHIJUE )
- İRFÂNİ ile/ve/||/<> NAZARÎ
( 
Kaynak: Türk Felsefe-Bilim Tarihi'nin Seyir Defteri - Türk Felsefe-Bilim Tarihi'nin Seyir Defteriİhsan Fazlıoğlu(Prof.Dr.) )
- İRHÂB[Ar.] ile İRHÂB[Ar.]
( Bol olma, bollanma, genişleme. İLE Korkutma/korkutulma, kaçırma. )
- İRİ (OLMAK) ile/değil/yerine İYİ (OLMAK)
- İRİTASYON/IRRITATION[İng.]/TAHRİŞ[Ar.] değil/yerine/= TIRMALAMA | YAKIŞ, KAŞINDIRMA
- İRKAB["ka" uzun okunur] ile İRKÂB[Ar. < RÜKÛB]
( Öldükten sonra yasal mirasçılarından başka, birine de bir şey bırakma. İLE Bindirme/bindirilme. )
- [NE YAZIK Kİ]
IRKÇI/LIK ile/ve/||/<> AYRIMCI/LIK
- [ne yazık ki]
!IRKÇILIK ile/ve/<> !EŞEYSELCİLİK
- [ne yazık ki]
!"IRKÇI/LIK" ile MİLLİYETÇİ/LİK
- IRKÇI/LIK" ile/ve/değil/<> OYMAKÇI/LIK / KABİLECİ/LİK
- IRKÎ ŞUUBİYE ile/değil LİSÂNÎ ŞUUBİYE
- IRMAK PİKNİK YERİ :
( Bahçeköy'de Belgrad Ormanı içinde ve Otağtepe piknik yerinin yanındadır. Çocuk oyun parkları. Salıncaklar ve diğer çocuk oyunları gibi pek çok sosyal hizmet sunmaktadır. )
- IRMAK, ORD. PROF. DR. ASAF (YANYA, 1905 - ?) :
( İ. Ü. Orman Fakültesi Öğretim Üyesi. Beykoz Orman Ameliyat Mektebi 1920, Orman Mektebi Âlisi 1923 ve İstanbul Danülfünunu Fen Fakültesi Kimya Enstitüsü 1927, Saksonya Yüksek Teknik Okulu şubesi olan Tharant Orman Yüksek Okulu'ndan mezun oldu. Doktorasını Tharant Orman Yüksek Okulunda 1934'te yaptı. Yüksek Orman Mektebinin lağvedilmesi üzerine Yüksek Ziraat Enstitüsüne bağlı Orman Fakültesnin kurulması üzerine YZE Orman Fakültesi Orman Botaniği - Silvikültür - Toprak İlmi ve Ekoloji Enstitisünde Şef Asistanr atandı. 1938'de Doçent, 1942'de Profesör, 1958'de Ordinaryüs Profesörlük ünvanı aldı. Doktora tezi "Beitrag zur Ökologie der Tanne Buchrduckerei Otto Franke. Dresten 1934; Doçentlik tezi "Belgrad Ormanı Toprak Münasebetleri, 1940. Yayınla: 21 kitap, 16 Araştırma (Makale), 25 Bilimsel inceleme, 6 Çeviri ‘Makale) olmak üzere 68 adettir. )
- İRONİ > ALAY ALIŞKANLIĞI
- İRONİ[Fr. IRONIE] değil/yerine/= ALAYSILAMA
- IRRASYONEL[İng. < IRRATIONAL] değil/yerine/= US DIŞI
- İRŞÂD:
İLİM ÖĞRETMEK değil UYKUDAN UYANDIRMAK
- İRŞÂD ile/ve/<> AYDINLANMA
( Kendi özüne uzanmaya yönelik hareket edilmesi/edilmişliği. İLE/VE/<> ... )
- IRSÎ BAĞLAR ile/ve SIHRÎ BAĞLAR
( Kan bağı. İLE/VE Eşle/evlenmeyle birlikte gerçekleşen bağlar. )
( Şer'î. İLE/VE Tarikî. )
- IRSİ/YET[Ar.] değil/yerine/= KALITIM/SAL
- İRTİBÂ[Ar.] ile İRTİBÂT[Ar. < RABT]
( Baharda, güzel bir yerde oturma. İLE Bağlanış, rabtedilme. | İlgi, ilgili olma. | Bağlantı, belirtilerin birbirini tutması. )
- İRTİDÂ'[Ar. < RİDÂ] ile İRTİDÂ'[Ar. < RIDÂ]/İRTİZÂ'[Ar. < RIZÂ] ile İRTİDÂ'[Ar.] ile İRTİDÂD[Ar. < REDD]
( Örtünme, çarşaf gibi şeye bürünme. Beğenme, seçme. | Uygun bulma, râzı olma. İLE Süt emme. İLE Yasak olan şeyden geri durma, çekinme. İLE İslâm dinini bırakarak başka bir dini kabul etme. )
- İRTİFÂ ile İRTİFAK
( Yükseklik. | Yükselti. İLE Dayanma. )
- İRTİFÂ/RAKIM[Ar.] değil/yerine/= YÜKSELTİ
( Bir noktanın, deniz yüzeyinden olan yüksekliği. | Bir yıldızdan bir bir gözlemcinin gözüne gelen ışın ile ufuk düzleminin oluşturduğu açı. )
- İRTİHÂL ile/değil İNTİHÂL
( Ölüm. İLE/DEĞİL Alıntı. )
- [ne yazık ki]
İRTİKÂB SUÇU:
ZORLAMAYLA(İCBAR) ile/ve/||/<> İKNÂYLA ile/ve/||/<> MUHATABININ HATASINDAN YARARLANARAK
- İRTİKAB["ka" uzun okunur] ile İRTİKÂB[Ar. çoğ. İRTİKÂBÂT]
( Bekleme, gözleme. İLE Kötü bir iş işleme. | Yiyicilik, rüşvet yeme. )
- [ne yazık ki]
İRTİKÂB ile/ve/||/<> RÜŞVET ile/ve/||/<> ZİMMET ile/ve/||/<> GÖREVİ KÖTÜYE KULLANMA
( [TCK md.] 250 ile/ve/||/<> 252 ile/ve/||/<> 247 İLE/VE/||/<> 257 )
( Kamu görevlisinin (memur, bilirkişi vb.), icra ettiği kamu görevinin kendine sağladığı nüfûzu kötüye kullanarak, muhatap olduğu kişilerden yarar sağlamaya ya da bu kişileri yarar sağlama yönünde vaatte bulunmaya yönlendirmesi ile oluşur. Kamu görevlisinin tek taraflı olarak mağdurun irâdesini etkilemesi sonucunda işlenen bir suçtur. Seçimlik hareketli bir suç olup kamu yönetiminin güvenilirliğine ve işleyişine karşı suçlar arasındadır. [ “Özgü suç” olarak kabul edilen suçlardandır.][İrtikap suçunun edimcisi, kamu görevlisidir. Kamu görevlisi dışındaki kişilerin irtikap suçu işlemesi olanaklı değildir. Kamu görevlisi olmayan kişiler, suça katıldıklarında, irtikap suçuna yardım etme ya da azmettirme gibi katılım vargıları gereği yargılanabilirler.]
İLE/VE/||/<>
Görevinin gereği olan bir işi yapması ya da yapmaması için doğrudan ya da aracılarla bir kamu görevlisine ya da başka bir kişiye çıkar sağlanması.[Dört yıldan on iki yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılmaktadır.]
İLE/VE/||/<>
Üstünde olan şey. | Kurum ve kuruluşlarda çalışanlara ya da para işleri ile uğraşan görevliye imza karşılığı teslim edilen para ya da eşya. | Birinin, yasal olmayan yollardan üzerine geçirip ödemeye zorunlu olduğu para. | Bir ticaret kuruluşunun borçlarının tümü.
İLE/VE/||/<>
Kamu görevlisinin görevlerinin gereklerine aykırı hareket etmesiyle oluşan genel bir suçtur. )
- [ne yazık ki]
!İRTİKÂB ile/değil/yerine/= !YİYİCİLİK, RÜŞVET[Ar. < RİŞVET] YEME
( Bekleme, gözleme. | Kötü bir iş işleme. İLE/VE/DEĞİL/YERİNE/= Yaptırılmak istenilen bir işte yasa dışı kolaylık ve çabukluk sağlanması için birine mal ya da para olarak sağlanan çıkar. )
( MÜRTEKİP[Ar.]: Kötü, uygunsuz işler çeviren. | Rüşvet yiyen/yiyici. )
- İRTİZÂ'[< RIZÂ]:
SÜT EMME -<
- İRTİZÂ[Ar.] ile İRTİZÂ'[Ar. < RIZÂ] ile İRTİZÂ'[Ar. < RIZÂ] ile İRTİZÂH[Ar.]
( Bir şeyin eksilmesi, bir şeyden zarar/ziyan görme. İLE Beğenme, seçme. | Uygun bulma, râzı olma. İLE Süt emme. İLE Özür dileme. | Biraz bahşiş alma. )
- İRTİZÂK[< RIZK] -ile
( RIZIKLANMA, RIZIK ALMA )
- İRTİZÂK[RIZK] ile/ve/<> İRTİBAT[Ar. < RABT]
( Rızıklanma, rızk alma. İLE/VE/<> Bağlanış, bağlanma. | İlgi, ilgili olma. | Bağlantı. )
- İRVİ/İRWİ ile İRVİ
[< Divân-ü Lugât-it-Türk]
( Hindistan'dan gelen bir ilaç. İLE Sivri, ince. )
- IRVİNG-WİLLİAMS SERİSİ ile/||/<> LİGAND BİTE AÇISI
( I-W M²⁺ kararlılık Mn
( Formül: Metal tercihi İLE sterik )
- IRZA[Ar.] ile IRZÂ'[Ar.] ile IRZ'A GEÇMEK[Ar.]
( Otu çok olan yer, çayırlık. İLE Emzirmek, emzirilmek. İLE Tecavüz. )
- İŞ, GÖREV = Fİ'L = FONCTION
- IS/INFORMATION SYSTEMS[İng.] değil/yerine/= BİLGİ DÜZENİ
- İŞ:
[ne yazık ki]
ÖYLESİNE ve/||/<> ŞİŞİRME
- İŞ VERMEK:
KİFÂYETSİZE ile/ve/||/<> MUHTERİSE ile/ve/||/<> KİFÂYETSİZ MUHTERİSE
( Başarısızlığa davettir. İLE/VE/||/<> Kavgaya davettir. İLE/VE/||/<> Fitneye davettir. )
- İŞ ile/ve/+/||/<> ARKADAŞ ile/ve/+/||/<> UYKU
(
)
- İŞ ile/ve/||/<>/> BEN YAPMAZSAM HİÇKİMSENİN YAP(A)MAYACAĞI İŞ
- İŞ ile/||/<> ENERJİ
( İş enerji aktarımı İLE enerji sistemin iş yapabilme kapasitesi )
( Formül: W = F·d = ΔE )
( James Prescott Joule tarafından 1843 yılında keşfedildi/formüle edildi. )
- İŞ ile/||/<> GÜÇ
( İş kuvvetin yol boyunca etkisi İLE güç işin zamana oranıdır )
( W=F·d İLE P=W/t )
- İŞ ile/||/<> GÜÇ
( İş kuvvetin yol boyunca etkisi İLE güç işin zamana oranıdır )
( Formül: W=F·d İLE P=W/t )
( James Watt tarafından 1776 yılında keşfedildi/formüle edildi. )
- İŞ" ile/ve/||/<> HAREKET
- İŞ ile/ve/||/<> ZAMAN
( Çok. İLE/VE/||/<> Az.["Yok" değil!] )
( JOB/ACT vs./and/||/<> TIME )
- İŞ ve/<> ZORLAYICILIK
( İş zorlayıcı, zorlayıcı olan ise eğlenceli olmalı/olabilmelidir. )
- ISAAC NEWTON ve/||/<>/> IMMANUEL KANT
( [ö.] 31 Mart 1727 VE/||/<>/> 12 Şubat 1804 )
- İŞÂRÂT ile/ve/<> İBÂRÂT
- İŞARET PARMAĞI ile/ve/değil/||/<>/< ÖTEKİ ÜÇ PARMAK
( Bir yanlışın/eksiğin savunması olarak kendimizi hatasız/suçsuz göstermek için başka bir şeyi/kişiyi işaret ettiğimizde, işaret ettiğimiz parmağımız, işaret edilen şeyle ilgili olsa bile olayların/olguların kökenindekinin, kaynağının ve ağırlığın bizim "düşünce/davranış" ve "yorumumuz" olduğunu, öteki üç parmağımız bizi gösterir. )
( %25. İLE/VE/DEĞİL/||/<>/< %75. )
( İyi birini gördüğünüzde, onu taklit etmeye çalışın. Kötü birini gördüğünüzde, onun kusurlarını, kendinizde de arayın. )
- İŞARET PARMAĞIYLA GÖSTERMEK ile/ve/değil/yerine/|| AYAK İZİ
- İŞARET ile ÎMÂ
- İSBA[Ar.] ile İŞBÂ[Ar.]
( Arapların uzunluk ölçüsü.[kadem'in 1/12'si]. | Uzatma. İLE Karnını doyurma. | Doyum, doyma. )
- İSBA[Ar.] ile İSBÂH[Ar. < SEBH] ile İŞBÂ'[Ar. < ŞİB]
( Arapların uzunluk ölçüsü.[kadem'in 1/12'si] İLE Suda yüzdürme/yüzdürülme. İLE Karnını doyurma, doyrulma. | Doyma. | Çoğalma, çoğaltılma. | Arap nazımında, vezin ve kâfiye zorunluluğundan dolayı sözcüğe bir harf katma. )
- İSBÎDÂC[Ar.] ile İSFÎDÂC[Ar.]
( Üstübeç. )
- İŞÇİ ile BİLİMBİREYİ
( Emeğinin karşılığını almazsa çalışmaz, çalışmaya devam etmez.[Haklı olarak!] İLE Hiçbir karşılık almasa da sonuna kadar çalışır. )
- ISDS/INTERNATIONAL SOCIETY FOR DISEASE SURVEILLANCE[İng.] değil/yerine/= ULUSLARARASI HASTALIK GÖZETIM BİRLİĞİ
- İŞE YARAYAN ile/ve/değil/||/<>/< İŞ GÖREN
- İŞEME ile/değil SİYME
( ... İLE/DEĞİL Kedi, köpeğin işemesi. )
- İŞEMEK/ÇÖĞDÜRMEK ile/ve SIÇMAK
( Değişim. İLE/VE Gelişim. )
( TO PEE/PISSING vs./and TO SHIT/DEFECATE/EGESTION/EXCRETION
Alteration. WITH/AND Development. )
- İŞGAL/MEŞGUL ETMEK değil/yerine/= İŞTEN ALIKOYMAK, OYALAMAK
- [ne yazık ki]
İŞGAL ile/ve/||/<>/> ÇÖLLEŞTİRME
- İŞGAL ile İŞTİGAL
- İŞGAL[Ar. < ŞUGL] ile İSTÎLÂ'[Ar. < VELY]
- İŞGAL ile/ve/||/<>/>/< SAVAŞ
- İSHAK AĞA ÇEŞMESİ :
( Kireçburnu'nda ana cadde üzerinde ve Kireçburnu Camiinin deniz tarafındaki set üzerinde yer alan Çeşme altı isimli çay bahçesinin içerisindedir (H.1163, M.1749). Çeşmeyi İstanbul Gümrük Emini Seyyid İshak Ağa yaptırdığı için bu ismi almıştır. Suyun sertlik dereci 36 olup ağır sudur ve içilmez. Çeşmenin uzun zamandan beri suyu yoktur.. Çeşmenin kitabesinde şöyle yazıyor: Sahib - ül hayrat vel - hasenat Es - seyyid Ishak Ağa Emin - i Gümrük - i Asitane" (Sene 1163). )
- İSHAK AĞA MEMBA SUYU :
( Set üzerindeki çeşmenin suyudur. İshak Ağa Camii yanında ve çay bahçesi içersindedir. Suyun derecesi çok yüksek olup içme suyu olarak kullanılmadığı için akışı kesilmiştir. Çeşme korunmaktadır. )
- İŞİ:
BİLMEYEN ile/değil/yerine/>< BİLEN
( "Hocası". İLE/DEĞİL/YERİNE/>< Yapıcısı. )
- ISI ve IŞIK...:
OLSUN ile/ve/||/<>/> DOLSUN
- ISI YALITIMINDA:
BETON ile/değil/yerine/< AHŞAP ile/değil/yerine/< KÜTÜK ile/değil/yerine/< TAŞ ile/değil/yerine/< KERPİÇ ile/değil/yerine/< SAMAN
( Daha/en düşük. İLE/DEĞİL/YERİNE/< Daha/en yüksek. )
- ISI ile ÖZGÜL ISI
( ... İLE 1 gram maddenin sıcaklığını, 1 ºC değiştirmek için emilmesi ya da kaybedilmesi gereken su miktarı. )
- ISI ile/||/<> SICAKLIK
( Isı enerji aktarımı İLE sıcaklık moleküler hareket ölçüsüdür )
( Q=mcΔT İLE T(K) )
- ISI ile/||/<> SICAKLIK
( Isı enerji aktarımı İLE sıcaklık moleküler hareket ölçüsüdür )
( Formül: Q=mcΔT İLE T(K) )
( Daniel Gabriel Fahrenheit tarafından 1724 yılında keşfedildi/formüle edildi. )
- İSİDOROS ve/||/<> ANTHEMIOS
( Ayasofya'yı, 5 yılda inşâ ettiler. )
- IŞIĞADOĞRULUM ile/<> IŞIĞAGÖÇÜM/IŞIKGÖÇÜM
( Işık etkisiyle bir bitkinin büyüme devinimi. İLE/VE/<> Birgözelilerde birdenbire aydınlanma sonucu görülen tepkime. )
( PHOTOTROPISM vs./<> PHOTOTACTISM )
- IŞIĞI GÖRMEK ile/ve/değil/||/<>/< IŞIKLA GÖRMEK
(
)
- IŞIK:
ÇELİŞİK BİRLİK
( Hem parça, hem dalga | Ne parça, ne dalga )
- IŞIK HIZI ile/değil/< DÜŞÜNCE HIZI
( Saniyede, 300.000 km. İLE/DEĞİL/< En hızlı olan. )
- IŞIK HIZI ile/ve/||/<>/< ELEKTRON DENEYİ
( Joseph John Thomson[18 Aralık 1856 - 30 Ağustos 1940] - 1897 )
- IŞIK HIZI ve KİLOPARSEK(KPC)
( Saniyede 299,792,458 m/s. | 1 metre. VE Uzaklık birimi. | 3260 Işık yılı. )
(
Işık Hızının Araştırılması ve Ölçülmesi
1. Antik Görüşler
- Platon ve Aristoteles (M.Ö. 4. yüzyıl): Işığın anında yayıldığını düşündüler. Bu dönemde ışığın hızı ölçülmeye çalışılmamış, sadece doğası üzerine felsefi tartışmalar yapılmıştır.
2. İlk Bilimsel Yaklaşımlar
- İbn el-Heysem (965–1040): Işığın doğrusal yayıldığını ileri sürmüş, ancak hızını ölçmemiştir.
- Galileo Galilei (c. 1638): Işık hızının sonlu olduğunu öne sürdü. Bir yardımcıyla karşılıklı fener açma deneyi yaptı ama zaman farkı algılanamayacak kadar küçüktü. Bu deney başarısız oldu, ancak "ışık sonsuz hızda değildir" görüşünü destekledi.
3. Işığın Sonlu Hızının İlk Ölçümü
- Ole Rømer (1676): Danimarkalı astronom Rømer, Jüpiter'in uydusu Io'nun gözlemlerinden yola çıkarak ışığın sonlu hızda olduğunu gösterdi.
- Yöntem: Io tutulmalarının yeryüzüne göre zamanlamalarının, Dünya’nın Güneş’e uzaklığına bağlı olarak değiştiğini fark etti.
- Sonuç: Rømer, ışığın Güneş-Dünya mesafesini (1 AU) geçmesinin yaklaşık 22 dakika sürdüğünü tahmin etti (bugünkü değeri ~8 dakika 20 saniye).
4. Karasal (Dünya Üzerinde) Ölçümler
- Hippolyte Fizeau (1849): Işığın hızını doğrudan ölçen ilk kişidir.
- Yöntem: Dişli çark ve aynalardan oluşan bir düzenek kullandı. Işık çarka çarpıp aynadan yansıyıp geri dönerken çarkın döner hızı ile zaman farkını hesapladı.
- Sonuç: Işık hızını yaklaşık 313,000 km/s olarak buldu.
- Léon Foucault (1862): Dönen aynalarla daha hassas bir ölçüm yaptı.
- Sonuç: Işık hızını yaklaşık 298,000 km/s olarak ölçtü (bugünkü değere oldukça yakındır).
5. Modern ve En Hassas Ölçümler
- Albert A. Michelson (1879–1931): Işık hızını ölçmeye yönelik çalışmalar yaptı, interferometri yöntemini geliştirdi. 1907 Nobel Fizik Ödülü’nü aldı.
- Sonuç: Işık hızını 299,796 km/s olarak buldu (modern değere çok yakın).
- 1970'ler – Günümüz: Lazer interferometreleri, atomik saatler ve mikrodalga frekansları ile ışık hızı çok daha hassas ölçüldü.
- 1983: Işık hızı sabit kabul edildi: 299,792,458 m/s.
6. Uluslararası Kabul ve Sabit Değeri
1983 yılında Uluslararası Ağırlıklar ve Ölçüler Bürosu (BIPM), ışık hızını sabit bir değer olarak tanımladı. Bu tarihten itibaren ışık hızı artık ölçülen bir büyüklük değil, tanımlanmış bir sabittir. Bu tanım aynı zamanda 1 metrenin tanımı için de temel alınmaktadır.
)- IŞIK HIZININ:
ALTI ile/ve/<> ÜSTÜ
( Madde. İLE/VE/<> Anti madde. )
( Fizik. İLE/VE/<> Metafizik. )
( V < C ile/ve/<> V > C )
- IŞIK KONİSİ ile/||/<> NEDENSELLİK
( Işık konisi nedensel ilişkili olaylar, dışındakiler nedensel bağlantısızdır. )
( Formül: Timelike İLE spacelike )
- IŞIK MİKROSKOBU ile/ve ELEKTRON MİKROSKOBU ile/ve KUVANTUM MİKROSKOBU
( Işık, cam merceklerden oluşan kondansör tarafından örnek üzerine odaklanır, daha sonra görüntü objektif ve okulerdeki mercekler tarafından büyütülerek gözle ya da fotoğraf filmi üzerinde izlenir. İLE/VE Işık yerine elektron yayıcı kaynak [mikroskobun üst kısmında] kullanılır ve cam mercekler yerine elektromıknatıslar kullanılır. Yayılan elektronlar, kondansör mercekler tarafından örnek üzerine odaklanır. Objektif ve projektör mercekleri tarafından büyütülen görüntü, izlenmek üzere bir ekrana ya da fotoğraf filmi üzerine düşürülür. )
- IŞIK - PARÇACIK BELİRSİZLİĞİ ile/ve/<>/= YER - YÖN BELİRSİZLİĞİ
- IŞIK ŞİDDETİ ile/||/<> IŞIK AKISI (İKİLİ KARŞILAŞTIRMA)
( Şiddet birim alan başına, akı toplam ışık miktarıdır )
( Formül: I=Φ/A İLE Φ )
- IŞIK YILI ile/ve GAUSS YILI
( Işığın bir yılda boşlukta aldığı mesafe. [Zaman birimi değildir!] İLE/VE 1 Astronomik Birimi[AU], kütlesi sıfır kabul edilen bir taneciğin 1 Gauss yılı[365,256.898.300 gün] sürede çizdiği düzgün dairesel yörüngenin yarıçapı olarak kabul edilmiştir. )
( 1 ışık yılı = 63.241 AU [ 1 AU = 149.597.870.691 ± 30 m. ] | [9.5 Trilyon km. / 9.460.718.940.369.531 m. ± 1.897.230 m.] )
( Astronomik Birim [AU], Dünya'nın Güneş çevresinde çizdiği eliptik yörüngenin büyük ekseninin yarısı kabul edilir. )
( Dünya ile Ay arasındaki en fazla mesafe 1.3 ışık saniyesidir. )
( Dünya ile Güneş arasındaki en fazla mesafe 499 ışık saniyesidir [8.3 ışık dakikası]. )
( Güneş Sistemi'nin çapı yaklaşık 150 ışık saatidir. )
( Oort Bulutu[güneşin etrafında dönen kuyrukluyıldızlar kümesi] yaklaşık 2 ışık yılı çapındadır. )
( Güneş'e en yakın yıldız sistemi olan Alfa Centauri yıldız sistemi, Güneş Sistemi'nden yaklaşık 25 astronomik birim, yani 3,75 milyar km. uzaklıktadır. )
( Samanyolu Galaksisi'nin çapı 100.000 ışık yılı kadardır. )
( Samanyolu'nun komşu galaksilerinden Andromeda, bize 2.4 - 2.7 milyon ışık yılı uzaklıktadır. )
( Güneş'ten sonra dünyaya en yakın yıldız olan Proxima Centauri, 4.2 ışık yılı uzaklıktadır. )
( LIGHT YEAR vs./and GAUSS YEAR )
- IŞIK ile/ve/<> ANTİ MADDE
( ... İLE/VE/<> Işık hızından daha hızlıdır. )
- IŞIK ile/değil/yerine/||/<>/< GELECEK (VAR/VAAD EDİYOR)
- IŞIK ile/||/<> GÖRME
( Görme kuramı ve ışığın doğası )
( İbn Heysem (Alhazen) tarafından 1015 yılında keşfedildi/formüle edildi. (965-1040) (Ülke: Basra/Kahire) (Alan: fizik) (Önemli katkıları: Kitabul Menazır, optik biliminin kurucusu, bilimsel yöntem) )
- IŞIK ile/ve/||/<> GÜNEŞ IŞIĞI
( ... ile/ve/||/<> FÜRÛG-İ ÂFTÂB )
( SET ile/ve/||/<> JANSET )
- IŞIK ile/ve IŞTIN/AYDINLIK
( LUX cum/et LUMEN )
- IŞIK ile/ve/değil/yerine/||/></< KARANLIK
( Görmek isteyenler için. İLE/VE/DEĞİL/YERİNE/||/>< Görmek istemeyenler için. )
( [not] LIGHT vs./and/but/||/>< DARKNESS
DARKNESS instead of LIGHT )
- IŞIK ile/ve/<> PARÇACIK
( LIGHT vs./and/<> PARTICLE )
- IŞILAY, EFTALYA (BÜYÜKDERE, 1891 - İST. 1939) :
( Ses sanatçısıdır. Musikisever bir ailenin kızı olarak dünyaya geldi. Babası Jandarma Yüzbaşısı Yorgi Efendi eve gelen misafirlere saz çalar, genç Eftalya'da babasının sazı eşliğinde şarkı söylerdi. Kısa sürede mükemmel sesi ile dikkatleri üzerine topladı. Eftalya genç kızlığında, Büyükdere'de sandalla denize açılır, bazen babasının eşliğinde bazen kendi başına gece boyunca şarkı söylerdi. Halk gecenin karanlığında yüzünü görmediği ama sesini çok beğendiği esrarengiz şarkıcıya "Deniz Kızı" lakabını takmıştı. Büyük şöhrete ulaşan Eftalya için Aleko Bacanos "Gel ey denizin nazlı kızı" sözleriyle başlayan ünlü acemaşiran şarkısını Eftalya için bestelemiştir. Eftalya'nın ilk plakları türkü ve şarkı normlarındadır. İlk plaklarını 1923 - 1926 yılları arasında Fransa'da doldurdu. Avrupa'da da konserler veren Eftalya, Ortadoğu ülkelerine de giderek sanatını icra etmiştir. Cumhuriyet döneminde pek çok plak doldurmuş, 1927'de İstanbul'da Columbia plak şirketinin yayımladığı ilk plaklar Darulelhan kayıtlarıdır. Columbia şirketinde 100 plak doldurduktan sonra, bilahare yine aynı şirket adına 11 plak daha doldurdu. Şirketin plakları isimsiz olarak piyasaya sürmesinin nedeni Eftalya Hanım'ın gayrimüslim oluşundan kaynaklanmaktadır. 1934'te Sahibinin Sesi Plak Şirketi okuyucusu olarak plak doldurmuştur. Atatürk'ün huzurunda da şarkı okuyan Eftalya Hanım 1930'dan itibaren adını gizlememiş şarkılarını Deniz Kızı Eftalya Şadi Hanım" adıyla yayımlamıştır. )
- IŞILKÜFLER ile IŞILKÜFLÜCE
( Çeşitli türleri, insan ve hayvanlarda, asalak yaşayan tatlıbitkiler takımı. İLE Evcil hayvanlarda, özellikle sığırlarda, ışılküflerden ileri gelen ve insana da bulaşabilen ilkel mantar sayrılığı. )
- AD/İSİM ile/ve/||/<> ÖNAD/SIFAT ile/ve/||/<> EDİM/FİİL
( İşaret. İLE/VE/||/<> Nitelik. İLE/VE/||/<> Gerçekleşme. )
itibarı ile 21.699 başlık/FaRk ile birlikte,
21.699 katkı[bilgi/açıklama] yer almaktadır.
(41/88)
(1996'dan beri)